سوسک قهوه ای گندم

سوسک قهوه ای گندم (سوسک قهوه ای غلات)
Anisoplia austriaca Hrbst
Anisoplia leucaspis Cast
(Col.Scarabaeidae)

تا کنون هشت گونه از جنس Anisoplia  در ایران جمع آوری و گزارش شده است که در بین آنها گونه  Anisoplia austriaca Hrbst  از پراکنش و اهمیت بیشتری برخوردار است.

شکل شناسی

لاروهای سوسک قهوه ای گندم به رنگ سفید شکری و مانند سایر لاروهای این خانواده خمیده می باشد. حشره کامل به طول 15ـ 12 میلیمتر به رنگ قهوه ای بوده که در گونه اول و در قاعده بالپوش لکه سیاهی وجود دارد که مشخصه این گونه است. سوسک های قهوه ای زمستان را به صورت لارو یکساله یا دوساله زیر خاک بسر می برد. لاروهای یکساله اغلب عمیق تر و در عمق 30ـ 25 سانتیمتری و لاروهای دو ساله در عمق 8ـ 5 سانتیمتری زمستان گذرانی می کنند و در بهار تبدیل به شفیره می شوند. این دو حشره هر دو سال یک نسل دارد.

مناطق انتشار :

الف – جهان : برخی کشورهای اروپایی و خاورمیانه
ب – ایران : فارس، کرمانشاه، مرکزی، زنجان، تهران، کردستان، همدان،لرستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل ، قزوین ، همدان ، مازندران ، گلستان و سایر مناطق غله خیز ایران انتشار دارد .

علائم خسارت سوسک قهوه ای گندم :

خسارت اصلی سوسک قهوه ای گندم مربوط به لاروهای آن است . لارو این آفت در سال اول از ریشه گندمیان و گیاهان خانواده غلات تغذیه کرده و در سال دوم به جوانه غلات که تازه جوانه زده حمله می کند. طبق بررسی های انجام شده لاروهای این آفت با تراکم 3 -5 عدد در متر مربع 12.8 درصد گندم های تازه جوانه زده را قطع میکنند .حشره کامل از دانه های گندم تغذیه می کند و با تراکم 3 – 1.5 عدد در متر مربع به 2.8 – 6 درصد سنبله ها در مراحل شیری شدن و رسیدن خسارت وارد کرده و تنها 15 تا 16 درصد دانه های موجود در این سنبله ها خسارت میبینند .

تحلیل خطر آفت و شرایط لزوم مبارزه ( آستانه خسارت اقتصادی )

حشرات کامل آفت سوسک قهوه ای گندم ( Anisoplia austriaca Hrbst ) در اوایل خرداد ماه ظاهر می شـوند. حـشرات کامـل شـبها را زیـر کلوخه ها بسر بوده و روزها بر روی خوشه ها می روند و از خوشه های گندم تغذیه مـی کننـد. پس از تغذیه جفتگیری کرده و تخم های خود را در عمق 20 ـ 8 سانتی متری خاک قرار می دهند ( زمینهای سبک و مرطوب را ترجیح می دهند ) لاروها ابتدا از مواد پوسیده و سپس از ریـشه گیاهـان هرز تغذیه می نمایند و از ریشه بوته گندم نیز به مرور تغذیه می نمایند. دوره لاروی 20 – 22 روز ، دوره شفیرگی 15 – 10 روز و دوره زندگی حشره کامل 40 – 45 روز طول میکشد . به این ترتیب در هر دو سال یک نسل به وجود می آید . هر حشره ماده 20 – 50 عدد تخم بسته به میزان رطوبت در عمق 8 – 20 سانتی متری خاک قرار میدهد .

مدیریت تلفیقی کنترل سوسک های قهوه ای گندم
الف – زراعی

• شخم پاییزی بعد از باران دوم : در زمینهای آلوده به سوسک قهوه ای گندم، معمولاَ شخم پاییزه بعد از باران دوم تعداد زیادی از جمعیت آفات را از بین می برد و لذا توصیه می گردد که کشاورزان عملیات شخم را بعد از باران دوم انجام دهند تا بدینوسیله جمعیت آفات کاهش یابد. این توصیه حتی در زمانیکه اولین باران پاییزه جهت شروع عملیات کشت، کافی تشخیص داده شود، نیز به منظور حصول نتیجه مطلوب قابل تأکید می باشد.
• شخم عمیق بلافاصله پس از برداشت گندم، در کاهش جمعیت لاروها مفید واقع می شود زیرا با این کار لاروها به سطح خاک آمده وکلاغ و دیگر پرندگان در بهارآنها را به شدت مورد تغذیه قرار داده و تعداد زیادی از آنها را نابود می کنند .

ب – مکانیکی

جمع آوری حشرات کامل سوسک قهوه ای غلات تا اندازه ای جمعیت آفت را کنترل می کند.

ج – استفاده از قارچ پاتوژن

قارچ پاتوژن Metarhizium anisoplia در رطوبت پایین ( کمتر از 5 درصد ) قادر به رشد است و می تواند مراحل مختلف زیستی آفت سوسک قهوه ای گندم را آلوده نماید. پس از پر شـدن تمـام حفره عمومی بدن و آلوده نمودن اندامها، باعث شکننده شدن پوست و انتشار کنیدیهای قارچ می شود. ورود عامل پاتوژن از طریق سوراخهای تنفسی انجام می شود.

د – مبارزه شیمیایی

مبارزه شـیمیایی علیه سوسک قهوه ای گندم از نظـر اقتصادی قابل توصیه نمی باشد زیرا سمپاشی علیه پوره های سن گندم روی حشره کامل این آفت که از خوشه تغذیه می کند موثر واقع شده و آنها را کنترل می نماید.

شما عزیزان میتوانید با مراجعه به پستهای زیر در مورد سایر آفات گندم مطالبی کامل را مطالعه نمایید

سن گندم

سوسک سیاه گندم

پروانه برگخوار مینوز گندم