۷ سال پیش

کرم برگخوار تک نقطه ای ذرت

(Mythimna loreyi (Duponchel

(Lepidoptera: Noctuidae)

مناطق انتشار

در ایران این آفت برای اولین بار توسط فرحبخش (1340) با نام مترادف Leucania loreyi روی ذرت خوشه ای از خوزستان گزارش شده است. برومند (1342) گونه M. unipuncta را با نام مترادف Cirphis unipuncta از شالیزارهای گیلان گزارش نموده است. جنس Mythimna با نامهای مترادف Psudaletia Sidertis در منابع ذکر شده است . علاوه بر مناطق یاد شده، این آفت از استانهای فارس، هرمزگان، ایلام، گلستان، مازندران و مرکزی نیز گزارش شده است .

دامنه میزبانی

خسارت و تغذیه این آفت از روی گیاهان زیادی مثل ذرت، برنج، گندم، جو، ارزن، یولاف، ذرت خوشه ای، نیشکر، نخود، لوبیا، یونجه، شبدر, چغندر، کتان، سویا و برخی از علفهای هرز نظیر مرغ، جو دم موشی و هفت بند گزارش شده است.

مشخصات ظاهری آفت Mythimna loreyi

شب پركهای بالغ:

رنگ بدن قهوه ای خاکستری یا زرد خاکستری است. بالهای رویی به رنگ خاکستری مایل به زرد تا قهوه ای روشن بوده و یک لکه کوچک سفید رنگ کاملا مشخص در وسط آنها می باشد. طول بدن شبپركهای بالغ نر و ماده به ترتیب 13 تا 15 و 15 تا 17.5 میلیمتر بوده و عرض بدن در شبپركهای ماده بین 42-38 میلیمتر و در نرها بین 35-33 میلیمتر میباشد. شاحکها نخی است .

تخم:

تخمها کروی و به رنگ زرد متمایل به سبز کمرنگ و قطر 0.6 تا 0.7 میلیمتر میباشند.

لارو:

اغلب به رنگ زیتونی تیره ولی به رنگهای مختلف از سیاه تا سبز مایل به زرد دیده میشود. طول لاروهای این آفت پس از رشد کامل به 34 تا 36 میلیمتر میرسد .

شفیره:

شفیره برگخوار تک نقطه ای Mythimna loreyi از نوع نیمه آزاد، به رنگ قهوه ای تیره به طول 16 تا 18 میلیمتر که در انتهای آن 6 خار دیده میشود که 2 خار بلند و درشت با نوك راست بوده و 4 خار دیگر ظریف، کوچک، خمیده و عصایی شکل دیده میشود.

نحوه خسارت کرم برگخوار تک نقطه ای ذرت

لاروهای جوان از لبه برگهای ذرت تغذیه کرده، در سنین بالاتر تمامی پهنک برگ را مورد تغذیه قرار میدهند . لاروهای این آفت بخصوص در سنین آخر به شدت از برگهای میزبان تغذیه میکند. به طوریکه در تراکم های بالا تمام پهنک خورده شده و فقط رگبرگ اصلی باقی میماند. شدت تغذیه در حالت طغیانی به حدی است که به مزرعه حالتی شبیه نیزار میدهد. لاروهای این آفت شب فعال بوده و بیشترین تغذیه را هنگام شب انجام میدهند و در طول روز درون غلاف برگهای ذرت و در شکاف زمین خود را پنهان میکنند و به ندرت در حال تغذیه مشاهده میشوند .

زیست شناسی آفت کرم برگخوار تک نقطه ای ذرت

برگخوار تک نقطه ای در شرایط آب و هوایی شهرستان ارومیه دارای 3 نسل کامل بوده و در مرحله لارو کامل به دیاپوز رفته و زمستانگذرانی مینماید .

بر اساس بررسیهای بصیری و همکاران (1376) این شبپره ها در مناطق گرمسیر استان فارس از اواسط فروردین، در مناطق معتدل از نیمه اردیبهشت و در مناطق سردسیر از اواسط خرداد در طبیعت ظاهر میشوند. این حشره در مناطق گرمسیر 4 نسل دارد. نسل اول از دهه سوم فروردین شروع شده تا اواخر خرداد ادامه می یابد. لاروهای این نسل از برگهای گندم و جو و علفهای هرز گرامینه تغذیه می نمایند. نسل دوم از اوایل تیرماه تا دهه سوم مرداد ماه ادامه یافته و لاروهای این نسل از برگهای ذرت بهاره و گرامینه های هرز تغذیه مینمایند. نسل سوم از اواخر مرداد شروع شده و تا دهه اول مهر ادامه دارد. لاروهای این نسل از برگهای ذرت به خصوص ذرت های کشت دوم یا تابستانه که بعد از برداشت گندم و جو کشت میشود و همچنین برگ گرامینه های وحشی تغذیه مینمایند. نسل چهارم از اواسط مهر شروع شده و لاروهای این نسل روی پاجوشهای بوته های ذرت و بوته های ذرت کشت دوم که دیرتر سبز شده و دارای برگهای تازه و شاداب هستند تغذیه مینمایند. لاروهای این نسل در خاك شفیره شده و تا بهار سال بعد به همان صورت میمانند.

روشهای کنترل کرم برگخوار تک نقطه ای ذرت

استفاده از تله های فرمونی برای ردیابی جمعیت و تعیین زمان کنترل توصیه میشود. از آنجایی که میزبان اولیه Mythimna loreyi سوروف است، این آفت در مزارعی که تراکم سوروف زیاد است، خسارت زیادی وارد میکند. بر این اساس کنترل این علف هرز در کنترل این آفت موثر است .

کنترل بیولوژیک

ربیعی و همکاران (1372) چهارگونه مگس از خانواده Tachinidae را به عنوان پارازیتوئیدهای لارو Mythimna loreyi در خوزستان گزارش کرده اند. بر اساس بررسیهای مزرعه ای در ارومیه 9 گونه حشره مفید از راسته های دوبالان، بال غشائیان و ناجوربالان به عنوان دشمنان طبیعی آفت یاد شده معرفی شده است. برحی از دشمنان طبیعی شناسایی شده روی این آفت شامل موارد زیر هستند:

زنبور اکتوپارازیت (Euplectrus bicolor Swederus (Hymenoptera: Eulophidae
سن شکارگر (Anthocoris nemorum L(Hymenoptera: Anthocoridae
مگس پارازیت لارو و شفیره (Tachina nr.nupta Rodani (Diptera: Tachinidae
مگس Linnaemyia Vulpina Fall از خانواده Tachinidae به عنوان فعالترین پارازیتوئید لارو loreyi در فارس گزارش شده است که فعالیت آن به خصوص در ماههای مرداد، شهریور و مهر نقش مهمی در کاهش جمعیت انتقالی برگخوار ذرت از سالی به سال دیگر دارد.