لاله (نام علمی: Tulipa) نوعی گل است. بر طبق روایاتی این گل اصالتاً متعلق به ایران و آسیای میانه بوده‌است. بیش از صد نوع لاله امروزه در جهان طبقه بندی شده‌است.
به نظر می‌رسد نام گل لاله از کلمه لال یا همان لعل از زبان سانسکریت به معنی قرمز گرفته شده باشد. در این صورت یا نام این گل منشأ هندی دارد یا کلمه لال در فارسی هم به این معنی به کار می‌رفته‌است. علیرغم اینکه گل لاله به طور طبیعی در دشتها و کوهستانهای ایران میروید ولی مردم با ذکر گل لاله در واقع گل شقایق در ذهنشان نقش می‌بندد. حتی گل لالهٔ شعر ترکی «لاله لر» همان شقایق است که در نماهنگ آن آشکار است
لاله واژگون
این گیاه نه تنها گل زیبایی است بلکه خواص درمانی متعددی نیز دارد.
نام: لاله واژگون ، لاله سرنگون و اشک مریم بو: بوی گلهای این گیاه زیاد مطلوب نیست و منحصراً به دلیل رنگ و فرم گلها کاربرد دارد. اندازه: ارتفاع تا 100 تا 120 سانتیمتر، فاصله کاشت 35 سانتیمتر محل: دشت لاله زار دره بید فریدن(دره بید بالا)، ارتفاعات اشترانکوه لرستان و کوه‌های صمصامی در چهار محال و بختیاری و شمال خراسان خاک: مرطوب و غنی و دامنه های سنگلاخی و صخره‌ای حساسیت: مقاوم به سرما عمر گل: 3 هفته رنگ گلها: زرد، نارنجی، قهوه ای متمایل به قرمز، زنگوله ای برگها: کشیده و مجتمع ازدیاد: تقسیم بوته زمان گلدهی: فروردین و اردیبهشت در نواحی شمالی زاگروس و در مناطق جنوبی در اواسط تابستان زمان کاشت: شهریور، مهر، آبان زمان تقسیم بوته: شهریور و مهر لاله های واژگون یکی از 12 هزار گونه گیاهی شناسایی شده در کشور است که زیباییی آنها نفس را در سینه حبس کرده و کمتر کسی است که آرزوی دیدن آنها را در آغازین فصل سال نداشته باشد . در صورت عدم تخریب به واسطه دام و انسان حتی 10 هزار شاخه از آن را در یک دشت می‌توان مشاهده کرد. این گیاه نه تنها گل زیبایی است بلکه خواص درمانی متعددی نیز دارد. این گیاه اشک مریم نیز نامیده می شود که این به خاطر مقدار شبنمی ست که در بین این گلها جمع می شود و بعد از گل به پائین می چکد. عمر این گیاه بسیار کوتاه است. از اوایل اردیبهشت ماه گل دهی این گیاه شروع می شود و در فصل بارش تمام می شود. خواص دارویی این گیاه اصولاً در پیاز این گیاه است. پیاز این گیاه داروی مؤثری برای دردهای رماتیسمی و دردهای مفصلی و پاک کننده دستگاه کبدی است. البته این گیاه جزء داروهای سمی است و مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد. چرای احشام، تخریب زیستگاه برای ایجاد اراضی کشاورزی، برداشت مستقیم این گیاه و عرضه به بازار مهم‌ترین عوامل تهدید لاله های واژگون است. این گیاه نخستین بار در سال 1576 میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد. شیوه پرورش لاله واژگون در باغها و گلخانه‌ها در سطح وسیعی از اروپا رواج دارد در حالی که این گل در فلات ایران به طور طبیعی رشد و نمو می‌کند .
لاله واژگون گیاهی است بومی منطقه گسترده‌ای از آناتولی، فلات ایران و کوه‌پایه‌های هیمالیا.
آن را گُل اَشک و اشک مریم نیز نامیده‌اند زیرا مقداری شبنم در بین این گلها جمع می‌شود و سپس از گل به پائین می‌چکد.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گلدهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود و در فصل بارش پایان می‌یابد.
لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندساله‌است که تاکنون ۱۵ گونه آن در ایران شناسایی شده‌است. گونه زرد کمرنگ متمایل به لیمویی این گلها موسوم به لاله گرگانی بین ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر ارتفاع دارد.
خواص دارویی این گیاه اصولاً در پیاز این گیاه است. پیاز این گیاه داروی مؤثری برای دردهای رماتیسمی و دردهای مفصلی و پاک‌کننده دستگاه کبدی است. البته این گیاه جزء داروهای سمی است و مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد.
اثر ضددردی پیاز گیاه لاله واژگون به علت وجود موادی موسوم به آلکالوئیدهای ایمپریسین و فرتیسین در این گیاه است
تاکنون شصت گونه از از این گیاه شناخته شده‌است. پیاز آن به صورت یک غده متورم، گوشتدار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و چون تازه باشد سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در آشپزی از آن استفاده می‌کنند.
در اسطوره‌ها
لاله واژگون یا لاله نگونسار، در نقش سرستون‌های ساسانی‌ها هم در موزه تاق بستان در کنار نقش پادشاه ساسانی دیده می‌شود. گویند این گل در آن زمان که گلوی سیاووش با تیغ تیز گرسیوز آشنا می‌شد، شاهد ماجرا بود. از پس آن اندوه، گلگونه رخ، سر به زیر افکند تا آرام آرام اشک بریزد بر بیگناهي سیاووش
| چو سرو سیاوش نگونسار دید | سراپرده دشت خونسار دید | |
| بیفکند سر را ز انده نگون | بشد زان سپس لاله واژگون |
