بیماری لکه سفید میگو
عامل ایجاد کننده بیماری لکه سفید میگو از خانواده نیماویریده و جنس ویسپوویروس بوده و یکی از بزرگترین ویروسهای جدا شده از میگوها است . عامل بیماری باکولوویروس است . شکل این ویروس تخم مرغی تا میله ای میباشد و دارای یک زایده دم مانند در یک انتهای خود است و طیف وسیعی داشته و از طریق افقی و عمودی قابل انتقال است.
علائم ظاهری بیماری لکه سفید میگو :
علائم ظاهری این بیماری براحتی در میگوهای جوان و بالغ قابل دیدن می باشد . لکه های سفید ابتداء در قسمت کاراپاس میگو و بندهای ۵ تا ۶ بدن ظاهر شده و در مرحله پیشرفت ، کل بدن را لکه های سفید با ضخامت 0.5 تا چند میلیمتر می پوشاند . پوست میگو یا Cuticule براحتی از لایه ای در میس جدا می شود. هپاتوپانکراس بصورت زرد مایل به سفید بزرگ و شکننده تغییر شکل پیدا میکند. این بیماری را به دلیل رسوب و عدم جذب کلسیم لکه سفید می نامند. همولنف میگو رقیق و انعقاد آن یا به کندی صورت میگیرد و یا اصلا صورت نمیگیرد. در بعضی مواقع لکه های سفید با تغییر رنگ به قرمز همراه است و باید توجه داشت که تغییر رنگ به قرمز بواسطه همراه شدن باکتریهای خانواده ویبریو با این عفونت است.
گسترش بیماری لکه سفید میگو :
گسترش بیماری لکه سفید میگو از طریق حرکت لاروهای آلوده یا مولدین اتفاق می افتد . انتقال بیماری بین مزارع و استخرهای پرورشی می تواند از طریق آب خروجی استخرهای آلوده ، از طریق هواده ها ، از طریق حشرات ، پرندگان ، تجهیزات آلوده مورد استفاده در هچری یا مزراع پرورشی ، جانوران آبزی مثل خرچنگ ها و سایر سخت پوستان انجام می شود . میگوها بیحال و اشتهای خود را از دست می دهند و میگوهای آلوده تمایل دارند که در کناره های استخر بایستند و به آهستگی در سطح آب شنا کنند و در نهایت در کف استخر ته نشین می شوند . با نمایان شدن علائم کلینیکی بعد از ۲ تا ۷ روز مرگ و میر بسیار شدید بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصد در مزارع پرورشی اتفاق می افتد.
تشخیص بیماری لکه سفید میگو :
از روشهای مرسوم میتوان به روش با استفاده از علائم آسیب شناسی و استفاده از میکروسکوپ الکترونی اشاره کرد. امروزه روشهای ملکولی کاربرد های وسیعی در تشخیص بیماری های ویروسی میگو دارد که سرعت و دقت از مشخصات بارز این روشها میباشد که به منظور پیشگیری سریع میتواند مورد توجه قرار گیرد. در میان روشهای ملکولی روش PCR با توجه به سرعت و دقت بالا از سایر روشها میتواند مورد توجه قرار گیرد . در این روش کمتر از ۱۰ ملکول DNA از عامل بیماریزا کافی است.
راه های پیشگیری بیماری لکه سفید میگو :
- انتخاب مولدين بدون ويروس : انتقال بیماری می تواند از طريق مولدین به نوزادان از طریق تخم های آلوده اتفاق بیفتد ، باید تخم ها و پست لاروها را با تست PCR غربال کرد .
- جلوگیری از واردات مولدين و لاروها : بیماری ممکن است از طریق وارد کردن مولدين و پست لاروها به مزارع و هچری ها اتفاق افتد و همچنین جلوگیری از ورود پرندگان
- نگهداری مولدین مناطق مختلف در تانکهای جداگانه : به منظور جلوگیری از آلودگی بین میگوهای منابع مختلف .
- خارج کردن ناقلین ویروس و انجام اقدامات ضد عفونی : موجودات آبزی شامل خرچنگ ها ، کوپه پودا ، میگوهای وحشی و سایر سخت پوستان از ناقلین ویروس لکه سفید می باشند.
- جلو گیری از استفاده Trash fish مثل خرچنگ ها ، میگو ، صدفها که می توانند حامل ویروس باشند یا بواسطه این ویروس آلوده باشند. بنابر این تغذیه میگوهای مولد با آن ها خطرناک میباشد و باید قبل از استفاده جوشانده شده و بخار داده شود.
- کنترل میگوهای سالم با استفاده از آزمایش PCR در طی دوره پرورش . نمونه ها بایستی هر دو هفته یکبار جمع آوری و به آزمایشگاه ارسال شوند.
- استفاده از پروبیوتیکها Probiotics و آب با کیفیت مطلوب در جهت افزایش تعداد باکتریهای سودمند در استخر .
- متعادل کردن تراکم استخرها از طریق کم کردن تراکم لاروها در استخرها در جهت کاهش استرس . تراکم مطلوب 25-30 پست لارو در هر متر مربع میباشد.
- استفاده از داروهای شیمیائی جهت جلوگیری از انتقال بیماری نظیر Happy Larvae که می تواند جهت مرحله مایسیس به بعد مورد استفاده قرار گیرد . در مقالات جدید بهترین ضدعفونی کننده را فرمالین میدانند که با دز V. PPm از انتقال ویروس در آب جلوگیری میکند . استفاده با این دز برای میگوها بی خطر میباشد البته بر روی شکوفایی پلانکتونی تاثیر گذاشته و میزان DO آب را کاهش می دهد.
- ضد عفونی کردن آب خروجی هچری
- ضد عفونی کردن آب خروجی استخرهای پرورشی
تهیه کننده : سعید تمدنی جهرمی – موسسه تحقيقات علوم شیلاتی کشور – پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان