پوستخوار درختان ميوه (Shot hole borer)
Ruguloscolytus mediterraneus
(Col.: Scolytidae)
اين حشره در تمام نقاطي از ايران كه درختان ميوه خانواده رزاسه كشت ميشوند از مرطوبترين نقاط كشور (گيلان و مازندران) تا خشكترين آنها (باغات يزد و نقاط خشك اصفهان) و از سردترين مناطق كشور (همدان و زنجان و شهركرد) تا گرمترين آن فعاليت ميكند.
البته خسارت آن در نواحي كوهستاني كمتر از دشت ميباشد. گياهان ميزبان آن تمام درختان ميوه سردسيري هستهدار و دانهدار خانواده رزاسه ميباشند. به طور كلي آلبالو خيلي كمتر از ساير گونههاي درختان هستهدار مورد حمله واقع ميشود كه شايد علت اصلي آن همانا عدم ازدياد اين درخت از طريق پيوند است. پيوند كردن درختان خود عاملي در جهت جلب حشرات كامل اين آفت براي استقرار روي آن درختان ميباشد. درختان ميوه دانهدار را ميتوان از نظر شدت خسارت حمله آفت طبقهبندي نمود بدين معني كه سيب بيشتر از دو گونه گلابي و به مورد حمله اين آفت قرار ميگيرد. خسارت روي هستهدارها بيشتر از دانهدارها ميباشد كه موجب ترشح صمغ در اين گياهان ميگردد.
خسارت اين اسكوليت در باغات ميوه ابتدا به صورت ضعف عمومي درختها و عدم جريان شيره نباتي در قسمتهاي هوايي و كوچك ماندن ميوهها بروز كرده و بتدريج با خشك شدن سريع شاخهها منجر به مرگ درخت مي گردد. حشرات كامل به محل اتصال دستجات ميوه و برگ به شاخه (Spurs) حمله كرده و باعث خشكيدن يكباره آنها ميشوند.
زيستشناسي
داراي سه نسل در سال ميباشد. زمستان گذراني به صورت لار كامل در حد فاصل بين پوست و چوب درختان ميباشد. در بهار با مساعد شدن شرايط آب و هوا لاروها به شفيره تبديل شده و دراواسط بهار يعني دهه دوم ارديبهشت ماه حشرات بالغ پوست ش اخهها و تنه را سوراخ كرده و خارج ميشوند. حشرات كامل پس از مدي تغذيه، جفتگيري و تخمريزي مينمايند.
تخمريزي يك يا دو روز بعد از جفتگيري صورت ميگيرد. حشره ماده در زير پوست دالان مادري ايجاد نموده و در دو طرف آن تخمريزي مينمايد. تعداد تخم حداقل 20 و حداكثر 105 عدد و متوسط 40 عدد ميباشد. بعد از 6 تا 10 روز لاروها خارج و دالان لاروي را عمود بر دالان مادري ايجاد مينمايند. داراي 5 سن لاروي است. در انتهاي دالان لاروي اتاقك شفيرگي تشكيل ميشود كه لاروها در آن به شفيره و سپس به حشره كامل تبديل ميگردند.
کنترل:
در رابطه با مبارزه و پيشگيري عواملي كه در رابطه با سوسك شاخك بلند رزاسه گفته شد در مورد اين حشره نيز صادق است چون اين آفت نيز درختان ضعيف را مورد حمله قرار ميدهد