کلیاتی در مورد درخت توت

کلیاتی در مورد درخت توت (گیاه شناسی ، کاشت ، داشت و برداشت توت)

درخت توت یک گیاه چوبی و دایمی بوده که دارای اندام های رویشی (ریشه ، ساقه و برگ ) و زایشی (گل و میوه ) می باشد در زمانهای بسیار دور درختان توت بصورت تک تک و بطور وحشی در کنار منازل یا جاده ها یافت می شدند، که از برگ های آن برای تعلیف دامها استفاده می شده است. با درختان توت وحشی نیر در طول زمان توسط انتخاب طبیعی و یا مصنوعی از حالت وحشی به انواع قابل کشت تبدیل شدند. پیشرفت علومی چون ژنتیک و اصلاح نباتات در گسترش و اصلاح درخت توت موثر بوده که امروزه باعث پیدایش درختان توت جدید با راندمان تولید بالا، کیفیت برگ خوب و مقاوم در مقابل آفات و امراض و شرایط محیطی نامطلوب که قابل تطابق با کاشت، داشت و برداشت مکانیزه باشند شده است. توت گیاهی مناسب برای مناطق معتدله و نیمه گرمسیری بوده و در بسیاری از نقاط دنیا و عموماً در شرق، جنوب شرقی آسیا، جنوب اروپا ، جنوب آمریکای شمالی ، جنوب غربی آمریکا و بخشهایی از آفریقا رشد می کند. این پراکندگی وسیع نشان دهنده قدرت سازگاری درخت توت با شرایط مختلف زیست محیطی می باشد. عمر درخت توت در نواحی مختلف متفاوت بوده و از ۱۵۰- ۱۲۰ سال در نواحی معتدله و ۱۰۰-۸۰ سال برای مناطق گرمسیری می باشد. سنین ۴۰ -۲۰ سالگی اوج قدرت درخت توت در تولید میوه و چوب می باشد. و سنین ۹-۶ سالگی بازدهی از نظر تولید برگ می باشد. به طوری که از سن ۱۵-۱۲ سالگی به بعد تولید برگ رو به کاهش بوده که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نبوده و بایستی درختان توت ریشه کن و جایگزین گردند.

رده بندی توت

درخت توت در سیستم طبقه بندی گیاهی بصورت زیر می باشد:

شاخه گیاهان گلدار Spermatopnyta

رده دو لپه ای ها magnoliopsiaa

زیر رده Hamameilaeae

راسته uriticales

جنس Morus

جنس های دیگر خانواده Moracea شامل cuarania و Broussonetia یا توت کاغذی می باشند.

درخت توت تحت شرایط طبیعی، دارای گونه ها و واریته های زیادی می باشند. گیاه شناس معروف سوئدی کارل لینه از اولین محققینی بود که در زمینه شناسائی و طبقه بندی درخت توت در خانواده موراسه قدم های مثمری برداشته است. لینه برای جنس morus پنج گونه شناسائی و معرفی کرده است. که عبارتند از :

1. Morus albal
2.  Morus Nigral
3.  Morus Tartarical
4.  Morus rubral
5.  Morus indical

دانشمندان دیگری نیز برای شناسائی و نامگذاری سایر گونه های درخت توت اقدام کرده اند که در این رابطه می توان از moreti اسپانیاییSering و Bureau فرانسوی Koidzumi و Horita ژاپنی Cnen Rong چینی و غیره را نام برد. که عمدتاً بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی از قبیل شکل برگ ، وجود خامه در گلهای ماده و مو دار بودن کلاله نامگذاری کرده اند. اکثر واریته های اصلاح شده توت از سه گونه M.latifolia ، M.alba و M.Bombgcis مشتق شده اند.

واریته های مهم گونه های مذکور شامل :

Morus albal

رشد جوانه ها در بهار متوسط و به علت فاصله کم جوانه ها، تولید شاخه های نرک زیاد و برگ های لطیف بیشتر، همچنین در پائیز برگهای دیرتر خشبی می شوند. این گونه مناسب فصل بهار و پاییز می باشد. این واریته ها برگها نرم دارند.

Morus Bombgcis

در این واریته ها برگها کوچک و متوسط، مفرس ، بدون شفافیت، رشد جوانه ها در بهار زودتر شروع شده و در پائیز زودتر خشبی می شوند. در مقابل سرما و بیماری های قارچی مقاوم هستند. این واریته ها برگهای خشبی (خشک ) دارند.

Morus Latifolia

در این واریته ها شاخه هاکم و قطور بوده – برگها مدور و بزرگ – مفرس، نسبت به سرما ضعیف ولی نسبت به خشکی مقاومترند. برگها در پائیز دیر خشبی می شوند. ولی رشد درخت زود متوقف می شود.

مشخصات گیاه شناسی درخت توت

جنس Morus عموماً دو پایه بوده و پایه های نر و ماده آن از هم جدا هستند. در بعضی از گونه ها هر دو نوع گل بر روی یک درخت دیده می شود. که به درخت حالت یک پایه می دهد. ارتفاع درختان توت ۱۵ تا ۲۵ متر و قطر تنه آنها تا یک متر هم می رسد. و در حالت طبیعی دارای تاج گسترده ای می باشد. توت گیاهی نور پسند که اجزای متشکله آن مانند سایر درختان شامل : ریشه ، تنه، ساقه ، برگ ، گل، میوه و بذر می باشد. توت یکی از گیاهان دو لپه است. توت در گیاه شناسی معمول‌ترین گونه میوه گوشتدار یک تکه محسوب می‌شود که در آن تمام دیواره تخمدان درون یک پیرابر خوراکی به عمل می‌آید. تخمدان همیشه در قسمت زیرین گلها که دارای یک یا چند برچه درون یک پوشش نازک می‌باشند قرار دارند و دارای قسمتهای داخلی گوشتداری هستند. دانه‌ها درون گوشت مشترک یک تخمدان یک یا چند برچه‌ای محصور شده‌اند. گل اذین دم گربه ای نر به طول ۱۰-۱۵ میلیمتر با دمگل اذین کرک پتوئی کوتاه . گل اذین دم گربه ای ماده کوچکتر به طول ۵-۱۰ میلیمتر .خامه ها بدون کرک ،میوه های توتی به طول ۱۰-۲۵ میلیمتر ،غالبآ سفید یا گاهی قرمز ،ارغوانی یا تقریبآ سیاه ، گوشت دار ،شیرین ،گاهی بی مزه ،شفت چه ها قهوه ای کم رنگ ،به حدود ۲ میلیمتر .

ریشه درخت توت

ریشه درخت توت شامل سه قسمت ریشه اصلی، فرعی و ریشک ها یا ریشه های موئین می باشد. ریشک ها در انتهای ریشه های اصلی و فرعی قرار دارند. که جذب آب و مواد غذایی را به عهده دارند سطح ریشه ها را برجستگیهای عدسی شکل به نام عدسک پوشانده که وظیفه آنها تبادلات گاز و هوا و انجام عمل تنفس ریشه ها می باشد. ریشه های اصلی و فرعی وظیفه انتقال و ذخیره سازی آب و مواد غذائی را به عهده دارند. عواملی چون حرارت ، رطوبت و وجود هوا در خاک تأثیر مستقیمی در جذب آب و مواد غذایی به داخل ریشه ها دارند. که تغییرات مثبت یا منفی آنها اثرات مستقیمی بر عمل جذب و انجام سایر اعمال حیاتی را باقی می گذارد. اگر فشار اسمزی محیط اطراف ریشه های موئین نسبت به فشار اسمزی داخل ریشه ها بالاتر باشد آب ریشه های مویین جذب خاک شده و با خشک شدن آنها درخت پژمرده می گردد. عمق نفوذ ریشه های اصلی و فرعی در خاک با توجه به ساختمان بافت و سطح اشیائی آب زیر زمینی متفاوت بوده و پراکنش ریشه بین ۱۲۰- ۱۰ سانتی متر می باشد. که بیشترین مقدار آن در عمق ۴۰-۱۰ سانتی متر به میزان ۶۳ درصد پراکنده می باشد.

تنه و ساقه های درخت توت

قسمت هوائی درخت که ساقه ها و شاخه های اصلی و فرعی و جوانه ها قرار گرفته اند تنه نامیده می شود. تنه اصلی درخت توت نسبتاً کوتاه بوده و با ایجاد تنه های فرعی اولیه و ثانویه تشخیص شاخه های اصلی و فرعی گاهی مشکل خواهد شد. ساختمان ساقه از دو قسمت جزای پوست و استوانه مرکزی تشکیل شده است. آب و مواد غذائی سپس از جذب از خاک وارد آوند های چوبی شد. و سپس از رسیدن به برگ ترکیب و تشکیل مواد غذائی به آوند های آبکش انتقال یافته و از طریق آنها به قسمت های مختلف درخت می رسد. به همین دلیل چنانچه پوست شاخه ای از درخت توت را بصورت حلقه ای جدا کنید مسیر شیره پرورده را از بالا به پائین مشاهده خواهید نمود. عمده مواد غذایی درخت توت در ریشه ها و قسمتی نیز در جوانه ها و آوندهای چوبی ذخیره می شود. مواد خام جذب شده به وسیله ریشه ها از طریق آوندهای چوبی به برگها می رسند.

برگ توت

برگ درخت توت شامل پهنک، دمبرک و گوشواره ها می باشند، در انواع درخت توت شبکه رگبرگها متفاوت بوده و این امر یکی از وجوه تمایز انواع درخت توت می باشد. از نظر شکل نوک برگها توت به چهار نوع تقسیم می شوند، برگهای نوک طویل و نوک کوتاه دم مانند، نک نیزه ای و دو نوک نیزه ای ، حاشیه برگ توت دارای سه نوع دندانه می باشد. پهنک برگ نیز چهار گونه است، قلبی شکل، قلبی شکل با شکاف قلبی کم عمق و با شکاف عمیق و نیزه ای، ضخامت برگ توت بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکرون بوده و اندازه سلولهای داخلی و بافت آن با توجه به نوع درخت ، روش هرس کردن کود دهی متفاوت می باشد. ترتیب قرار گرفتن برگها روی ساقه توت متفاوت بوده و به آن فیلو تاکسی (Pnyllotaxy ) می گویند. از نظر اعمال حیاتی و نورگیری به لحاظ شناسائی گیاهان بسیار با اهمیت است. به طرو کلی سه نوع نظم فراهم، متقابل و متناوب وجود دارد . که در درخت توت عمدتاً از نوع متناوب است. و در این صورت در محل هر گره تنها یک برگ وجود دارد. که با زاویه انحراف مشخصی نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. بررسی ها نشان می دهد که فیلوتاکسی در توت عموماً دارای ضریب دو پنجم است واین به آن معنی است که در دو دور مارپیچ روی ساقه ۵ برگ وجود دارد. هنگامی که برگ از شاخه جدا می شود شکافی به اشکال بیضی یا سرگوش در روی شاخه به جا می ماند.

گل، میوه و دانه توت

درخت توت یک جنسی بوده که گلهای نر و ماده آن عمدتاً از هم جدا می باشند ولی در موارد بسیار نادر حالت دو جنسی نیز ممکن است دیده شود. معمولاً گلهای نر و ماده بر روی دو درخت رشد می کنند. ( دو پایه ) ولی در بعضی از گونه ها دو نوع گل بر روی یک درخت نیز دیده می شود که یک پایه نامیده می شود. و در تعدادی از گونه ها نیز گلهای یک جنس و دو جنسی بر روی یک پایه مشاهده شده به آن اصطلاحاً پلی گامی می گویند. گل آذین درخت توت شامل ده گل می باشد. که به دور یک محور جمع شده و در زاویه اتصال برگها با شاخه های جدید قرار می گیرند. هر گل ماده شامل چهار کاسبرگ ویک مادگی بوده و مادگی از خامه، کلاله و تخمدان تشکیل شده است. هنگامیکه گرده های گل نر به کلاله برسند عمل لقاح انجام می شود. و سپس خامه و کلاله از گل جدا شده، دیواره تخمدان متورم، گوشت دار و آبکی گردیده و میوه تشکیل می گردد. رنگ میوه توت ( Morus alba) سفید رنگ و بعضاً مایل به ارغوانی یا صورتی و در گونه های توت سیاه ( Morus albarar nigra) رنگ میوه از قرمز تا بنفش متغیر می باشد. میوه توت کشیده و بطول ۱ تا ۲.۵ سانتی متر می رسد. دانه ها روی محور میوه چسبیده اند . درختان توت غالباً از ۵ سالگی به بعد به میوه می نشینند.

فیزیولوژی درخت توت :

مواد معدنی موجود در روی زمین منابع تشکیل دهنده اندام گیاهان می باشند. این مواد بصورت ترکباتی معدنی نسبتاً ساده ای در دسترس گیاه قرار گرفته و گیاه آنها را بصورت ترکیبات ساده یا اجزای کاتیون و آنیون دریافت می نماید. قسمت عمده ای از این مواد مانند آب، ترکیبات کانی خاک ، کاتیونها و آنیونها از طریق ریشه جذب شده و گاز کربنیک و اکسیژن هوا از راه روزنه ها وارد گیاه می گردند. درخت توت مرتباً با محیط خود در حال تبادلات آب و هوا و گاز و جذب آب و مواد معدنی بوده و همانطور که موادی را مستمراً دریافت می کند، موادی را هم به طور مداوم به محیط اطراف خود پس می دهد. تبادلات بین نبات و محیط عمدتاً از فرآیندی بنام انتشار تبعیت می کند و انتقالات داخل گیاه یعنی انتقال مواد از یک اندام به اندام دیگر تابع مراحل پیچیده تری می باشد. میزان مواد آلی تشکیل شده در گیاه با مقدار اکسیژن و گاز کربنیک جذب شده بوسیله درخت ارتباط مستقیم داشته و شدت نور نیز به دلیل افزایش عمل فتوسنتز می تواند به عنوان عامل تشکیل مواد مورد نظر قرار گیرد.

نیازهای اکولوژیکی توت

آب و هوای مناسب کاشت توت :

از آنجائیکه درختان توت واریته های مختلفی دارند در آب و هوای متفاوت از نسبتاً گرم تا معتدل و حتی نزدیک به سرد کاشته می شوند در شرایط ایران مرکزی از ۱۰ درجه بالای صفر و در گیلان مازندران از حدود ۱۲ درجه بالای صفر در بهار رشدش را آغاز می کند و بهترین گرما در جریان بهار و تابستان برای آنها بین ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد است. در سرمای ۲ تا ۴ درجه سانتی گراد زیر صفر برگهای توت یخ زده و می ریزند درخت توت گیاهی نور پسند است نور خورشید باعث تقویت رشد و افزایش شاخ و برگ درخت شده تابش نسبتاً شدید باعث کوتاهتر شدن فاصله میان گره ها و کوچکتر شدن برگها می شود ولی وزن خشک گیاه را افزایش می دهد.

آبیاری توت :

همه گونه های توت از نظر مصرف آب پرنیازند در نقاطی که کاشته می شوند باید سالیانه حداقل ۶۰۰ میلی متر باران، آن هم به صورت یکنواخت در طول سال وجود داشته باشد تا به آبیاری مصنوعی نیاز نباشد. نهالها در ابتدای کشت و زمان جوانی به آب بیشتری نیاز دارند و باید هر هفته یک الی ۲ بار آبیاری شوند ولی بتدریج با بالا رفتن سن درختان نیاز آبی آنها کمتر می شود. در نقاط کم آب درختان مسن باید حداقل هر ۱۰ الی ۱۵ روز یکبار آبیاری شوند.

خاک مناسب رشد درخت توت:

خاکهای شنی لومی برای رشد درختان توت بسیار مناسبند مخلوط بودن خاک با مواد پوسیده گیاهی مثل برگ یعنی هوموس به خاک امکان تنفس و به باکتری های موجود در آن امکان فعل و انفعالات زیادتر و بهتری را می دهد. زمینهایی که قابل نفوذ آب نبوده و رطوبت را مدت زیادی در خود نگهدارند و با تلاقی شوند مطلقاً استعداد کاشت درختان توت را ندارند همچنین در خاکهایی که در اثر تابش خورشید سله بسته و شکاف بردارند نباید توت کاشت. در زمینهای رسی که قابلیت نفوذ هوا در آن کم است در زمینهای سرد رشد و نمو درختان توت غیرمنظم و بسیار کند می شود. درخت توت درخاکهای خنثی رشد مناسبی نشان می دهد بطوریکه میتوان آنرا جزو گیاهان خنثی پسند بحساب آورد. بهترین PH برایش بین ۶ تا ۷ می باشد.

کودها علاوه بر اینکه قدرت مقاومت درختان را در مقابل سرمای شدید به بالا می برند در مقابل آفات و بیماریها آنها را مقاوم تر می کنند. کود کافی و صحیح گل دادن و تبدیلشان به میوه را در بهار تسریع و تولید میوه به مقدار زیاد را مطمئن می کند. به منظور آگاهی از مقدار کود مورد نیاز باید اولاً نوع خاک شناسایی شود ثانیاً مقدار کود موجود در آن را به کمک تجزیه شیمیایی معلوم کرده و مقداری را که باید به خاک اضافه شود نیز محاسبه کرد. مقدار کود ازته ۱۰۰ کیلوگرم درهکتار به صورت N و همچنین ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفر به صورت P2O5 می باشد این کودها را نه یکبار بلکه در چند بار و در فواصل معین همه ساله به باغ توت می دهند. بطوریکه جمع سالیانه آنها ۱۰۰ کیلو از هر کود در هکتار شود.

ازدیاد درخت توت به دو طریق صورت می گیرد:

• جنسی
• غیر جنسی

ازدیاد جنسی در توت:

میوه های واریته های مختلف توت بین خرداد الی مرداد می رسند درختان توت تقریباً از ۵ سالگی شروع به میوه دادن می کنند برای بذرگیری میوه های رسیده رااز روی درخت یا بهتر از زیر آن جمع آوری کرده روی غربال با فشارآب بیشتر بذرها رااز گوشت جدا و در سایه یا گرمای طبیعی اطاق خشک می کنند. روشی که بیشتر توصیه می شود اینست که میوه های رسیده چیده شده را ۴ الی ۵ روز داخل ظرفی در گرمای اطاق می گذارند تا خوب تخمیر شوند. آنگاه آنها را روی غربالی ریخته به کمک فشار آب شیرودست بذرها را از گوشت جدا کرده و دوباره در داخل اطاق و دور از تابش مستقیم نور خورشید خشک می کنند بهتر است بذر توت را در همان سال اول بکارند زیرا قوه نامیه اش بطور طبیعی تنها ۳ ماه حفظ می شود. هرگاه آنرا در دمای پائین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد نگهدارند قدرت خود را تا یکسال و حداکثر حتی تا ۲ سال حفظ می کنند ولی درصد رشد بذرها به شدت پائین می آید. قوه نامیه بذر توت بسته به واریته های مختلف بین ۲۰ درصد تا ۹۰ درصد متغیر است. هر ۱۰۰ کیلو میوه توت ۲ تا ۳ کلو بذر می دهد. در هر کیلو بذر توت حدود ۵۲۰۰۰۰ عدد بذر وجود دارد. مقدار بذر لازم برای کاشت آن در هر هکتار حدود ۱۲ کیلوگرم است بذرها را در بهار یا پائیز می کارند مدت لازم برای جوانه زدن بذرهای کاشته شده در گرمای ۲۰ درجه سانتی گراد بین ۱۵ تا ۲۰ روز است. بشرط آنکه در این مدت بستر آن مرطوب نگهداشته شود قبل از کاشت باید به زمین کودهای لازم راداد. پس از جوانه زدن بسترها به یک الی دو هفته سایه بان نیاز دارند. ازدیاد درختان توت به وسیله بذر بسیار ساده و کم هزینه تر از روشهای دیگر است. نکته ضعف تفرق صفات نهال های حاصله است که یکدست نخواهند بود.

ازدیاد غیر جنسی توت:

به منظور حفظ خواص مادری آنرا از راههای غیرجنسی زیاد می کنیم.

مهمترین راههای ازدیاد غیرجنسی عبارتند از :

الف – پیوند:

عبارتست از انتقال بخش یا جوانه ای از گیاهی که میوه های عالیدارد. بر روی پایه ای ریشه دار با این منظور که گیاه بدست آمده تنها از همان میوه های عالی همه ساله تولید کند. مهمترین انواع پیوند در توت عبارتند از: پیوند شکمی-پیوند اسکنه ای- پیوند مجاورتی- پیوند لوله ای- پیوند روی ریشه که معمولاً پیوندریشه از همه متداولتر بوده و حدود ۹۰ درصد پیوندها به این روش است که در پیوندریشه، ریشه های یکساله را در بهار در ارتفاع ۸ الی ۱۰ سانتی متر بریده و پیوندک را نیز مورب از زیر یک جوانه قطع کرده و بسرعت بین پوست و چوب ریشه فشار می دهند خوب در آنجا جای گیرد. آنگاه محل بریدگیها را نوارپیچ می کنند این کار برای ایجادتماس بین مرسیستم ریشه در نقطه برخورد پیوندک انجام می گیرد. در ازدیاد به وسیله قلمه تمام خواص گیاه مادری حفظ می شود.

ب – قلمه

قلمه زدن دو نوع است: قلمه زدن چوبی و قلمه زدن سبز

قلمه زدن چوبی : از سر شاخه های یکساله به قطر تقریبی ۱ تا ۳ سانتی متر درهنگام خواب زمستانی قلمه گرفته و در سردخانه ها درگرمای ۵ درجه نگهداری می کنندتا گرمای خاک در بهار به ۱۴ درجه برسد. آنگاه آنرا در زمین می کارند هر قلمه باید ۴تا ۵ جوانه در حال خواب داشته و طول آن به ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر برسد

قلمه سبز : شاخه های درختانی که برای قلمه گیری سبز انتخاب شده اند درزمستان طوری هرس می کنند که برایشان تنها ۶ تا ۷ جوانه باقی بماند این جوانه ها در بهار آینده تولید برگهایی سبز به طول ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر و بیشتر می کنند آنها رابه طول ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر بریده بجز دو برگ انتهایی بقیه برگها را می چینند و دراردیبهشت یا خرداد روی زمین می کارند

کاشت توت :

درخت توت را می توان در بهار یا پا ئیز کاشت. درنقاط سرد یا یخبندانهای زمستانی معمولاً آنرا در بهار می کارند تا نهال ها از آسیب سرمای شدید زمستانی در امان باشند. زمان کاشت در بهار هنگامی است که هنوز جوانه نزده باشند در مناطق معتدل و گرمسیر خطر سرمازدگی ریشه ها در زمستان وجود ندارد و در پائیز میتوان نهال ها را کاشت درایجاد باغ توت باید نوع درخت، نوع و اندازه و طعم میوه، تعداد نهالها در واحد سطح، موقعیت جغرافیایی محل کاشت و نوع خاک و  PH آنرا مورد توجه قرار داد. پس از کود دادن و شخم زدن و آماده کردن زمین ومشخص شدن فواصل درختها از هم ( معمولاً ۳ در۳ متر) گودالهای ۵۰ در ۵۰ در ۵۰ سانتیمتری حفر و نهال ها داخلشان کاشته میشود   اگرخاک اسیدی بود قبل از حفرگودالها و شخم زدن مقداری آهک روی زمین می ریزند تا آن خنثی شود. هنگام کاشت باید دقت کرد تا ریشه ها بطور آزاد داخل گودال جای گیرند. آنرا با پا می فشارند تا تماس لازم بین ریشه و خاک صورت گیرد.

هرس درختان توت :

درهرس درختان توت اولاً همه شاخه های خشک شده و بیمار را بایدبریده و فوراً سوزاند ثانیاً همه شاخه هایی که به سمت داخل تاج رشد کرده اند و ماآنرا نرک می نامیم به دلیل بی بار بودن و بی جهت مصرف کردن مواد غذایی باید هرس شوند .همین نرکها درازدیاد درختان توت می توان استفاده نمود. ثالثاً همه شاخهایی که تاج درخت را بی جهت شلوغ کرده و مانع رسیدن نور به میوه ها می شوند بایدحذف نمود. بهترین زمان برای هرس هنگامی است که برگها ریخته و درخت در حالت خواب زمستانی باشد ولی در صورت لزوم در سایر مواقع نیز می توان درخت توت را هرس نمود

برداشت توت

توت به صورت خام یا خشک شده مصرف می شود. درخت توت درسال پنجم شروع به میوه دادن می کند و معمولاً از سال هشتم یا نهم به حداکثر میوه دهی خود می رسد و مدتها در این سطح باقی می ماند زمان برداشت محصول هنگامی است که میوه ها از حالت سبزی بیرون آمده مثل شیشه براق می شوند. اغلب همه میوه ها با هم نمی رسند لذا باید آنرا در چند نوبت چید برای چیدن چادر روی زمین در سایه انداز درخت پهن کرده و درخت را اگر تنومند نباشد با دست تکان داده تا میوههای رسیده از شاخه ها جدا شده روی چادر بریزند میوه توت سریعاً باید مصرف شود چون در سردخانه بیش از ۲ تا ۳ روز قابل نگهداری نیست و اگر بخواهند خشک کنند فوری بایددر آفتاب پهن شود تا مقدار زیادی از آبش را از دست بدهد . میوه خشک شده را بیش از یکی دو سال هم می توان نگهداری نمود. زمان برداشت میوه توت، با شرایط جوی مناطق مختلف تغییر کرده و از نیمه دوم خرداد تا اوایل مرداد ماه است. در مناطق گرم زودترو در مناطق سرد میوه ها را دیرتر می چینند

دامنه انتشار درختان توت

نقاط استیپی، شمال کشور،جنگلهای شمال، تهران، آذربایجان، خراسان، تفرش و مناطق دیگر وجود دارد.

اصولآ این گونه با ارزش ازنظر اقتصادی :

برگها به مصرف پروش نوغان (کرم ابریشم ) میوه خوراکی و داروئی به عنوان اجیل ،چوب با ارزش صنعتی در کشتی و لنج سازی دراکثر مناطق مختلف ایران کاشته شده است یا می شود به طوری که درسراسر ایران اعم از مناطق گرمسیری یا سردسیری دیده می شود واریته های مختلفی از توت سفید در ایران به حالت اصلاح شده یا کاشته شده دیده می شود.

 میوه شیرین و مطبوع توت خوراک انسان و برگ آن خوراک کرم ابریشم است. میوه سفید توت را خشک کرده و این میوه‌های خشک با اینکه شیرین هستند اما برای ابتلایان به بیماری قند ضرری ندارند. میوه توت چه خشک و چه تازه خشکی دماغ را برطرف می‌کند و از دوستان کبد و طحال است. جوشانده پوست ریشه و برگ توت ادرار را زیاد می‌کند و شیره برگهای آن به عنوان تب‌بر و التیام دهنده زخم در گذشته استفاده می‌شد. عصاره برگ توت ضد سم قوی است. قند توت باعث چاقی نمی‌شود. توت سفید از لحاظ غذایی:میوه ای آبدار ‘ ریز ‘ شیرین و لذیذ است . درخت توت سفید بزرگ ‘ تنومند ودارای برگهای پهن است که در تغذیه کرمهای ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد. گهواره پرورش این درخت در چین بوده است و از آنجا به سایر نقاط پراکنده شده است . در چین بیشتر برای خوراک کرم ابریشم این درخت را پرورش می دادند. توت سفید وقتی به ایران آمد با آب و هوای ایران سازگاری نشان داد و میوه آن پرآب و شهد آگین شد.قسمتهایی که در تغذیه و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از : میوه ‘ برگ ‘ شیره ‘ پوست شاخه های تازه. توت سفید تازه را می خورند وبرای مصارف زمستان آن را خشک می کنند. توت سفید سرشار از املاح معدنی ‘ تانن و ویتامینهای A وC ‘ ماده ای به نام آلبو مینوئید ‘ مواد چربی ‘ پکتین و اسید سوکسینیک می باشد.این میوه به طرز عجیبی وزن را کاهش می دهد. قند فروکتوز آن باعث برطرف شدن گرسنگی می شود و فیبر آن سوخت کالریهای بدن را تسریع می کند. طبق یافته های پژوهشگران فیبرهای نامحلول موجود در انواع توتها ‘ کالری جذب شده در بدن را کاسته و موجب کاهش وزن می شوند.هر ۱۰۰ گرم توت تازه ۶۰ کالری و هر ۱۰۰ گرم توت خشک ۳۶۰ کالری انژی تولید می کند.یکی دیگر از فواید توت این است که با کاهش سموم وآلاینده ها بدن را پاک نگه می دارد.آنتی اکسیدانهای موجود دراین میوه فواید بسیاری برای سلامتی دارند که یکی از انها کاهش روند بالا رفتن سن است.آنتی اکسیدانها میزان کلسترول بد را کاهش می دهند ونیز از بیماریها و مشکلات مربوط به حافظه مثل آلزایمرکه با بالا رفتن سن افراد دچار آن می شوند؛ جلوگیری می کنند. نقش دیگر آنتی اکسیدانها پیشگیری از سرطان است.علاوه بر این توت سفید ملین خوبی است و در سهل کردن جریان ادرار نیز نقش دارد. مواد غذایی توت سفید وقتی بهتر جذب می شوند که صبح ناشتا یا عصر در فاصله غذایی ظهر و شام خورده شود یعنی زمانی که معده از غذا خالیست.

آفات و بیماری های درخت توت :

تعدادی از آفات مهم درختان توت عبارتند از :ساس های سپردار، شب پره دم طلایی، پروانه پر طاووسی گلابی، انواع کنه، گال ماز و پشه توت و شاخه توت ، زنجره ها، شته ها، شپشک توت و…

در کنترل این آفات، آنچه که مهم است این است که تا حد امکان از سموم آلوده کننده محیط و سمومی که برای موجودات مفید منطقه زیان بخش هستند، استفاده نشود. بهتر است تا حد امکان از روش های زراعی و بیولوژیک استفاده شود. کنترل بیولوژیک آفات بهترین روش مبارزه با حشرات زیان آور مزارع توت است که خوشبختانه در ایران مدت ها است مورد توجه قرار گرفته و عملاً استفاده می شود. از مهمترین پارازیت های آفات که باید در مزارع رها شوند می توان به کفشدوزک ها، توربالان و ساس ها، کنه های پردارتور و انواع زنبورها اشاره کرد. مثلاً کنترل کرم ابریشم وحشی که از آفات مهم توت است به وسیله زنبورهایی مثل تلفوموس گراسیلز یا بعضی دیگر آن که دشمن تخم پروانه کرم ابریشم وشی هستند انجام می گیرد.

عوامل مختلف قارچی، ویروسی و باکتریایی موجب ایجاد بیماری در درختان توت می شوند که از این میان به چند بیماری مهم درختان توت اشاره می گردد.

بیماری سفیدک سطحی : در این بیماری با کاهش سطح سبز برگ، برگ ها قدرت غذاسازی کمتری داشته و درخت ضعیف می شود با ضعف درخت میزان عملکرد پایین می آید. می توان به وسیله سمپاشی با سموم گوگردی یا کاراتان با این قارچ مبارزه کرد.

از دیگر بیماری هایی که به وسیله قارچ ایجاد می گردند می توان بیماری های زنگ توت، پوسیدگی بنفش ریشه و پوسیدگی ریشه را نام برد که همه به وسیله سموم قارچ کش کنترل می گردند.

بیماری موزائیک توت : این بیماری عامل ویروسی دارد. در بیماری موزائیک، در اثر از بین رفتن کلروفیل (سبزینه) برگ ها نازک و در مقابل نور شفاف می شوند. در صورتی که بیماری شدید شود، فقط رگبرگ ها باقی می مانند و در سطح برگ لکه های کوچک زرد رنگی به وجود می آید و در نهایت رشد گیاه متوقف می شود. روش خاصی برای مبارزه با این بیماری داده نشده، راه پیشگیری از ابتلای درخت به این بیماری این است که در خزانه، نهال های مبتلا به بیماری حذف شوند و فوراً سوزانده شوند تا بیماری در تمام باغ پخش نشود.