تغذیه انار و توصیه کودی باغات انار ( قسمت اول )

تغذیه انار و توصیه کودی باغات انار ( قسمت اول )

جهت مطالعه قسمت دوم بر روی لینک تغذیه و کوددهی انار کلیک نمایید. بخش دوم مقاله تغذیه انار بیشتر بر روی توصیه کودی و نقش عناصر مختلف در بهبود کمیت و کیفیت انار متمرکز می باشد.

مقدمه

انار با نام علمی Punica granatum بومی ایران و شمال آفریقا بوده و در سایر شرایط آب و هوایی مشابه به عنوان درخت غیربومی مورد کشت و کار قرار گرفته است .

زادگاه انار در دنیا شامل مناطق بومی و مناطق غیر بومی

در حال حاضر، علاوه بر ایران که بیشترین میزان سطح زیر کشت انار جهان را به خوداختصاص داده است (برابر ۶۸۶۰۰ هکتار با مقدار تولید ۶۵۳۸۴۳ تن با متوسط عملکرد ۱۴۵۰۰ کیلوگرم در هکتار)، کشورهایی چون ترکیه، افغانستان، پاکستان، هندوستان، ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان، آذربایجان، لیبی، لبنان، فلسطین اشغالی، سودان، برمه، بنگلادش، موریتانی، مراکش، قبرس، یونان، اسپانیا، فرانسه، چین، ژاپن وآمریکا کشت این محصول مرسوم است و در بین کشورهای مذکور بعد از ایران بالاترین سطح زیرکشت و تنوع ارقام انار مربوط به هندوستان، ترکیه و اسپانیا میباشد . در سالهای اخیر کشورهای چین و آمریکا مبادرت به احداث باغات در سطح گسترده نموده اند و کشورهای دیگری مانند استرالیا، آرژانتین و آفریقای جنوبی درصدد کشت و سرمایه گذاری بر روی این میوه می باشند. چهار استان عمده تولیدکننده انار مرکزی، فارس، یزد و اصفهان هستند . گسترش کشت انار به صورت تجاری موجب فرسایش ژنتیکی در پاره ای مناطق شده است، این در حالی است که مطالعه کافی برای ارزیابی پتانسیل رشد ارقام بومی با مدیریت تغذیه انار و کوددهی انار به شیوه اصولی و به زراعی در بسیاری مناطق فراهم نگردیده است. از طرف دیگر جمع آوری و پرورش ارقام محلی به عنوان منبع ژنتیکی اولیه در هر منطقه ضروری می باشد. همچنین جمع آوری ارقام وحشی به عنوان منبع ژنتیکی ثانویه از اهمیت برخوردار است. برای اهداف اصلاحی، تحقیقات اخیر به سمت انتخاب همگروه در داخل مواد گیاهی محلی که عمدتاً ویژگیهای فیزیکو-شیمیایی مهم میوه مد نظر قرار می گیرد، کشیده شده است. انار بومی کشور ایران بوده و از تنوع بالای ارقام تجاری برخوردار هستیم، مهمترین ارقام تجاری ایران که حدود ۳۵ درصد باغات انار و حدود ۹۰ درصد میزان صادرات انار کشور را تشکیل میدهندشامل: ملس ساوه، رباب نی ریز، شیشه کپ فردوس ، نادری بادرود، ملس یزدی، قجاق قم، اردستانی مه ولات، بجستانی گناباد و خزر بردسکن و ۲۵ رقم انار از کلکسیون تحقیقات استان یزد شامل سفید ربی، توق گردن، زاغ یزدی، مصری ترش کازرون، تب و لرز مهر و ماهی، اردستانی ترش سمنان، خرم دیزین ترش گرگان، گرچ شهوار یزدی، پوست سیاه یزدی، ملس یزدی، شیرین شهسوار یزدی، وحشی خان تهران، ترش معمولی لسجار، جنگلی پوست قرمز رودبار ترش، ملس پورباریج استهبان و استان مرکزی شامل ارقام بی هسته پوست زرد، الک ترش، ملس ترش، پوست سفید شیرین، ملس شیرین، تابستانی، شیرین هسته بافق، پوست سرخ راور، پوست سفید ترش و آقا محمد علی شیرین، می باشد .

مدیریت کاشت و نگهداری انار در کشت متراکم به همراه مالچ پلاستیکی و آبیاری تحت فشارتولید انار رقم واندرفول Wonderful در فلسطین اشغالی با استفاده از روش تربیت روسیمی ( T  ( T  T- trellis . درختان بالغ انار در تراکم بالای ۱۰۰۰ تا ۱۲۵۰ درخت در هکتار با استفاده از روش ترلیس که با کاربرد مالچ پلاستیک، که در اوایل رشد نیاز به کمتر از ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ مترمکعب آب و در دوران بلوغ به ۷۰۰۰ تا ۹۰۰۰ مترمکعب آب دارند. کاربرد مالچ پلاستیک موجب کاهش ۲۵ درصدی نیاز آبی درختان به ویژه در اوایل رشد میگردد و علفهای هرز به راحتی کنترل می گردند.

رقم تجاری انار lost in action

رسیدن به عملکرد ۳۰ تن در هکتار برای درختان سه ساله توسط رقم Lost in action (شکل ۳ ) از اهمیت زیادی در کشور استرالیا برخوردار است.امکان تولید اقتصادی انار با تغذیه انار به صورت مناسب و مدیریت بهینه

شرایط محیطی بهینه رشد انار

درخت انار به طور طبیعی در دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی رشد می نماید و به انواع خاکها سازگاری نشان میدهد ولی به خاکهایی که زهکشی کمی داشته باشند حساس است. بهترین خاک جهت کشت انار خاک های رسی شنی یا شنی رسی با pH بین ۷.۵ تا ۸.۵ است. در خاکهای شنی هر چند میوه دهی و رسیدن میوه تسریع خواهد شد ولی محصول کمتر و با رنگ روشن تر خواهد شد، در خاکهای رسی سنگین گیاه رشد و نمو بسیار کمی داشته، همیشه ضعیف، زرد و پژمرده باقی میماند. انار بیشترین رشد و تولید محصول را در مناطقی با تابستانهای گرم و طولانی دارد . محدوده کاشت آن تا ۴۱ درجه عرض شمالی و جنوبی همراه با انجیر و زیتون می باشد . بهترین ارتفاع برای پرورش انار ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ متر از سطح دریا می باشد. انار میوه اختصاصی مناطق نیمه گرمسیری است (درجه حرارت -۵ تا +۴۰ درجه سانتیگراد). در مناطق مرطوب برای شکستن دوره خواب به ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساعت درجه حرارت زیر ۷ درجه سانتیگراد نیاز دارد. میوه برای رسیدن کامل به تابستان های گرم و طولانی و پاییز خشک و بدون باران احتیاج دارد. دمای مناسب رشد درختان انار ۲۵-۳۵ سانتیگراد می باشد. در دمای بالاتر از این میزان به جهت افزایش تبخیر و تعرق گیاهی و کاهش آب موجود در درخت و میوه، رشد آنها دچار اختلال شده و سبب آسیب دیدگی درخت و محصول می گردد. به تجربه دیده شده خشک سالی و کمبود آب در دوره پس از باروری گلها منجر به ریزش و آفتاب سوختگی محصول و تنه درخت گردیده . از طرف دیگر دمای بالا سبب کاهش مقدار اسید و افزایش اسیدیته (pH) در میوه شده که در نهایت از تشکیل رنگ و رسیدگی انار جلوگیری می کند. مناطقی با باغهای متراکم و انبوه و در جوار هم دارای دمای محیطی خنک تر می باشند و علی رغم دمای بالاتر منطقه ای که بعضا تا ۴۵ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان استمرار میابد، محیط خنک ناشی از انبوهی و تراکم درختان و سایه انداز باغات بروی بستر خاک امکان مناسب رشد درخت و حفاظت از محصولات آنرا در برابر گرما و تابش شدید فراهم میاورد. باید توجه داشت در مناطقی با دمای بالای ۴۰ درجه در تابستان که بصورت مدیدی استمرار می یابد  احداث باغات ایزوله و منفرد و بدور از انارستان های مجتمع و متراکم به دقت و وسواس بیشتری در میزان آبیاری، تراکم درختان در هکتار، اصلاح بافت خاک، کوتاه شدن دوره آبیاری و استفاده از واریته های سازگار نیازمند است.

فیزیولوژی تغذیه انار

تمامی موجودات زنده این کره خاکی از جمله گیاهان برای رشد و نمو و ادامه حیات خود، نیاز به مواد غذایی دارند، البته مقدار آن عناصر برای انواع مختلف گیاهان متفاوت است . در بیشتر خاکها مقدار نسبی این عناصر، برابر نیازهای طبیعی گیاه نیست و از آن گذشته زمین نمیتواند این گونه مواد را به اندازه کافی تولید کند و آن مقداری هم که در خاک وجود دارد، به مرور زمان به وسیله گیاه جذب می شود، پس برای بدست آوردن محصول کافی، لازم است همه ساله مواد مورد نیاز را بسته به نوع گیاه به خاک اضافه نمود. هر چند که عناصر معدنی مقدار کمی از وزن یک گیاه را تشکیل می دهد ولی هر کدام از این عناصر وظایفی را در انجام فعالیت های حیاتی گیاه و تعادل بین رشد رویشی و زایشی بر عهده دارند و عدم وجود و یا وجود بیش از حد این عناصر در خاک، اختلالاتی را در گیاه بوجود می آورد که روی رشد و نمو گیاه و در نهایت روی کمّیت و کیفیت محصول تأثیر خواهد گذاشت. دانستن نقش عناصر در کوددهی انار به کشاورزان کمک می کند تا با توجه به شرایط رشد بهترین کمیت و کیفیت را از محصول خود به دست آورند.

عوامل موثر در رشد گیاه

بطور کلی دو گروه از عو امل، بر رشد گیاه موثر هستند که به عنوان عوامل محیطی و عوامل ژنتیکی بیان میشوند.

عوامل ژنتیکی:

منظور از عامل ژنتیکی همان ساختار و تشکیلات ژنتیکی گیاه است . به عبارت دیگر با توجه به خصوصیت ژنتیکی، هر گیاه توان و استعداد معینی برای تولید دارد . عملکرد پتانسیل یا پتانسیل ژنتیکی به پتانسیل یا مقدار تولید گیاه در شرایط مناسب گفته می شود. شناسایی عوامل محدود در محیط رشد یکی از اهداف پرورش دهندگان گیاهان می باشد. آنها با حذف عوامل محدود کننده سعی در افزایش تولید تا حد پتانسیل ژنتیکی را دارند. اما بدلیل وجود عوامل محدودکننده، نمی توان به سقف پتانسیل رسید ولی می توان به آن نزدیک شد . عوامل ژنتیکی کنترل کننده پتانسیل گیاه برای رشد و در نهایت عملکرد میباشند .

عوامل محیطی :

عوامل محیطی متعددی وجود دارند که بیش از ۵۲ عامل محیطی، تاکنون شناسایی شده اند، که می توانند رشد گیاه را تحت تاثیر قرار بدهند . اهم آنها شامل دما، رطوبت، انرژی تابشی، ترکیب هوای اتمسفر، ترکیب هوای خاک، واکنش خاک، موجوات زنده، عدم وجود مواد مزاحم رشد و عناصر غذایی میباشند.

نقش عناصر در گیاه :

عناصر غذای در گیاه نقش های متعددی را بازی می کنند و بسته به مرحله رشد فیزیولوژیکی گیاه نیاز به عناصر غذایی متفاوت می باشد . اینکه کشاورزان و باغداران با توجه به مرحله رشدی گیاه عنصر مورد نیاز را استفاده کنند بسیار اهمیت دارد .بنابراین مصرف به هنگام عناصر غذایی و مطابق با نیاز گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از نظر نقشی که عناصر عناصر غذایی در گیاه ایفا می کنند، می توان آنها را به چند بخش تقسیم کرد:

نقش ساختمانی ( Structural ) :

عناصر کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، گوگرد و فسفر از عناصر ساختمانی هستند.

نقس اسمزی ( Osmotic effect ) :

این عناصر در رابطه با آب سلولی و حفظ فشار تورژسانس سلول نقش بازی می کنند.

نقش خنثی کننده بار اکتریکی ( Electro neurality ) :

این عناصر در را بطه با حفظ موازنه یونی و pH شیره سلولی فعال هستند.

نقش ترابری (Transport) :‌

این عناصر در انتقال مواد آلی و تحرک آنها از منبع به مخزن دخالت دارند.

نقش آنزیمی ( Cofactor) :

به عنوان کوفاکتور اجزا آنزیمی در واکنش های بیو شیمیایی شرکت می کنند.

چون هر یک از عناصر غذایی وظایف خاصی را در فرآیند تغذیه انار به عهده دارند کمبود هر کدام در گیاه سبب می شود که آن وظایف به خوبی انجام نگیرد و بسته به شدت کمبود، اختلالاتی در گیاه به وجود آید.

مدیریت تغذیه انار :

مدیریت تغذیه و کوددهی انار یکی از مهمترین فاکتورهای مؤثر در تعیین کمیت و کیفیت میوه می باشد. وجود نارساییهای تغذیه ای از جمله عدم شناخت نیاز واقعی عناصر غذایی ارقام گوناگون در شرایط مدیریت یکسان تغذیه ای و نیز ارتباط عوامل تغذیه ای و شرایط اکوفیزیولوژیکی مناطق پرورشی آن با ویژگی ها و نارسایی های رشد و نمو ارقام گوناگون انار موجب تلفات شدید میوه گردیده است و از کشت ارقام مناسب تجاری و بومی در مناطق مستعد به دلیل عدم آشنایی به نیاز تغذیه ای آنها در شرایط اکوفیزیولوژیکی خاص (از نظر شوری آب و خاک) جلوگیری نموده است. شناخت دقیق نیاز غذایی درختان انار و نقش هر یک از عناصر غذایی در چرخه سوخت و ساز یا متابولیسم گیاه راهنمای ما در مدیریت و نگهداری باغات انار می باشد .بدلیل تاثیرات کودهای شیمیایی بر سلامت خاک و کیفیت محصولات کشاورزی موضوع استفاده از کودهای آلی کاستن کودهای شیمیایی از چرخه تولید و تمرکز بر تولیدات ارگانیک مسئله مهم دیگری است که مسیر کشاورزی نوین را روشن می سازد. تعیین زمان، مقدار، نوع و روش کاربرد انواع کودها بر اساس اطلاعات دقیق علمی از نظر بهینه سازی اثرات آنها در کوتاه مدت و بلند مدت از اهمیت زیادی برخوردار است. ساماندهی وضعیت تغذیه این گونه های مختلف باغی با جمع آوری اطلاعات تفصیلی شرایط کاشت و تفسیر نتایج خاک و آب مد نظر قرار دارد.

چالش های مطرح در تغذیه انار

مشکلات و چالشهای مطرح در تغذیه انار شامل: محدودیت های کیفیت آب و عدم وجود زهکش مناسب و فشردگی خاک بستر، ایجاد بانک جامع اطلاعاتی و پایش مداوم اطلاعات، تعیین نیاز آبی و تغذیه ای، و اطلاعات مدیریتی کاشت، نگهداری و ارزیابی (Inventory)، آنالیز (موارد مثبت و منفیOpportunity و  Constrains  ) ، پلان فعالیت و نتیجه تیمارهای تغذیه ای در عرصه های کشاورزی، انتخاب روش های کم هزینه تر و اجرایی در بهبود شرایط تغذیه ای، اصلاح خاک بستر کاشت، عدم مناسب بودن کیفیت کودهای مصرفی و نداشتن مجوز و استاندارد و Ordering ساخت، عدم انجام آزمون خاک و گیاه (حتی مشخص نمودن گرسنگی پنهان) به منظور تفسیر و توصیه کوددهی انار می باشد.

کمبود عناصر ضروری موجب کاهش عملکرد و کیفیت درخت انار میگردد. گاهی کمبود دو یا سه عنصر غذایی به طور همزمان رخ داده و در تفسیر علائم کمبود بر روی درختان اخلال ایجاد می کند. از طرف دیگر مقدار بیش از حد بعضی عناصر غذایی نیز موجب کاهش عملکرد و مسمومیت درخت می گردند .

بهینه سازی شرایط محیطی مطابق با نیاز فیزیولوژیکی گیاه با توجه به میزان انتظار تولید، هدف نهایی افزایش بهره برداری در کشاورزی دقیق می باشد. در این راستا تفسیر، تشخص، توصیه، برنامه ریزی و ارائه راهکارهای اجرایی و منطقی در جهت تغذیه گیاهی بر اساس تعیین نیاز واقعی گیاه و شاخص های تغذیه ای بدست آمده مبتنی بر نتایج تجزیه خاک، گیاه و کاربرد روش های علمی از جمله تفسیر هوشمند نتایج از جمله رویکردهای کاهش هزینه ها و افزایش عملکرد می باشد. در چنین رویکردی مصرف کود در فرآیند تغذیه انار به میزان قابل توجهی کاهش یافته بدون آنکه به عملکرد گیاه لطمه ای وارد گردد. تحلیل منطقی شرایط فیزیکوشیمیایی خاک و برآورد نیاز تغذیه ای گونه های گیاهی و در همین راستا، اصلاح فیزیکی و شیمیایی خاک به شکل مستمر و کاربرد گونه های اصلاح شده متحمل به شرایط موجود از دیگر مسائل مطرح در این زمینه می باشد .

تصمیم گیری آگاهانه در زمینه تغذیه گیاهان با ارائه طرح جامع و پایش وضعیت تغذیه گیاه و خاک در مناطق حساس و مهم و برنامه ریزی و مصرف متعادل و منطقی عناصر غذایی و اصلاح خاک بر اساس وضعیت رشد گیاهان از نظر میزان ماده آلی، شوری، بافت خاک و زهکش خاک انجام می پذیرد. شناخت و بررسی وضعیت تغذیه ای و شناخت ناهنجاری های تغذیه ای باغ های جهت بهینه کردن تولید محصول – تعیین میزان انحراف از حد بهینه عناصر غذایی در باغ ها – بررسی صفات کمی و کیفی متاثر از وضعیت تغذیه ای و ارائه راهکارهای مناسب برای حصول عملکرد بالا در درختان – اولویت بندی نیازهای غذایی باغ ها – جلوگیری از مصرف زیاد کودهای شیمیایی در باغ های میوه می باشد. مشکلاتی نظیر عملکرد کمی و کیفی پایین و سال آوری در باغات وجود دارد و حتی در بعضی مناطق عدم باردهی درختان گزارش شده است، که یکی از دلایل این امر ناهنجاری ها و مشکلات تغذیه ای باشد. سال آوری از مشخصات بسیاری از درختان میوه است که در یک سال، محصول سنگین و در سال دیگر محصول، کم است و یا حتی هیچ محصولی روی درخت مشاهده نمیشود. اگر چه در بسیاری از گونه ها، سال آوری به دلیل آغازش کم گلهاست، اما نمو ضعیف گلها در سال نیاور ممکن است آن را تشدید کند.

نیاز تغذیه ای ارقام مختلف درختان میوه متفاوت بوده و برنامه ریزی و مدیریت تغذیه می بایستی با در نظر گرفتن این تفاوت ها اعمال گردد. یکی از فاکتورهای موثر در تولید محصول تعادل بین عناصر غذایی موجود در گیاه می باشد و اهمیت آن در تغذیه گیاهان خصوصاً درختان میوه به اثبات رسیده است. با توجه به اینکه در تغذیه درختان یک فرمول مشخص و مناسب بر مبنای مطالعات جامع برای تغذیه در کشور وجود ندارد و تمام درختان براساس توصیه های عمومی، کوددهی میشوند، لذا شناخت دقیق از وضعیت تغذیه باغات و رتبه بندی عناصر غذایی ضروری، مورد نیاز است. روش های متعددی برای تفسیر نتایج تجزیه برگی در دسترس می باشد که مهمترین آن ها عبارتند از: روش CR (غلضت و نسبت)، روش انحراف از حد بهینه  DOP و روش دریس و در حال حاضر روش CND می باشد.

تجزیه بافت گیاه و خاک ابزارهای قدرتمند در تأیید کمبود و یا مسمومیت غذایی و نیز شناسایی گرسنگی پنهان، ارزیابی برنامه های کوددهی، مطالعه اثر متقابل تغذیه ای و تعیین مقادیر کودها برای درختان میوه می باشند. گرچه هرگونه خطا در انتخاب مکان، نمونه برداری یا تجزیه تفسیر نتایج را مشکل می سازد. تفسیر هوشمندانه نتایج تجزیه نمونه ها به واسطه اثر متقابل فاکتورهای موثر در غلظت عناصر غذایی در خاک و بافت گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است. سن درخت، سابقه عملکرد، تکنیک های نمونه برداری، تفسیرهای خاکی، استانداردهای تجزیه برگی می بایستی قبل از تشخیص نهایی در نظر گرفته شوند.

مقدار مصرف کود بر اساس تجزیه خاک و گیاه، سن، نوع گیاه و حدود عناصر غذایی برگ و زمان مصرف کود بر اساس گونه های گیاهی موجود و نیاز تغذیه ای آنها انجام می پذیرد. مصرف زودهنگام و یا تأخیر در زمان کوددهی بویژه بعد از ماه خرداد موجب عدم خوگیری گیاهان به استرس های محیطی از جمله خطر سرمازدگی می گردد. تعیین مشکلات اجرا شامل: ارزیابی، تعیین الگوها و شاخص های گیاهی در شرایط نرمال و بهینه و تسری دادن آن به مناطق کم بازده و ضعیف (طرح های دریس، داپ و سی ان دی)، بررسی و معرفی مناسب ترین گونه های گیاهی مقاوم در خاک های آهکی و سازگار با شرایط ادافیکی خاک به منظور افزایش قابل دسترس شدن بسیاری از عناصر غذایی برای جذب گونه های گیاهی مقاوم از دیگر اهداف ایجاد بانک های اطلاعاتی می باشد.

از مواد گوناگونی به عنوان منبع عناصر غذایی می توان استفاده نمود. این مواد می توانند طبیعی، مصنوعی و یا ضایعات بازیافتی و یا دامنه ای از محصولات بیولوژیکی (biofertilizers) مانند اینوکولنت های میکروبی باشند. منبع مواد غذایی به سه گروه آلی، معدنی و بیولوژیکی تقسیم بندی می شوند.

بهترین مدیریت اجرایی (Best Management Practices (BMPs در زمینه تغذیه درختان میوه اصلاح فیزیکی و شیمیایی خاک با اضافه نمودن مواد مختلف به منظور افزایش نفوذ، نگهداری و زهکش آب، افزایش مواد غذایی و افزایش فعالیت میکروارگانیسم ها و یا تغییر پی اچ در محیط ریزوسفر ریشه می باشد، همچنین فراهم نمودن بستر مناسب جهت توسعه آسانتر ریشه و کاهش محدودیتهای خاکی در زمان کاشت – جایگزاری مناسب کودی از نظر مکان، مقدار، روش، زمان و نوع کود مصرفی با توجه به وضعیت خاک و بستر کاشت و نوع گونه های گیاهی – پایش مداوم وضعیت تغذیه ای درختان از اهمیت زیادی برخوردار است. سایر مدیریت ها از جمله کاربرد مالچ به منظور کاهش تبخیر، تغییرات شدید حرارتی خاک و جلوگیری از رشد علف های هرز به عنوان رقیب برای آب و مواد غذایی خاک و همچنین جلوگیری از بیماری های خاک زی مالچ های آلی و معدنی و نیز بافت های آلی Fabrics به عنوان مالچ – بهبود مدیریت آبیاری در جهت بهبود مدیریت تغذیه ای موثر می باشد، چرا که بیشتر مسائل تغذیه ای ارتباط مستقیم با مشکلات مدیریت آبیاری است. آبیاری گیاهان درست در زمانی که واقعاً به آن نیاز دارند، مدیریت کم آبیاری یا آبیاری متناوب، موجب توسعه عمیق و قوی تر سیستم ریشه و سازگاری بهتر گیاه در طی دوره های خشکی می شود. همچنین مدیریت آبیاری گیاهان موجب کاهش تبخیر و افزایش راندمان مصرف مواد غذایی می شود – مصرف بیش از حد کود موجب افزایش تنش گیاه در زمان خشکی شده به عنوان مثال نیتروژن یا نیترات بیش از حد در خاک موجب رشد سریع و افزایش نیاز آبی گیاهان می گردد. این مسئله در مصرف نامتعادل عناصر غذایی نیز مطرح می باشد- مصرف کود در زمان نامناسب از نظر دمایی و یا عدم توجه به شرایط آبیاری در زمان مصرف کود موجب آسیب شدید به سیستم ریشه می گردد. گیاهان زمانی مواد غذایی را جذب می نمایند که در رشد فعال خود باشند. در طی دوره خشکی و تنش گرما می بایست مقدار مصرف کود را کاهش داد. جلوگیری از رشد با کاربرد بازدارنده های رشد و هرس می تواند فشار بر روی سیستم ریشه برای جذب آب را کاهش دهد . کاهش رشد و یا هرس گیاهان در زمان وقوع خشکی موجب کاهش سطح تعرق و مقاومت گیاه در برابر تنش شده که یکی از روش های موثر در این زمینه مدیریت مصرف کود می باشد. – پایین بودن کیفیت آب موجب تجمع املاح و آسیب به خاک در دراز مدت می شود. اضافه نمودن ماده آلی (کمپوست، پیت ماس، کود دامی و ضایعات آلی) در طی عملیات شخم و یا پابیل تا عمق حداقل ۲۵ سانتیمتر در دامنه وسیعتر گسترش ریشه نسبت به کاربرد آن در چاله که محیط اسفنجی با میزان رطوبت زیاد ایجاد نموده و موجب آسیب ناشی از سوختگی و تشویق سیستم ریشه به ماندن و رشد مقطعی می گردد توصیه می گردد. اضافه نمودن ماده آلی موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید مانند باکتریها، قارچ ها و کرم های خاکی شده که خود در اصلاح وضعیت تغذیه ای گیاهان و افزایش تهویه و دسترسی به مواد غذایی خاک مفید می شود. هیدروژل ها و پلی اکریل آمید یا ترکیبات آلی حاوی نشاسته دارای ظرفیت نگهداری بالای آب بوده و در افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی نیز نقش موثری بازی می کنند. در اضافه نمودن مواد اصلاح کننده می بایست از موادی با پایداری بیشتری (مانند ذرات درشت مواد آلی)، هزینه کم، قابلیت بیشتر دسترسی در منطقه، میزان شوری کمتر و تأثیر آن بر کاهش پی اچ خاک استفاده نمود. – اضافه نمودن کودهای شیمیایی در نزدیکی ریشه موجب از دست دادن آب ریشه ها و افزایش نیاز آبی گیاه می شود – بالا بردن بستر کاشت گیاهان به واسطه افزایش نفوذپذیری، زهکش و تهویه بستر بسیار مهم می باشد.

خاک های آهکی به دلیل حضور کربنات کلسیم (CaCO3) (از ۱ تا ۲۵ درصد وزنی) قلیایی (pH > 7) هستند. مدیریت تغذیه در خاک های آهکی به دلیل اثر پی اچ بر قابلیت دسترسی عناصر غذایی و واکنش های شیمیایی که موجب از دست رفتن و تثبیت عناصر غذایی می گردد، متفاوت می باشد. حضور کربنات کلسیم مستقیم و یا غیر مستقیم دسترسی گیاه به عناصر غذایی نیتروژن، منیزیم، پتاسیم، منگنز، روی، آهن و مس را تحت تأثیر قرار می دهد. کمبود عناصر کم مصرف مانند آهن، روی، منگنز و مس در خاک های آهکی مشهود بوده و نیاز به مدیریت پایدار دارد. پی اچ خاک واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی خاک را تحت تأثیر قرار می دهد به عنوان مثال نیتریفیکاسیون در خاک های با پی اچ ۷ تا ۸ به سرعت اتفاق می افتد. از طرف دیگر تصعید آمونیاک در خاک های آهکی با پی اچ بالا در سطح خاک سریعتر انجام می پذیرد بنابر این آبیاری پس از کاربرد کودهای آمونیومی توصیه می گردد. کودآبیاری در این شرایط به دلیل ورود سریع نیتروژن به خاک مناسب می باشد. غلظت پتاسیم برگ درختان در خاک های آهکی معمولاً کمتر می باشد که چنانچه عملکرد پایین باشد و اندازه میوه ها ریز و میوه دچار ترک خوردگی شود کاربرد پتاسیم توصیه می گردد. معمولاً کاربرد ۲۵ درصد پتاسیم بیشتر از حد نرمال برای خاک های آهکی توصیه می شود. چنانچه خاک به کاربرد خاکی پتاسیم و یا سایر عناصر غذایی پاسخ نداد گزینه دیگر محلول پاشی می باشد که در مورد پتاسیم به فرم نیترات یا فسفات پتاسیم توصیه می گردد. کمبود منیزیم در خاک های آهکی با محلول پاشی فرم نیترات آن امکان پذیر می باشد. فسفر یکی از نامحلول ترین و سخت متحرک ترین عناصر در خاک های آهکی میباشد و پی اچ خاک در جذب آن بسیار مؤثر است. مناسبترین پی اچ برای جذب فسفر از خاک توسط درختان میوه ۶.۵ تا ۷ میباشد. فسفر اثر رقابتی با سایر عناصر دارد بطور مثال محققین معتقدند که افزایش بیش از حد فسفر باعث اختلال در جذب آهن و یا بروز علائم کمبود آن شود. همچنین کلسیم زیاد در خاک (خاک های آهکی) باعث کاهش فسفر قابل دسترس برای درختان میوه میشود.

اسیدی نمودن موضعی خاک برای کاهش پی اچ می تواند قابلیت دسترسی عناصر غذایی در خاک های آهکی را بهبود بخشد. مقدار مواد اسیدی مورد نیاز به مقدار کربنات و بی کربنات خاک بستگی دارد. این مواد در سیستم کود آبیاری و یا چالکود بیشترین تأثیر را بر اسیدی نمودن محیط ریزوسفر ریشه درختان دارند. مواد اسیدی کننده خاک شامل اسید سولفوریک، گوگرد عنصری و تیوسولفات آمونیوم و یا پتاسیم می باشند[ (NH4)2S2O3, K2S2O3]، گوگرد موجود در این مواد در خاک به اسید سولفوریک تبدیل شده و کربنات کلسیم را خنثی می کند و موجب کاهش پی اچ می شود. سولفات آمونیوم خاک را به واسطه نیتریفیکاسیون آمونیوم و آزادسازی H+ ، اسیدی می کند. هنگامی که زهکش ضعیف باشد ریشه ها از کمبود اکسیژن صدمه می بینند و جذب عناصر غذایی محدود می گردد و رشد گیاه کاهش می یابد. کاربرد فرمول های کودی مناسب و نیز کمپوست، ورمی کمپوست و کمپوست گوگردی و مشتقات آلی از جمله هیومیک و فولویک اسید، اثرات منفی حضور یون های بی کربنات در آب آبیاری و خاک را منتفی می سازد، به عبارت دیگر با اسیدی کردن محیط کاشت درخت، جذب مواد غذایی با سهولت بیشتری انجام می پذیرد. مصرف صحیح (جایگذاری عمقی) مواد آلی به صورت سالانه یکی از مهمترین عوامل در تولید بالا و مرغوبیت محصول انار در باغهای انار به حساب می آید. مواد آلی علاوه بر تامین عناصر غذایی، به علت بهبود ساختمان خاک سطحی، کاهش تبخیر سطحی وجلوگیری از تمرکز نمک در سطح خاک، در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه انار موثر است. به دلیل کمبود مواد آلی و زیادی کربنات کلسیم خاک های زیرکشت خاک ها از نفوذپذیری کمی برخوردار بوده و ریشه دوانی درختان فعال نمی باشد. با اسیدی کردن چالکود در فاصله مناسب از طوقه درخت، سرعت نفوذ ریشه های فعال افزایش یافته و غذا با سهولت بیشتری در اختیار درخت قرار می گیرد. در روش چالکود به دلیل تهویه مطلوب، ریشه ها از رشد بهتری برخوردار بوده و رنگ ریشه ها فعال، سفید و خوش رنگ و با تراکم فراوان خواهد بود. جایگذاری موضعی، بیشتر در مواردی موثر است که قدرت یک خاک در تثبیت عنصر غذایی موجود در یک کود زیاد باشد. برای کاستن از قدرت تثبیت کنندگی خاک، به ناچار بایستی مقدار کود مصرفی را افزایش دهیم. در مصرف موضعی، کود تنها با حجم محدودی از خاک مخلوط می شود. مزیت این کار این است که در حجم کمتر و موثرتری کود داده شده ولی نقطه ضعف این کار، تماس محدودتر ریشه گیاهان با چنین مناطق غنی شده ای می باشد. به دلیل حضور آهک فعال در خاک های آهکی ، زیادی بی کربنات در آب های آبیاری، کمی موادآلی، تحرک و جذب اکثر عناصر غذایی بخصوص کودهای فسفاته و ریز مغذی ها را موجب شده و عدم رعایت مصرف بهینه کود و آب، خود کمبود و مسمومیت غذایی را سبب شده است.

در بحث چال کود کردن کود های شیمیایی توجه به نحوه جذب مواد غذایی توسط ریشه ها حائز اهمیت میباشد. جریان مواد غذایی از خاک بطرف ریشه ها تحت تاثیر دو فرآیند جریان توده ای یعنی جذب مواد همراه آبی که گیاه برای تعرق از خاک خارج میکند و فرایند پخشیدگی یعنی جریان مواد غذایی از محل پر تراکم تر در خاک به محل با تراکم کمتر این مواد در جوار ریشه ها قرار دارد.از اینرو افزایش مواد غذایی در خاک با غلظت بهینه میزان بیشتری از این مواد را در اختیار درخت همراه با آب جذب شده توسط ریشه ها قرار میدهد. بهترین زمان برای چال کود کردن این مواد در اواخر پائیز همراه با بخواب رفتن درخت میباشد. کاهش دما منجر به کاهش فعالیت خاک شده و عناصر به میزان حداقل طی دوره زمستان از خاک جذب شده و در بافتهای درخت ذخیره می گردد. و در اوائل اسفند همراه با افزایش دما، درخت با آمادگی کامل و استفاده از ذخیره مناسب فرآیندهای لازم جهت گل انگیزی و باروری را تکمیل مینماید. بهتر است برای صرفه جویی در هزینه های کارگری کلیه کودهای شیمیایی را با نسبت های گفته شده بصورت یکبار در خاک قرار دهید. پس از بارندگی خاک نرم و کار برای کارگران سهلتر و سریعتر میباشد. در پای درختان و به فاصله ۳۰ سانتی از طوق درخت و در محل آبگیر درختان چاله ای به عمق حداقل ۳۰ سانتی متر با بیل حفر و جداره آنرا کمی تعریض نمائید تا امکان پخش شدن کود و دسترسی سطح بیشتری از ریشه به کود فراهم آید. کود های از پیش آماده را درون گودال ریخته و خاک آنرا برگردان کنید. پس از اتمام عملیات کود دهی کلیه درختان نسبت به یخ آب زمستانه اقدام نمائید. استفاده از تراکتور و مته دنباله بند برای حفر گودال جهت دفن کود حیوانی مزیت دارد. گودال را باید حداقل به عمق ۵۰ سانتیمتر حفر و حجم آنرا بگونه ای در نظر بگیرید که کود حیوانی در سطح ۲۰ سانتیمتری خاک و بیشتر مدفون شود تا ضمن برخورداری از رطوبت لازم امکان سبز شدن بذرهای علف هرز باقیمانده در کود میسر نباشد. باید بطور مستمر و هر دو سال یکبار نسبت به تامین ۵۰ کیلوگرم کود حیوانی و دفن آن در ناحیه ریشه اقدام کنید. تقسیم ناحیه ریشه به ۴ قسمت برای جلوگیری از تداخل نواحی که در نوبتهای قبل کود دهی شده و خارج نکردن کودهای قبلی از نکات ظریف در این امر است.در زمان حفر گودال مقداری از ریشه ها نیز از دست میرود. این موضوع اگر در زمان بخواب رفتن درخت باشد امر مقبولی است، انتخاب یکماه آخر پائیز برای این کار زمان بسیار مناسبی از این جهت می باشد. کاهش حجم ریشه یا به تعبیری هرس ریشه از عوامل موثر در گل انگیختگی درخت انار می باشد. توصیه کود برای درختان در چهار فرمول کودی عمومی توصیه می شود:

  1. مقدار ۴ کیلوگرم (یک کیلوگرم گوگرد، دو کیلوگرم کود کامل ماکرو، و یک کیلوگرم میکرو کامل) پنج کیلو گرم کود دامی پوسیده
  2. دوکیلوگرم کود گوگرد پودری، یک کیلوگرم سولفات پتاسیم، یک کیلوگرم کود سولفات آهن، ۰.۵ کیلوگرم سولفات روی، یک کیلوگرم کود میکروکامل، یک کیلوگرم نیترات آمونیوم، پنج کیلو گرم کود دامی پوسیده
  3. یک کیلوگرم ماکروکامل، سه کیلوگرم بیوفسفات طلایی، یک کیلوگرم میکرو کامل، پنج کیلوگرم کود دامی پوسیده

در صورتی که از چاله ها به خوبی استفاده شود حفر آن یکبار برای چندین سال کافی خواهد بود هر سال نشست کود در داخل چاله را با کود دامی جبران کنید. اضافه کردن کودهای شیمیایی به کود حیوانی در زمان چال کود و اعمال ترکیب تلفیقی جهت پوشش کمبودهای کود حیوانی از توصیه های کارشناسان باغبانی می باشد. افزایش کودهای میکرو و نیتروژنه به همراه مقادیر فراوان گوگرد مکمل مناسبی برای فائق آمدن بر کمبودهای بحرانی خاک می باشد. بهتر است قبل از چال کود کردن نسبت به توزیع کود در پای درختان اقدام شود تا پس از حفر گودال کودها و خاک برگردان شده تا ریشه ها در اثر هوازدگی آسیب نبیند. پس از اتمام کوددهی نوبت یخ آب زمستان است که ضمن افزایش رطوبت خاک به انحلال کود حیوانی و آغاز تجزیه آن کمک می کند. در تصویر روبرو مقادیر متنابهی از کودهای شیمیایی برروی کودهای دفن شده توزیع شده است. در باغات انار استفاده از خاک پوش و توزیع خاک بر سطح و در محیط درخت از روشهای نگهداری باغات و بعنوان روشی برای تقویت و حفاظت از خاک و کنترل علف های هرز در دستور کار باغداران می باشد.

کاربرد خاکپوش آلی در جهت کاهش سطح تبخیر و افزایش مقدار رطوبت خاک و مدت زمان تخلیه رطوبتیخاکپوش آلی به ضخامت ۷.۵ تا ۱۵ سانتی متر از جمله کاه و کلش گندم، خرده چوب، تفاله شیرین بیان و غیره، طی سالیان متمادی و در گذر زمان موجب تقویت و افزایش عناصر غذایی در سطوح خاک میشوند طی فرآیند شخم یا پابیل با خاک زیرین مخلوط شده و بر تقویت خاک کمک می کند. جلوگیری از فرسایش بستر خاک از تاثیرات دیگر خاکپوشها میباشد. باغات انار در دامنه ها با فرسایش شدید بادی و آبی مواجه هستند استفاده از خاکپوش ضمن افزایش سطح حوزه ریشه موجب کاهش تبخیر آب از بستر خاک میگردد.برای افزایش راندمان آبیاری در سیستم قطره ای توصیه میشود محیط درخت را تا شعاع یک متر با خاکپوش بپوشانند. این موضوع ضمن حفظ رطوبت از افزایش تراکم علفهای هرز در محدوده قطره چکان ها جلوگیری کرده حوزه توسعه ریشه را گسترش میدهد این خاک سطحی بمرور محل تثبت بعضی از عناصر شده و طی شخم دوره ای این عناصر با خاک زیرین مخلوط می گردند .

کمبود آب

کمبود آب یکی از مهمترین فاکتورهای محدود کننده در تولید محصول وابسته به آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا می باشد.آبیاری مداوم و سبک موجب ایجاد ریشه های کم عمق، در مواردی پوسیدگی قارچی تنه و ریشه ها می گردد و موجب مرگ درختان می شود. آبیاری با دور بیشتر و عمیقتر بهتر بوده و بسته به شرایط آب و هوایی آبیاری عمیق با فاصله ۷ تا ۱۵ روز توصیه می گردد. توجه گسترده ای به کاربرد سیستم های آبیاری جزعی و متناوب محیط ریشه (alternate partial root-zone irrigation) برای افزایش کارآیی مصرف آب در محصولات باغی شده است . این تکنیک ها اولین بار به منظور کاهش رشد شاخساره و افزایش ورود نور به تاج درخت مورد استفاده قرار گرفت. این در حالی بود که عملکرد و کیفیت میوه دستخوش تغییر نشد و در بعضی موارد افزایش نشان داد .  اثر کاربرد سیستم آبیاری متناوب محیط ریشه بر روی هدایت روزنه ای، کارآیی مصرف آب و کنترل قدرت رشد رویشی و نیز کیفیت میوه انگور در بسیاری از منابع مثبت بوده است  و  نتایج آزمایشی نشان داده اند که آبیاری متناوب منطقه ریشه در حالی که موجب کاهش قابل توجه مصرف آب آبیاری شده منجر به کاهش معنی دار عملکرد نشده است . ارتباط بین میزان عملکرد و ساختار سیستم ریشه از اهمیت زیادی برخوردار است. عملکرد تابعی از چگونگی توزیع سیستم ریشه در حجم وسیعی از خاک، جهت جذب آب و مواد غذایی می باشد .  به عبارت دیگر توسعه سیستم ریشه به عوامل ژنتیکی و محیطی مربوط بوده که از جمله عوامل محیطی مهم می توان به آبگرایی (Hydrotropism) سیستم ریشه برای دسترسی به آب در خاک اشاره نمود .  بنابراین مدیریت و طراحی متناسب سیستم های آبیاری برای توسعه سیستم ریشه، بویژه در مورد گیاهان چند ساله می تواند کاربرد مناسبی داشته باشد. در مناطق خشک و نیمه خشک بکارگیری سیستم آبیاری قطره ای سطحی منجر به تجمع ریشه در زیر قطره چکان ها میشود . بنابراین قرار دادن لوله ها در زیر خاک از اهمیت زیادی برخوردار است .

قرار دادن لوله های آبیاری زیر سطحی در باغ اناردر شرایط خشکی به دلیل تنش اسمزی، عدم تعادل یونی و تنش اکسیداتیو ، رشد گیاه تحت تأثیر قرار میگیرد، گیاه ممکن است شرایط تنش را تحمل نماید اما میزان عملکرد آن به شدت کاهش می یابد . دراین شرایط افزایش راندمان مصرف آبی گیاه از طریق کاربرد مالچ معدنی و آلی از اهمیت زیادی برخوردار است . به طور کلی دلایل استفاده از خاکپوش در مناطق خشک و نیمه خشک را می توان مواردی همچون عایق بندی خاک به منظور ذخیره سازی رطوبت، ملایم نمودن تغییرات درجه حرارت خاک، کنترل علفهای هرز، اصلاح خاک در جهت افزایش جذب و باز پس دهی آب، جلوگیری از فشردگی و بهبود هوادهی خاک ذکر نمود، علاوه بر این نمو ریشه و فعالیت بیولوژیکی خاک (رشد باکتریها، قارچها و ماکروارگانیسم ها) دانست . آزمایش انجام گرفته بر روی سیستمهای مختلف خاکپوش در یک باغ نشان داد که بیشترین میزان نفوذ آب، هدایت هیدرولیکی اشباع خاک، دسترسی آب در خاک و مواد آلی (پس از ۴ سال از شروع آزمایش) مربوط به تیمار خاکپوش کاه بود، علاوه بر این بیشترین مدت نگهداری آب در واحد حجم خاک و در محدوده ظرفیت مزرعه و پایین ترین دمای خاک در تابستان به این تیمار تعلق داشت .  استفاده از خاکپوش کاه گندم باعث افزایش میزان نیتروژن به فرم نیترات و پتاسیم در خاک می شود و میزان این دو ماده در گیاه در ارتباط مستقیم با ذخیره رطوبتی خاک می باشد .

تاسیسات آبیاری و کود آبیاری در باغ انار شامل تانک جمع آوری - محلول آبشویی لایسیمتر - وسایل اندازه گیری ec -و پی اچ و تنظیم کننده های پی اچ لاسیکلون - تانک های کود صافی ها و مقسم هاودر نهایت تاثیر مثبت این سیستم در کنترل علفهای هرز باغ

 مدیریت تلفیقی کود و آب

مدیریت تغذیه انار با مدیریت آبیاری، آفات، علف های هرز و کنترل رشد رویشی اثر متقابل دارد. تغذیه و آبیاری به واسطه کودآبیاری و فراهم نمودن حداکثر جذب عناصر غذایی با حداقل آبشویی ارتباط دارد. کارایی جذب عناصر غذایی و مواد غذایی با افزایش اندازه سیستم ریشه درختان افزایش می یابد. کوددهی و آبیاری خارج از منطقه گسترش ریشه از نظر اقتصادی و محیطی صحیح نیست و موجب تحریک و افزایش رشد علف های هرز می گردد. رشد بیش از اندازه بواسطه مصرف بیش از اندازه کود و آبیاری ممکن است موجب افزایش آفات و بیماری های قارچی و نیز باکتریایی و ریزش پس از گلدهی میوه ها (Post-bloom fruit drop (PFD شوند. کنترل رشد رویشی پس از تحریک رشد با کوددهی و آبیاری بیش از نیاز بسیار مشکل می باشد. رشد رویشی بیش از اندازه موجب رقابت با تولید میوه درختان شده و در بعضی مواقع آن را به شدت کاهش می دهد. این مسئله بویژه با تناوب باردهی که می تواند با مدیریت کوددهی به طور متناوب کنترل گردد ارتباط دارد . فاکتورهای محیطی و پاتولوژیکی کمبود عناصر غذایی را تشدید می کنند به عنوان مثال بیماری بلایت علائم کمبود روی را تظاهر می نماید اما این علائم به طور یکنواخت در کل درخت نمی باشد. کمبود آهن از اشباع آبی منطقه ریشه به مدت طولانی مدت بویژه در تابستان ناشی می شود. کمبود نیتروژن یا کلروز زمستانه می تواند به دلیل رشد سریع درختان در بهار و سرد بودن خاک برای فعالیت نرمال ریشه و جذب نیتروژن اتفاق افتد. کمبود نیتروژن فیتوفترایی زمانی روی می دهد که ریشه ها و تنه درخت آلوده شده و قسمتی و یا تمام پوست در این مناطق طوقه برداری شده باشد که منجر به زوال درخت می گردد .

مدیریت تغذیه انار با آب شور (تا هدایت الکتریکی ۷۰۰۰ دسی زیمنس بر متر در خاک) شامل:

  1. خاک را چنان مرطوب نگه دارید تا غلظت نمک تجمع یافته کاهش یابد
  2. در خاک های با بافت سنگین و فشرده چنان که تجمع نمک بیش از حد می باشد بخشی از آب آبیاری را به منظور شسته شوی نمک افزایش دهید
  3. آبیاری در شب هنگام انجام گیرد تا نبخیر به حداقل خود کاهش یابد و از تجمع نمک کاسته شود
  4. از فرمول های کودی با ضریب نمکی پایین به ازاء هر واحد عنصر غذایی استفاده نمایید
  5. تعداد تقسیط کودها را به منظور کاهش میزان شوری در منطقه ریشه افزایش دهید .

کارایی مصرف کود در تغذیه انار

مدیریت افزایش کارآیی مصرف کودها شامل: استفاده از برنامه زمان بندی آزمون خاک و برگ، کاربرد و استفاده دقیق از کود، انتخاب نوع و میزان کود متناسب با نیاز غذایی درخت، قرار دادن دقیق کود در منطقه ریشه، زمان بندی مصرف کود، تقسیط کاربرد کود، کاربرد میزان مناسب کودهای نیتروژنه بر اساس وضعیت قبلی و عملکرد درختان و مدیریت آبیاری می باشد . کارایی جذب عناصر غذایی (مقدار مواد غذایی جذب شده به مقدار مواد غذایی داده شده به صورت کود) با بهبود کارایی جذب آب بهبود می یابد. حداکثر حد مجاز تخلیه رطوبتی خاک Allowable soil water depletion بویژه در زمان گلدهی، تشکیل میوه و رشد رویشی در اوایل بهار نباید بیشتر از ۲۵ تا ۳۳ درصد باشد. برنامه ریزی آبیاری با حجم آب و زمان آبیاری مناسب بسته به نیاز درخت، شرایط خاک و آب و هوا بر اساس تجربه، پایش رطوبتی خاک و یا محاسبه تراز رطوبتی خاک انجام می پذیرد. برای کاهش آبشویی عناصر غذایی می بایستی به ظرفیت نگهداری آب در منطقه ریشه توجه نمود.

کودهای آلی تأثیر بسزایی بر خواص فیزیکو-شیمیایی و بیولوژیکی خاک داشته اما تأثیر کمتر از کودهای شیمیایی بر روی تغذیه گیاه دارند. کاربرد منابع ماده آلی به عنوان منبع کندرهای عناصر غذایی و اصلاح کننده ساختار خاک در جهت افزایش ظرفیت نگهداری آب، تهویه، زهکش و در نتیجه کاهش میزان شوری خاک و در دراز مدت افزایش هموس و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک از جمله عوامل مهم در تولید می باشد. کاهش نفوذ و انتقال آب در محیط ریشه توسط لایه غیر قابل نفوذ و ایجاد مناطق اشباع موجب کمبود اکسیژن و محدودیت جذب عناصر غذایی می گردد. در بسیاری موارد کمبود عناصر غذایی با تعدیل و مدیریت پی اچ کنترل می گردد. عناصر ضروری و مهم در تغذیه گیاهان یعنی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سولفور، کربن، هیدروژن و اکسیژن و عناصر کم مصرف ضروری شامل آهن، منگنز، روی، بور، مولیبدن، مس، کبالت، سیلیسیوم و کلر می باشند. عدم توازن تغذیه ای و کمبود یا مسمومیت یکی از عناصر موجب کاهش رشد تا زمان بهبود این نارسایی می گردد .

محلولپاشی برگی یک ابزار مهم برای مدیریت تولید پایدار محصولات کشاورزی (به ویژه در شرایط وجود محدودیت های خاکی و فیزیولوژیکی در گیاه ) می باشد. اما فاکتورهای موثر بر افزایش کارایی محلولپاشی را میبایستی مد نظر قرار داد. دانستن اصول فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی برای جذب عناصر غذایی توسط محلولپاشی حائز اهمیت است . امکان کاربرد کودهای شیمیایی کندرها، که به فرم آلی و یا معدنی موجب کاهش میزان آزادسازی عناصر، اثر باقی مانده طولانی تر، پتانسیل سوزندگی کمتر، انحلال و شسته شدن کمتر اما هزینه بیشتر می شوند مانند کودهای کندرها شامل اوره- فرمالدهید UF که بر اساس فرمولاسیون پایه اوره می باشد، ایزوبوتیلیدن بیوره IBDU، اوره با پوشش گوگردی SCU، پوشش های پلاستیکی مانند Osmocote ، Nutricote، MagAmp و مواد آلی طبیعی مانند کمپوست گوگردی و مردابی و نیز کاربرد کودهای شیمیایی محلول برای مصرف خاکی و یا محلول پاشی و به عنوان استارتر، کودهای با میزان نیتروژن بالا و با فرمولاسیون عناصر کم مصرف کلات آهن و کلات روی، کود های آلی کمپوست، کود دامی و مرغی، ورمی کمپوست، خاکبرگ، کودهای بیولوژیکی، مصرف ژل های اکوازورب، استفاده از بیولیفت ها با در نظر گرفتن وضعیت تغذیه ای و نیاز پایه گونه های گیاهی امکان پذیر می باشد.

کاربرد مالچ عمودی Vertimulching ) Vertical mulching ) در محیط اطراف که برای تهویه و افزایش حاصلخیزی و ایجاد همزیستی با قارچ میکوریز یا باکتری های ریزوسفر حفره ها با ترکیبات حاوی اینوکیولنت پر می گردد. اضافه نمودن ماده آلی و کودهای کم مصرف و میکروارگانیسم های مفید (Effective Microorganism) و اینوکولوم های قارچی و باکتریایی در این شرایط توصیه می گردد. ریشه درختان با کاربرد حفره های تغذیه ای Drill holes، کانال کود و ترانشه های هدایتی و کاربرد مواد ضد فشردگی در خاک محافظت و تغذیه می گردد.

در مدیریت تغذیه انار به منظور افزایش کارایی مصرف کودها بکارگیری کودهای بیولوژیک در جهت همزیستی، انحلال، تثبیت و افزایش جذب عناصر غذایی و نیز کاربرد ترکیبات هورمونی به منظور افزایش و یا کاهش قدرت مخزن Sink در درختان میوه مانند ترکیبات بازدارنده A-Rest ، Cycocel، B-Nine یا ترکیبات تحریک کننده رشد ریشه مانند ویتامین های خانواده B-COMPLEX)B)، بارسینواستروئیدها، Bonzi، Sumagic و یا ترکیبات کنترل میزان گلدهی و تشکیل و نمو میوه مانند Florel ، Pro-GIB ، BA و GA و نیز ترکیبات الی دیگر مانند هیومیک اسید ، فولویک اسید و کود های آلی محلول مانند آمینواسیدها مد نظر قرار دارند. کاربرد تنظیم کننده های رشد در باغ های انار شامل افزایش دهنده رشد شاخساره و کاهش دهنده انتقال مواد غذایی به ریشه ها که در زمان رشد شاخساره جدید و ۲ بار محلول پاشی با غلظت ۵۰۰ پی پی ام با فاصله ۸ تا ۱۰ روز توسط Lihosin انجام می پذیرد ، افزایش دهنده میزان فتوسنتز در برگ های جوان با دوبار محلول پاشی بنزیل آدنین ۶-BA با غلظت ۲۰ پی پی ام ۵ هفته پس از آغاز رشد، تنک کردن گل های اضافه برای افزایش کیفیت محصول در زمان گلدهی با جیبرلیک اسید GA3 با غلظت ۲۰ پی پی ام، کنترل رویش ناخواسته گلها و افزایش میوه بندی با کاربرد محلول پاشی ۱۰ پی پی ام اکسین نفتالین استیک اسید NAA و در نهایت برای بهبود کیفیت رنگ در شرایط نامناسب محیطی کاربرد اتفن (اترل) Etherel به میزان ۵۰۰ پی پی ام دو بار به صورت محلول پاشی با فاصله ۱۵ روز در زمان بلوغ میوه ها می باشد. یکی از مشکلات در پرورش درختان انار سال آوری میوه بوده به گونه ای که میوه زیاد بر روی درخت موجب کاهش تولید گل برای سال آینده و افزایش سال آوری و کاهش اندازه میوه ها با کیفیت پایین در پایان فصل می گردد. برای جلوگیری از این مسئله تنک میوه ۲ تا ۳ هفته پس از گلدهی توصیه میگردد. گلها و میوه های سالم با فاصله ۷ تا ۱۰ سانتی متر بر روی شاخه نگهداری شود و بر روی شاخه های ضعیف بیشتر از ۱ تا ۲ میوه در نهایت نگهداری نشود. از جمله ترکیبات موثر آلی در امر تغذیه درختان فولویک اسید می باشد. از بین مواد هیومیک، فولویک اسید و فولویت بیشترین تأثیر بر واکنش های شیمیایی خاک دارند. آکادمی علوم کشاورزی چین در پروژه تحقیقاتی کاربرد تکنولوژی در افزایش عملکرد مناطق خشک کاربرد فولویک اسید و براسینواستروئیدها را در کاهش اثرات خشکی پیشنهاد کرد.

دانلود فایل pdf تغذیه انار در کانال تلگرام شرکت سرافراز هزارمسجد

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱۰ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

4 دیدگاه در “تغذیه انار و توصیه کودی باغات انار ( قسمت اول )

سلام میخواستم لطف کنین در مورد سفیدی دانه انار توضیح بدین ممنون میشم

سلام سعی میشه یه مقاله کامل در این زمینه تهیه بشه . اما برای کاهشش انجام کارای زیر میتونه مفید باشه .
استفاده از پوشش سایبان در روی درختان، استفاده از كود های حیوانی و افزایش مواد آلی خاك، محلول پاشی كلسیم و پتاسیم و فسفر در طول فصل رشد، آبیاری باغ با احتساب ضریب شوری و آبیاری با دور و فواصل زمانی كمتر

در مورد انار پسته انگور وگردو مطلب علمی میخواهم رشد نگهداری کود دهی مواد ضروری ولازم گیاه

سلام حقیقتش من متوجه نشدم چه چیزی دقیق میخواید . در سایت مقالات کاملی در مورد این مواردی که گفتین هست .اما اگه منظورتون مقاله تحقیقی که با سرچ در گوگل انواعشو میتونید به دست بیارید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها