بلایت زودرس سیب زمینی

 بلایت زودرس سیب زمینی

Blight Early

 

بلایت زودرس سیب زمینی ( Alternaria solani ) ابتدا در سال 1893 گزارش شده است اما فاز پوسيدگي غده تا سال  1925 شناسايي نشده بود . زخمهاي روي شاخ و برگ مرتبط با بلايت زودرس باعث كاهش سطح برگ شده كه در نهايت منجر  به كاهش عملكرد ميشود. شدت بيماري، در دسترس بودن مايه تلقيح، مرحله رشد گياه در زمان  آلودگي و حساسيت رقم از جمله فاكتورهاي تعيين كننده كاهش عملكرد است. كاهش عملكرد به ندرت به 20 درصد ميرسد اما كاهش عملكرد 70 -80 درصدي نيز گزارش شده است. تقابل بلايت زودرس با ساير بيماريها از قبيل ساق سياه و پژمردگي ورتيسيليومي ميتواند باعث افزايش خسارت شود. آلودگي غده و پوسيدگي متقاعب آن در انبار ميتواند كيفيت بذر، خاصيت بازاري و فراوری سيب زميني را به شدت تحت تاثير قرار دهد .

 

 زخمهای بلایت زودرس Blight Early

 

نشانه هاي بيماري بلایت زودرس سیب زمینی

زخمهاي روي شاخ و برگ به صورت لكه هاي سياه هستند كه ممكن است با يك حاشيه زرد احاطه  شده و معمولاً حاوي حلقه هاي متحدالمركز بوده كه به صورت متناوب برجسته شده و بافتهاي نكروزه  را تشكيل ميدهند . زخمها گرد هستند اما با بزرگ شدن آنها، ممكن است به دليل محدود  شدن آنها توسط رگبرگها ظاهري زاويه دار پيدا كنند . زخمها در ابتدا روي برگهاي مسنتر و پائينتر ظاهر شده و سپس به سطح بالايي اندام سبز گياه توسعه مي يابند. در مراحل انتهايي بيماري ميتوان زخمهاي تيره، دوكي و رگه اي شكل روي ساقه ها و دمبرگها مشاهده كرد. برگهاي آلوده شده با افزايش عمر بيماري نكروزه ميشوند اما همچنان متصل به گياه باقي ميمانند . نشانه هاي پيشرفته شاخ و برگ ميتواند با نشانه هاي پژمردگي ورتيسيليومي يا ساير بيماريها همراه شده و تشخيص دقيق بيماري را مشكل سازد . زخمهاي روي غده ها به صورت تيره، گرد تا زاويه دار و به كرات فرورفته بوده و اغلب توسط يك حاشيه برجسته احاطه ميشوند . بافت آلوده چوب پنبه اي و چرمي ميشود .حاشيه مناطق آلوده آبسوخته و به رنگ زرد تا زرد متمايل به سبز در می آید . زخم های كم عمق را ميتوان با نوك يك چاقو به آساني جدا نمود. غده هاي آلوده بعد از انبارداري طولاني بويژه در دماي بالا چروكيده ميشوند .

 

آتار بیماری بلایت زودرس سیب زمینی

علایم بیماری بلایت زودرس روی برگ سیب زمینی

 

عامل بيماري بلایت زودرس سیب زمینی

بلایت زودرس سیب زمینی ناشی از قارچ  Alternaria solani (Ellis & G. Martin) L.R.Jones & Grout  مترادف  { Macrosporium solani Ellis & G. Martin و A. solani Sorauer } میباشد . مرحله جنسي اين قارچ هنوز شناسايي نشده است. كنيدي ها(اسپورها) در درون يا روي ساختارهاي قارچي تخصص يافته اي توليد نشده و به صورت تكي توليد ميشوند ، هر چند كه روي محيط كشت گاهي حالت زنجيري دارند. كنيديها تيره و Muriform با  9 -11 ديواره عرضي هستند. آنها بيضي شكل  تا دوكي بوده و به سمت نوك باريك شده اند كه به ندرت منشعب شده و معمولاً به بلندي طول اسپور هستند. كنيديها به ابعاد 15 – 19 × 150 – 300 ميكرومتر و اندازه آنها در جدايه هاي مختلف متنوع است. جدايه هاي Alternaria solani به خوبي روي محيطهاي غذايي رشد ميكند. پرگنه هاي آنها متراكم بوده و به صورت پراكنده و كركين و بافتي شبيه كتان بوده كه تخت يا مخملي هستند. برخي جدايه ها روي محيطهاي غذايي توليد رنگدانه هاي محلول در آب زرد تا قرمز ميكنند. اين رنگدانه ها معمولاً بعد از  زخمي شدن ميسيليومها توليد ميشوند. ميسيليوم معمولاً تيره، با پيش زمينه زيتوني تا قهوه اي ميباشند. هر چند كه دماي بهينه براي رشد ميسيليوم 28 درجه سانتيگراد ميباشد اما قادر است در  محدوده دمايي 1-45 درجه سانتيگراد رشد نمايد. پرتوافكني، زخمي كردن يا انتقال آن به محيطهاي با مواد غذايي پائين از قبيل آب آگار، اسپورزايي را در آنها تحريك ميكند. اسپورزايي در دماي 24 درجه سانتيگراد و روشنايي روزانه صورت ميگيرد. روشنايي ممتد در دماي بالاي 23 درجه سانتيگراد باعث ممانعت از  اسپورزايي مي شود .

 

Alternaria solani

 

چرخه بيماري و همه گيرشناسي Alternaria solani

 

آلودگي اوليه برگچه ها احتمالاً توسط مايه تلقيح ساير ميزبانها يا مايه تلقيحي كه در درون يا روي  خاك يا بقاياي گياهي زمستانگذارني كرده است، صورت ميگيرد. زخمها تشكيل و در صورت مناسب بودن شرايط محيطي اسپورها روي سطح آنها توليد ميشوند . اسپورها مسئول انتقال بيماري به بافتهاي گياهي سالم در طول فصل رشد بوده كه حالت معمول در بيماريهاي چندچرخه اي ميباشد. اسپورها قادرند علاوه بر پراكنش بيماري در درون يك مزرعه آن را در بين مزارع مختلف نيز جابجا كنند. اسپورهاي تشكيل شده روي شاخ و برگ سیب زمینی قادرند خاك را آلوده كرده و از طريق زخم هاي ايجاد شده در مراحل برداشت، غده ها را نيز آلوده نمايند. زخمهاي روي غده ها به كندي توسعه يافته و در انبار نيز گسترش مي يابند. بيماري قادر نيست از يك غده به ديگري منتقل شود . بلايت زودرس اصولاً بافتهاي گياهي مسن را آلوده مينمايد. زخمهاي اوليه در ابتدا روي برگهاي مسن و پائيني گياه توليد ميشود. از آنجا كه برگهاي مسنتر زمان طولانيتري در معرض مايه تلقيح اوليه بوده اند و همچنين حساسيت بيشتري به آلودگي دارند، ميتوانند از دلايل شيوع اوليه بيماري روي برگهاي مسن و پائيني گياه باشند . توليد اسپور به اندازه زخمها بستگي دارد. زخمهاي با قطر كمتر از چهار ميليمتر به ندرت حاوي اسپور ميباشند. پراكنش ثانويه تنها زماني صورت ميگيرد كه اسپورها از  زخمها آزاد شوند. اسپورها ميتوانند از طريق باد مسافت زيادي را طي كنند بنابراين، اغلب مزارع ايزوله شده نيز ممكن است به يك اندازه آلوده شوند . شرايط متناوب خشك و مرطوب ، شرايط مناسبي براي توليد و پراكنش اسپورها ميباشد. بنابراين،  شدت بيماري در مناطقي كه آبياري باراني يا تشكيل شبنم به كرات صورت ميگيرد، بيشتر ميباشد. عموماً پراكنش اسپورها در طول شبانه روز صورت ميگيرد اما پراكنش اسپورها در طول روز نسبت به  شب، به دليل خشكتر بودن برگ ،ها بيشتر ميباشد . اسپورزايي در تاريكي، دماي 5 -30 درجه سانتيگراد و دماي بهينه 20 درجه سانتيگراد، رخ ميدهد. آب آزاد يا رطوبت نسبي بالا براي جوانه زني اسپورها ضروري ميباشد.

 

کنیدیهای Alternaria solani

 

آلودگي بافت برگي و تاثير آن، در رطوبت نسبي كمتر از 96 درصد، كاهش مي يابد. بيمارگر برگها را از طريق سوراخ كردن اپيدرم و گاهي از طريق روزنه ها آلوده ميكند.  اسپورهاي قرار گرفته روي سطح برگها میتوانند به مدت حداقل هشت هفته بقاء خود را حفظ كرده و با مناسب شدن شرايط محيطي برگها را آلوده كنند. آلودگي غده ها قبل از برداشت رخ نميدهد زيرا اسپورهاي Alternaria solani قادر به نفوذ در خاك و عبور از پريديم غده ها نميباشند. اگر چه، آلودگي غده ها ممكن است از طريق قرار گرفتن خاك آلوده به اسپورها در مجاورت زخمهاي ناشي از مراحل برداشت صورت گيرد. زخمهاي موجود روي غده ها مسير مناسبي براي آلودگي بوده و احتمالاً رطوبت مورد نياز  براي جوانه زني اسپورها از همين مسير تامين مي شود . وجود آب آزاد در سطح غده ها ميتواند وقوع  آلودگي را تشديد نمايد . فراهم نبودن شرايط مناسب براي ترميم غده ها و چوب پنبه اي شدن محل خراشها ميتواند از طريق محدود كردن ترميم زخمها در انبار، منجر به افزايش وقوع آلودگي گردد. هر چند كه در صورت آلودگي غده ها، شرايط گرم ميتواند پوسيدگي غده را تشديد كند در حاليكه شرايط خنك توسعه بيماري را كند می نمايد. بيمارگر قادر به پراكنش در درون انبار نيست . شدت آلودگيهاي شاخ و برگ اغلب ربطي به شدت آلودگي غده ها ندارد. فاكتورهاي از قبيل فاصله مزارع، حساسيت ارقام، بلوغ غده ها، زخمي شدن غده ها در مرحله برداشت و شرايط انبار ميتوانند در  دسترس بودن مايه تلقيح، حساسيت غده ها و توسعه پوسيدگي خشك در انبار را تحت تاثير قرار دهد .

 

علایم بیماری بلایت زودرس سیب زمینی

 

مديريت بلایت زودرس سیب زمینی

 

  • شدت بيماري بلایت زودرس سیب زمینی در روي شاح و برگها ميتواند در صورت استفاده از قارچ كشهاي حفاظتي كاهش يابد اما آنها قادر به ريشه كني بيماري نيستند. بهترين زمان براي كاربرد اوليه قارچ كشها زماني است كه اسپورهاي هوازاد شروع به ظهور ميكنند. اين همزمان با شروع سمپاشي ثانويه است. چندين مدل بيماري جهت پيشگويي زمان توليد اسپور توسعه داده شده است بنابراين، پرورش دهندگان قادرند در زمانهاي مناسبي در طول فصل رشد اقدام به سمپاشي نمايند. با نزديك شدن به انتهاي فصل رشد، به دليل بالا رفتن فشار بيماري، ميزان بيشتري از قارچ كشها مورد نياز است .
  • كاهش دادن تنشهاي گياهي ميتواند توسعه بيماري را كاهش داده و نياز به كنترل شيميايي را كاهش دهد. كوددهي مناسب اهميت زيادي در كاهش خسارت دارد. همچنين تنشهاي گياهي را مي توان از طريق كاشت غده هاي بذري باكيفيت و آبياري محصول در زمان نياز كاهش داد
  • مقاومت شاخ و برگ شناسايي شده است كه تا حدودي با رسيدگي گياه در ارتباط است. پيشرفت بيماري در ارقام زودرس بيشتر است .
  • حذف شاخ و برگ گياه با مواد شيميايي يا به صورت مكانيكي و خودداري از برداشت غده ها تا زمان تكميل شدن پوست آنها ميتواند از طريق كاهش زخمهاي روي غده ها منجر به كاهش آلودگي غده ها شود. تنظيم مناسب تجهيزات برداشت محصول و سازگار نمودن ساير روشهاي جهت كاهش خراشيدگي و آسيب ديدگي غده ميتواند اهميت زيادي در كاهش آلودگي غده ها و پوسيدگي هاي انباري متقاعب آن داشته باشد .
  • شرايط انبار كه منجر به چوب پنبه اي شدن سريع و ترميم زخمهاي بعد از برداشت شود، آلودگي غده ها را كاهش ميدهد. در صورت آلوده شدن غده ها، شرايط گرم پوسيدگي را تسريع ميكند در  حاليكه شرايط خنك سرعت آلودگي را كاهش ميدهد .

 

همچنین شما میتوانید با مراجعه به پستهای زیر سایر بیماریهای سیب زمینی را نیز  بررسی نمایید

شانکر ساقه سیب زمینی و شوره سیاه سیب زمینی

پوسیدگی قهوه ای سیب زمینی

 

دریافت فایل pdf مقاله بلایت زودرس سیب زمینی در کانال تلگرام شرکت

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها