آفات و بیماری های توت فرنگی
مهمترین آفات و بیماری های توت فرنگی
آفات توت فرنگی
زنجرک های برگی توت فرنگی
گونه های متعلق به جنس های Aphrodes و Euscelis آفات مهمی می باشند زیرا بیماری گلبرگ سبز را انتقال می دهند. ساقه های رونده و بسترها را با استفاده از یک حشره کش مناسب در چند نوبت به فواصل دو هفته محافظت نمایید.
سوسک های توت فرنگی
اغلب سوسک های خاکزی Carabidae شکارگر حشرات و مهره داران کوچک بوده ولی چندین گونه و بطور برجسته سوسک بذر توت فرنگی با نام علمی Harpalus rufipes و سوسک های خاکزی توت فرنگی با نام های Pterostichus madidus و pterostichus melanarius گیاهخوار با تغذیه کنندگان اختصاصی از بذور می باشند و قادرند به میوه های در حال رسیدن توت فرنگی آسیب بزنند.
مدیریت سوسک های توت فرنگی :
- بستر های توت فرنگی و همچنین علف های هرز را در فصل پاییز با حذف بوته های مسن و بقایای گیاهی دیگر تمییز نمایید.
- میوه های ناسالم و در حال پوسیدن را جمع آوری و حذف نمایید.
- برخی زنبورهای پارازیت قادر به کنترل سوسک ها می باشند که با پارازیته کردن تخم ها موجب کاهش جمعیت آن ها می گردند.
- استفاده از برخی سموم در خاک (کاربوفان)موجب کنترل لاروهای این سوسک ها می شوند.
طوقه خوارهای توت فرنگی
از مهمترین آفات توت فرنگی سه گونه Aristotelia fragaria , Tyloderma fragaria , Synanthedon bibionipennis با ایجاد دالان و اسیب به طوقه موجب ضعیف وخشک شدن بوته های توت فرنگی می شوند. در گونه سوم ، لارو طوقه گیاه را تو خالی می کند، به طوری که قسمتی یا همه گیاه خشک می شود. پس از تفریخ تخم، لاروها بلافاصله به طرف طوقه می خزند و داخل مغز طوقه را سوراخ می کنند.
مدیریت طوقه خوارهای توت فرنگی :
- این آفات اساسا به واسطه حمل گیاهان هلوده انتشار می یابند، بنابراین باید در انتقال نشاء دقت نمود و بوته های آلوده را حذف کرد.
- کشت های جدید بوته های سالم به ندرت مورد تهاجم قرار می گیرند. بنابراین کشت های آلوده وبوته های وحشی مجاورت کشت های جدید را از بین می برد.
سن های لیگوس Lineolaris spp
فعالیت تغذیه ای پوره این آفت می تواند کاهش میوه را در طیف خسارتی از خیلی اندک تا ۱۰۰ درصد غیر قابل فروش در بر داشته باشد. استانه اقتصادی خسارت، وجود حداقل دو پوره در هر بوته می باشد. سن های لیگوس عامل بدشکلی میوه های توت فرنگی می باشند. اغلب قهوه ای شدن بذر های عقیم نشانه خوبی از خسارت سن لیگوس است.
مدیریت سن های لیگوس :
- کنترل علف های هرز خسارت و تعداد مسن ها را کاهش می دهد .
- استفاده از حشره های شکارگر مانند سن های Geocoris و Nabies در کنترل این سن ها موثر است.
- ضرورت مبارزه شیمیایی بعد از مشخص کردن تعداد پوره های موجود آذین، در اوایل مرحله تولید گل تعیین می شود.
سرخرطومی جوانه توت فرنگی Anthonomus signatus
یکی از آفات توت فرنگی سرخرطومی جوانه توت فرنگی می باشد که با سوراخ کردن جوانه های گل توسط خرطوم بلند خود از گرده های نارس تغذیه می کند. حشره ماده یک تخم داخل جوانه رسیده قرار داده و سپس جوانه را به صورت حلقه ای می برد و از باز شدن جوانه ممانعت می کند و آن را در اختیار لارو قرار می دهد. جوانه های مورد تهاجم به صورت آویزان روی گیاه باقی مانده یا روی زمین می افتند.
مدیریت سرخرطومی جوانه توت فرنگی :
- شخم عمیق بستر های قدیمی بلافاصله بعد از برداشت
- سرکشی مرتب بوته ها و در صورت لزوم مبارزه شیمیایی
برگ خوار توت فرنگی Ancylis comptuna
آفت برگ خوار از آفات توت فرنگی متعلق به گروهی از بیدها می باشد. برگ های توت فرنگی با تارهای تنیده شده توسط آفت به بالا لوله شده و تا می خورند. لارو با تنیدن تارهای ریز موجب تا خوردن برگچه ها از قسمت رگبرگ اصلی می شوند. لارو تنها از اپیدرم تغذیه می کند، اما تغذیه مداوم باعث می شود که برگچه های داخلی قهوه ای و خشک شوند.
مدیریت برگ خوار توت فرنگی :
- این آفت به تهاجم پارازیتوئیدها از راسته Hymenoptera و Diptera بسیار حساس می باشد و اینها جمعیت آفت را زیر سطح آستانه اقتصادی خسارت نگه می دارد.
شته ریشه توت فرنگی Aphis forbest
این شته بیشتر در محل هایی که مورچه ها وجود دارند فعالیت می کند. مورچه ها از شته ها محافظت کرده و باعث گرایش شته به فعالیت بر روی ریشه های توت فرنگی می شوند. در مقابل مورچه ها بیشتر غذای خود را از شیره گیاهی دفع شده توسط شته ها بدست می آورند. این شته در اطراف طوقه بوته های توت فرنگی زندگی کرده و از ساقه های برگ دار و جوان و جوانه های توسعه یافته زندگی می کند. زمانی که شته ها تکثیر می یابند توسط مورچه ها شناسایی شده و به قسمت ریشه انتقال می یابند. در اینجا شته ها با مکیدن شیره گیاهی از بافت ریشه تغذیه می کنند، بطوری که بوته توت فرنگی به شدت ضعیف می شود. بوته های مورد تهاجم علائمی از قبیل کاهش رشد، برگ های رنگ پریده و کوچک و میوه های خشک است.
مدیریت شته ریشه توت فرنگی :
- با کنترل مورچه ها از طریق شخم عمیق در ابتدای دوره رشد می توان از جمعیت شته ها کاست.
- سموم شته کش جمعیت های روی قسمت هوایی گیاه را کاهش می دهند اما بر روی جمعیت های درون خاک و روی ریشه اثر کمی دارند.
بیماریهای توت فرنگی
الف – بیماری های قارچی توت فرنگی
سفیدک پودری توت فرنگی عامل بیماری Sphaerotheca macularis:
این بیماری باعث کاهش رشد بوته ها، میزان محصول و همچنین کیفیت میوه می شود. عامل بیماری کلیه اندام های هوایی از قبیل برگ گل و دم میوه را در بر گرفته که در صورت آلودگی میوه و گل خسارت شدید است. درجه حرارت مناسب گسترش بیماری ۱۶ الی ۲۷ درجه سانتیگراد بوده و در شرایط رطوبت نسبی بالا حتی در برگ های خشک فعالیت عامل بیماری زیاد است.
مدیریت بیماری سفیدک پودری توت فرنگی :
- جمع آوری و حذف بقایای آلوده محل زمستان گذرانی
- استفاده از ارقام مقاوم
- ایجاد نور کافی
- کنترل بیولوژیکی با استفاده از قارچ Ampelomyces Quisqualis با نام تجاری AQ10
- سم پاشی با قارچکش های بنومیل یاکاپیتان در زمان میوه دهی
سوختگی برگ توت فرنگی عامل بیماری Diplocarpon earlianum:
این بیماری در هوای گرم شدت دارد. خیس بودن سطح برگ به مدت بیش از ۱۲ ساعت و همچنین درجه حرارت ۲۷ الی ۳۰ درجه سانتیگراد زمینه رابرای بیماری مستعد می کند. علائم در ابتدا به صورت لکه های مجزا بی شکل و در اندازه های مختلف است. در سطح فوقانی برگ لکه ها به رنگ صورتی تاقرمز است که در صورت شدت آلودگی گیاه سوخته به نظر می رسد. لكه ها ۶ الی ۱۵ روز پس از آلودگی ظاهر می شوند.
مدیریت بیماری سوختگی برگ توت فرنگی:
- استفاده از ارقام مقاوم
- جمع آوری بقایای گیاهی آلوده
- تهویه مناسب و نور کافی
- استفاده از نشاءهای سالم
- کنترل علف های هرز
- کنترل شیمیایی با سموم مناسب از قبیل تیوفانات متیل
سوختگی برگ و پوسیدگی میوه توت فرنگی عامل بیماری Phomopsis obsurans:
یکی از بیماری های مهم اندام های هوایی است. لکه های اولیه بر روی پهنک برگ کروی شکل و دارای حاشیه قرمز رنگ است. لکه ها در کنار رگبرگ هابه صورت V شکل است که قسمت پهن آن به طرف لبه برگ میباشد. لکه های صورتی رنگ و آبسوخته بر روی میوه ظاهر شده که به مرور بزرگ و به رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره در مرکز با حاشیه قهوه ای روشن در می آیند. قسمت وسط بافت آلوده به تدریج سخت می شود.
مدیریت بیماری سوختگی برگ و پوسیدگی میوه توت فرنگی:
- استفاده از نشاءهای عاری از بیماری
- کاشت درخاک دارای زهکش و تهویه مناسب
- حذف علف های هرز
- استفاده از قارچکش های کاپیتان با ایپرودیون
لکه برگی معمولی عامل بیماری Mycosphaerella fragariae:
علائم در ابتدا به صورت لکه های کوچک کروی به رنگ ارغوانی تا قرمز و در سطح فوقانی برگ تشکیل می شود.ناحیه مرکزی لكه ها به تدریج به رنگ خاکستری تا سیاه درامده در حالی که کناره ها صورتی رنگ باقی می ماند. در صورت بالا بودن رطوبت و درجه حرارت لکه های زرد رنگ بدون حاشیه به وجود می آیند. بیشترین درصد آلودگی در صورت وجود دمای ۲۷ الی ۳۳ درجه سانتیگراد و مدت زمان خیس بودن سطح برگ به مدت ۴ الی ۶ ساعت است.
مدیریت بیماری لکه برگی معمولی:
- ایجاد شرایط مطلوب در گلخانه شامل نوردهی مناسب ، تهویه خوب
- ارقام مقاوم
- رعایت بهداشت زراعی
- استفاده از قارچکش های مناسب مانند کلروتالونیل در اوایل رشد و تکرار سم پاشی به فاصله ۱۰ الی ۱۴ روز
آنتراکنوز عامل بیماری Colletotrichum spp:
دو فرم مهم بیماری پوسیدگی طوقه و پوسیدگی میوه می باشند. لکه های اولیه به صورت نقاط کوچک و قهوه ای رنگ روی ساقه رونده و دمبرگ ظاهر می شوند. آلودگی در مواردی باعث ایجاد شکاف در ساقه شده و در صورت آلوده شدن دمبرگ و ساقه رونده كل گیاه خشک می شود. لکه های روی میوه به حالت آبسوخته و سفید رنگ بوده که پس از گسترش به رنگ خاکستری روشن تا قهوه ای تغییر می یابند. میوه های آلوده به حالت خشک و مومیایی درامده به صورت آویزان بر روی بوته باقی می مانند.
مدیریت بیماری آنتراکنوز:
- استفاده از بوته های سالم
- استفاده از مالچ پلاستیکی در بین ردیف ها
- جمع آوری و از بین بردن میوه های آلوده
- کنترل شیمیایی با استفاده از قارچکش ها حفاظتی از زمان گل تا برداشت میوه با سمومی مانند کاپیتان
کپک یا پوسیدگی خاکستری توت فرنگی عامل بیماری Botrytis cinerea:
یکی از بیماری های مهم بخصوص در شرایط گرم و مرطوب است. عامل بیماری گل و میوه را آلوده می کند. آلودگی در قسمت انتهایی میوه شروع شده و به سایر بخش ها گسترش می یابد. بافت گیاه در ناحیه آلوده نرم و آبکی خواهد بود. میوه روی بوته به حالت خشک و مومیایی باقی می ماند. گسترش بیماری در درجه حرارت ۲۰ الی ۳۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالا می باشد. بررسی نشان داده که آلودگی میوه در مرحله گلدهی بوده ولی علائم در زمان تشکیل میوه ظاهر می شود.
مدیریت بیماری کپک یا پوسیدگی خاکستری توت فرنگی:
- رعایت فاصله کاشت مناسب
- دقت در زمان و میزان کوددهی
- پوشاندن بین ردیف ها با مالچ جهت عدم تماس میوه باخاک
- نوردهی و زهکش مناسب
- برداشت به موقع
- جمع آوری بوته های آلوده و از بین بردن آن ها
- کنترل شیمیایی با سموم مناسب مانند کاپیتان و تیرام
پوسیدگی چرمی عامل بیماری Phytophthora cactorum:
بالابودن رطوبت در زمان برداشت موجب بروز آلودگی تاسطح ۵۰ درصد می گردد. قارچ عامل بیماری خاکزی بوده که در حالت معمول میوه را آلوده می کند ولی گاهی آلودگی گل و پوسیدگی طوقه نیز گزارش شده است. در میوه نارس و سبز نواحی آلوده شده به صورت قهوه ای تیره و یا سبز با حاشیه قهوه ای دیده می شود .
مدیریت بیماری پوسیدگی چرمی:
- کاشت نشاء در خاک دارای زهکش مناسب
- استفاده از مالچ پلاستیکی در بین ردیف ها و بوته ها
- کنترل بیولوژیکی به وسیله باکتری Serratia plymuthica قبل از کاشت
- استفاده از قارچکش های ریدومیل یا الیت
پوسیدگی آبکی میوه عامل بیماری Rhizopus stolonifer:
پوسیدگی آبکی میوه یک بیماری پس از برداشت و در حین انبرداری است. لکه های آبسوخته و تغییر رنگ یافته بر روی میوه به وجود می آیند. میوه به سرعت نرم و لهیده می شود. عامل بیماری از طریق زخم وارد میوه می شود.
مدیریت بیماری پوسیدگی آبکی میوه:
- انتقال سریع میوه برداشت شده به سردخانه
- برداشت میوه در صبح زود
- اقدامات بهداشتی از قبیل جلوگیری از زخمی شدن میوه
پژمردگی ورتیسلیومی عامل بیماری Verticillium albo-atrum :
از عوامل مهم در محدود کردن کاشت توت فرنگی است. قارچ عامل بیماری دوام بالایی در خاک داشته و تا ۲۵ سال در خاک می ماند. اولین علائم در بوته های تازه کاشته شده و در زمان تولید ساقه های رونده ظاهر می شود. در گیاهان آلوده برگ های مسن تر و خارجی تر خشک شده، می افتند و در لبه ها و بین رگبرگها به رنگ زرد تا قهوه ای تیره در می آیند. بوته های کاملا آلوده کوتوله مانده و برگ های کوچک و زردرنگ تولید می کنند. درجه حرارت مناسب برای قارچ ۱۲ الی ۳۰ درجه بوده که دمای بهینه ۲۱ الی ۲۴ درجه است.
مدیریت بیماری پژمردگی ورتیسلیومی:
- کاشت در شرایط با نور کافی و زهکش مناسب ارقام مقاوم و بوته های سالم
- اجتناب از مصرف بی رویه کود ازته
- ضدعفونی خاک قبل از کاشت با کلروپیکرین 33% ومتیل بروماید 66%
پوسیدگی طوقه ناشی از فیتوفترا عامل بیماری Phytophthora spp:
از بیماری های مهم توت فرنگی می باشد. در ابتدا بوته ها و برگ ها کوچک می شوند. پژمردگی ناگهانی بوته های آلوده منجر به مرگ ناگهانی کل بوته در مدت زمانی کوتاه می شود. در برش عرضی ناحیه آلوده طوقه، خطوط قهوه ای رنگ بافت نکروزه دیده می شود. بالاترین میزان خسارت در مرحله گلدهی تا برداشت به چشم می خورد.
مدیریت بیماری پوسیدگی طوقه ناشی از فیتوفترا:
- استفاده از ارقام مقاوم
- استفاده از بوته های سالم
- زهکشی مناسب خاک
- ضدعفونی خاک با متیل بروماید ، تلون یا کلروپیکرین قبل از کاشت
پوسیدگی مغز ریشه (ریشه قرمز) عامل بیماری Phytophtora fragariae:
در زمان گلدهی، برگ های جوان به رنگ سبز-آبی و برگ های مسن تر به رنگ زرد، نارنجی یا قرمز خواهند بود. ریشه آلوده انشعابات فرعی کمتری دارد. ناحیه خارجی ریشه سفید رنگ باقی می ماند، ولی چنانچه مقطع طولی ازریشه پوسیده گرفته شود، قسمت آوندی به صورت نوار قرمز تا قهوه ای دیده می شود. آلودگی در ۷ الی ۲۵ درجه رخ می دهد.
مدیریت بیماری پوسیدگی مغز ریشه (ریشه قرمز):
- زهکشی مناسب خاک
- استفاده از بوته های سالم
- کنترل شیمیایی قبل از کاشت
پوسیدگی طوقه و ریشه (بلایت جنوبی) توت فرنگی عامل بیماری Sclerotium rolfsii:
عامل بیماری گیاه را در محل تماس با سطح خاک مورد حمله قرار داده و با آلوده کردن ریشه و طوقه موجب مرگ ناگهانی بوته می شود. لکه های قهوه ای تیره بر روی ساقه یا طوقه زیرسطح خاک به وجود می ایند که تشخیص آنها سخت است. قارچ به صورت سختینه روی بقایای محصول باقی می ماند.
مدیریت بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه (بلایت جنوبی) توت فرنگی:
- اقدامات بهداشتی از قبیل حذف بقایا و بوته های آلوده
- اجتناب از کشت در خاک دارای سابقه بیماری
- ضدعفونی خاک قبل از کاشت گیاه
ب – بیماری های باکتریایی
لکه برگی زاویه دار عامل بیماری Xanthomonas fragariae:
علائم بر روی اندام های مختلف گیاه ظاهر میشود. در برگ ها لکه های آبسوخته و کوچک در سطح تحتانی برگ ایجاد میشود. لکه ها در حالت معمول به رنگ سبز تیره می باشند ولی به تدریج به رنگ قرمز تا قهوه ای و در مواردی به فرم نکروزه در می آیند. مشخصه بیماری ، وجود زخم های شفاف در برابر تابش نور و زخم هایی به رنگ تیره در معرض انعکاس نور است. درجه حرارت ۲۰ سانتی گراد در روز برای فعالیت باکتری مناسب است.
مدیریت بیماری لکه برگی زاویه دار:
- استفاده از ارقام مقاوم
- حذف بقایای گیاه آلوده
پژمردگی باکتریایی توت فرنگی عامل بیماری Ralstonia solanacearum:
این بیماری در روی نشاءها ایجاد می شود. باکتری به تعدادی از سلول های آوند چوبی نشاءهای جوان حمله می کند که در این موارد بافت های پارانشیمی را ترجیح می دهد، در نتیجه حفره های بزرگ ناشی از تجزیه توسط لیزین که مملو از سلول های باکتری هستند تشکیل می شوند.
مدیریت بیماری پژمردگی باکتریایی توت فرنگی:
- کاشت بوته های سالم
- نوردهی، تهویه و زهکشی مناسب
- استفاده از کود ازته فقط در زمان کاشت
- رعایت فاصله مناسب کاشت
ج – بیماری های ویروسی
ویروس پیسک توت فرنگی (SMOV)
نشانه های بارز بیماری شفاف شدن رگبرگ ها، وجود لکه های فاقد مرز مشخص و کوتولگی بوته است. با بالارفتن درجه حرارت محیط ، علائم بیماری کاهش می یابد. ویروس پس از ایجاد آلودگی در برگ های مزوفیل، اپیدرم، آوند آبکش و سیتوپلاسم در سراسر گیاه گسترش می یابد. این ویروس از طریق مکانیکی و پیونده قابل انتقال بوده، ولی قابلیت انتقال با بذر و تماس گیاه آلوده باسالم گزارش نشده است.
مدیریت بیماری ویروس پیسک توت فرنگی:
- استفاده از بوته های سالم
- ارقام مقاوم
ویروس رگبرگ نواری (SVBV)
علائم در برگ های اولیه به صورت نوارهای کلروتیک در امتداد رگبرگ های اصلی و در دو سطح برگ به وجود می آید. در حالت آلودگی خفیف، رگبرگ ها به صورت شفاف تا زرد رنگ در می آیند. ناقل ویروس شته توت فرنگی بوده که پس از کسب ویروس تا هشت ساعت توانایی انتقال را دارد.
مدیریت بیماری ویروس رگبرگ نواری :
- استفاده از نشاء های سالم و گواهی شده
- مبارزه با شته ناقل مناسب ترین روش کنترل است .
د – بیماری های ناشی از نماتودها
نماتودهای شاخه و برگ عامل بیماری Aritzemabosi – Aphelenchoides faragariae:
بوته های آلوده کوتوله و دارای رشد اندک بوده، اندازه برگ های جوان کوچکتر از معمول است که به رنگ متمایل به قرمز در می آید. بدشکلی جوانه ها و گل از دیگر علائم است. چرخه بیماری حدود ۱۵ روز است.
مدیریت نماتودهای شاخه و برگ :
- جمع آوری و سوزاندن بقایای آلوده
- استفاده از نشاهای گواهی شده و سالم
- استفاده از تیمار حرارتی با آب گرم
- استفاده از ارقام مقاوم
- سم پاشی با پاراتیون به صورت محلول پاشی
نماتودهای ریشه گرهی عامل بیماری Meloidogyne spp:
این نماتود به شدت خسارتزا بوده و گاهی اوقات بوته توت فرنگی را از بین می برد. نماتود ریشه گرهی در زمان خشکی هوا خسارت بیشتری وارد می کند. این نماتود در خاک های سنگین خسارت کمتری دارد.نماتود های ماده و تخم های تولید شده توسط آن ها در زیر استرئومیکروسکوپ روی سطح ریشه های آلوده قابل تشخیص اند.
مدیریت نماتودهای ریشه گرهی :
- آزمایش خاک قبل از کاشت
- ضدعفونی خاک گلخانه قبل از کاشت در صورت وجود آلودگی
- استفاده از سیستم کشت هیدروپونیک
- استفاده از ارقام مقاوم
- حذف و سوزاندن بوته های شدیدا آلوده
نماتود های مولد زخم ریشه عامل بیماری P.ratensis و P.penetrans :
علائم عمومی شامل کوتولگی ، زردی کاهش رشد و کوچک شدن برگ ها می باشد. مشخصه بارز وجود لکه ها یا زخم های نکروزه بر روی ریشه است. لکه های اولیه کوچک و قهوه ای رنگ بوده که ضمن تخریب لایه کورتکس ریشه ، موجب کاهش رشد آن می شوند.
مدیریت نماتود های مولد زخم ریشه :
- جلوگیری از وارد آمدن تنش به گیاهان و ایجاد شرایط مناسب جهت رشد
- استفاده از آب گرم به مدت ۱۰-۳۰ دقیقه جهت تیمار ریشه
نماتود های خنجری عامل بیماری Xiphinema spp:
این نماتود ها انگل سطحی ریشه بوده که به عمق ۴ تا ۵ سلولی اپیدرم و کورتکس رخنه کرده و سبب ایجاد زخم های قهوه ای متمایل به قرمز در روی ریشه می شوند. این نماتود ها نیز گاهی باعث ایجاد گال های انتهایی در نوک ریشه ها می شوند. تغذیه نماتود ها از ریشه باعث کاهش حجم سیستم ریشه می شود که این امر موجب توقف رشد گیاه و کاهش تولید ساقه رونده می گردد. علائم شامل کوتولگی ، زردی، کاهش رشد و کوچک شدن برگ ها می باشد.
مدیریت نماتود های خنجری :
- تیمار حرارتی همانند نماتود های مولد زخم ریشه
- تقویت رشد گیاه بیماری های فیزولوژیک
بیماریهای فیزیولوژیک توت فرنگی
بد شکلی میوه ها یکی از علائم متداول در گلخانه های توت فرنگی است که دلایلی از جمله گرده افشانی ضعیف ، تهویه نامناسب ، رطوبت بالا و نور کم اشاره نمود. عدم استفاده مناسب و اصولی از کودها و عناصر غذایی نیز موجب افت عملکرد و کاهش کیفیت میوه می شود. بنابر این لازم است با انجام آزمایش ، میزان نیاز به عناصر تغذیه ای پر مصرف و کم مصرف را تعیین نموده و بر اساس نتایج نسبت به کوددهی و تقویت گیاه اقدام نمود.
همچنین میتوانید با مراجعه به پست توت فرنگی از کاشت تا برداشت اطلاعاته جامعی در مورد توت فرنگی کسب نمایید.
دانلود مقاله آفات و بیماری های توت فرنگی
توضیحات
- فرمت : PDF
- حجم فایل : 2.33 مگابایت
- نویسنده : مرتضی ارجمند پناه ایدلیکی
- تهیه شده در : مدیریت ترویج جهاد کشاورزی شهرستان کلات
- سازنده PDF : شرکت کشاورزی و دامپروری سرافراز هزارمسجد
باعرض سلام
باتشکر اززحمات شما
باسلام
باتشکر از مطالب مفیدی که میزارین.
لطفا درمورد پرورش بادمجان درگلدون ونیازهای تغذیه ای هم مطلب بزارین ممنون میشم .
سلام سعی میشه یه مطلب مفید در این زمینه پیدا و منتشر بشه