‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻣﺤﻴﻂ
، ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺧﻮد را ﻛﺴﺐ و ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ اداﻣﻪ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ، ﻣﻴﺰان رﺷﺪ و ﺑﺎردﻫﻲ آن ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺷﺪﻳﺪﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت و وﺟﻮد ﻧﻴﺎز ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي زﻳﺴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻴﺎه از رﺷﺪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻫﺮ ﮔﺎه ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ، ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ رﺷﺪ ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﻟﺬا ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻛﺸﺎورزي ﺑﺮ آن ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻻزم را ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎه ﺑﺮﻗﺮار ‫ﻛﻨﻨﺪ . ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﻧﻴﺎز ﻏﺬاﻳﻲ ﮔﻴﺎه اﺳﺖ . ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﮔﺰارﺷﺎت ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻐﺬﻳﻪ را ﺑﺸﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ‫ﺗﻮان ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺮد :

‫* آب

‫* ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻳﺎ اﻛﺴﻴﮋن

‫* ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ

‫* ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻳﺎ اﻛﻮﻟﻮژي

‫* ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻳﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﻓﺎت و اﻣﺮاض و ﻏﻴﺮه

‫* ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺸﺎورزي و ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻨﻲ

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ آب ، ﺗﻬﻮﻳﻪ و ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎ” ﺑﻪ ﺧﺎك واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ، ﻫﺮ ﮔﺎه ﺑﺘﻮان اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را در ‫ﺧﺎك اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ، ﮔﻴﺎه از رﺷﺪ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎز ﻏﺬاﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد و اﻓﺰودن ﻛﻮدﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻮاد ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ، ﺑﻬﻢ ﺧﻮردن ﺗﻌﺎدل ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮاد ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺧﻮد ﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻟﺬا ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ درﺻﺪد ﻳﺎﻓﺘﻦ راﻫﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﻳﻦ روش ﻣﻤﻜﻦ ، اﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﻫﺎ را ‫ﺑﻤﻴﺰان ﻻزم و زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﻴﺎه ﻗﺮار دﻫﻨﺪ . ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺧﺎك ، وﺟﻮد ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه اﻋﻢ از ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ، ﻗﺎرچ ﻫﺎ ، ﺣﺸﺮات رﻳﺰ و درﺷﺖ ، ﻛﺮم ﻫﺎي ﺧﺎﻛﻲ و ﻏﻴﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎزﻧﺪه ﻳﺎ آﻣﺎده ﺳﺎزي ‫ﻣﻮاد ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ . اﻣﺮوزه از ﻛﻮد ﻫﺎ ﺑﻌﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد . ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﻛﻮد ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزي را ارﺗﻘﺎء داده ﺿﻤﻦ آﻟﻮده ﻧﻜﺮدن ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ آﺑﻬﺎي زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ، ﺗﺠﻤﻊ ﻣﻮاد آﻻﻳﻨﺪه ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻴﺘﺮات را در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزي ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻨﺰل دﻫﺪ . ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ راﻧﺪﻣﺎن ‫ﻛﻮدي ، ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻧﺴﺎن و دام را ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﻣﺘﺄﺳﻔـﺎﻧﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻲ روﻳﻪ ﻛﻮدﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در ﺣﺪ ﻧﺎ ﻣﺘﻌﺎدل ﺑﻮده و ﻣﻄﺎﺑﻘﺘـﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز واﻗﻌﻲ ﮔﻴﺎه ‫ﻧﺪارد . اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻨﻬﺎ از ﻛﻮدﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺑﺎروري و ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﺧﺎك در ﻃﻮل زﻣﺎن ﮔﺸﺘﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ راﻧﺪﻣﺎن در ﻳﻚ دوره ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد اﻣﺎ در دراز ﻣﺪت ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﺰارع و ﺑﺎﻏﺎت ﺑﻪ ﻣﺰارع و ﺑﺎﻏﺎﺗﻲ ﻛﻢ ﺑﺎرور ﺑﺎ ﺧﺎك ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد آﻟﻲ در ﺧﺎك ﻫﺎي زراﻋﻲ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎض ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺼﺮف ﻛﻮدﻫﺎي آﻟﻲ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺸﺎورزي ﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻣﻮاد آﻟﻲ ﻣﻮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮕﻬﺪاري ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آب و اﻛﺴﻴﮋن ، ﺟﺬب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎ در ﺧﺎك ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ . ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻫﻮﻣﻮس در ﻛﻮد آﻟﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ زﻳﺎد و ﻇﺮﻓﻴﺘﻲ ﺑﺎﻻ از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺎدل ﻛﺎﺗﻴﻮﻧﻲ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﺮاي ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . اﻣﺮوزه در دﻧﻴﺎ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖزﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﺧﺎك از ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي درﻳﻎ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ .