3- حشرات مفيد توصيه شده عليه تريپسهاي مهم
تريپس پياز Thrips tabaci و تريپس گل Frankliniëlla occidentalis از مشكلات مهم در كشتهاي گلخانه ي خصوصاً در كشت خيار هستند. گونه هاي ديگر خسارت زا كه در گلخانه ها يافت مي شوند شامل تريپس رز Thrips fuscipennis تریپس گلخانه Heliothrips heamorrhoidalis و تريپس Echinothrips americanus مي باشد.تريپسها شش مرحله زندگي شامل تخم ، دو سن لاروي ، مرحله پيش شفيرگي و شفيرگي و بالغ دارند. تريپسهاي بالغ معمولاً در گلها و روي برگها مشاهده مي شوند و در آنجا تخم مي گذارند. درفلفل شيرين برگهاي تخم گذاري شده براحتي تشخيص داده شده چون دفرمه مي شوند.
در خيار و ديگر محصولات اين حالت ديده نمي شود. تریپس ها از راسته ی تایزانوپترا(بال موداران) و کوچکترین حشرات بال دار هستند آنها آفت همه چیز خوار بوده و روی فلفل دلمه ای ,خیار,بادمجان,گیاهان زینتی,گلهای بریده,گیاهان گلدانی و … مشاهده مي شوند.تريپسها بيشتر درقسمتهای بالایی ٫ نقاط رشد و برگهای جوان گیاهانی مانند خیار و فلفل دلمه ای در سطح و زیر برگ گیاهان دارای برگهای نرم مانند ژربرا و در نوک گیاهان دارای برگهای خشن و زبر مانند رز و یوکا فعاليت مي كنند.پراکندگی نيز متفاوت است بطوري كه فرانک لنیلا اکسیدنتالیس بیشتر در نوک گیاه و گلها و نقاط رشد فعال است و شفیره آن در خاک تشکیل می شود .تریپس تاباسی در تمام گیاه پراکنده است وشفیره آن در خاک تشکیل می شود .اکینوتریپس آمریکانا کمتر روی برگهای پیرمشاهده مي شود ولي روی فلفل دلمه ای باعث زردی و خشک شدن برگهای پیر می شود در هر 2 سطح برگ وجود دارد ولی سطح زیرین را ترجیح می دهد اما روی گلهای زینتی خسارت جدی ایجاد نمی کند شفیره آن نيز روی برگها تشکیل می شود. تریپس فیوسی پنیس فقط در گلها وجود دارد و لارو آن به ندرت روی برگها دیده می شود خسارت تریپس فیوسی پنیس قابل مقایسه با خسارت تريپس تاباسی است .علائم خسارت تريپسها به صورت لکه های نقره ای و نقطه های سیاه روی برگ ،کاهش رشد گیاه ،بدشکلی میوه و گل است تريپسها درانتقال ویروس های پژمردگی نقطه ای گوجه فرنگی (TSWV) و ویروس نکروزه شدن نقطه ای(INSV) دخالت دارند. حشرات بالغ و لارو آنها توانایی انتقال ویروس را داشته ولي فقط لارو سن 1 می تواند ویروس را دریافت کند و حشره بالغ زمانی می تواند ویروس را منتقل کند که آن را در مرحله لارو سن یک دریافت کرده باشد. ویروس در بدن حشره ماده به جنین منتقل نمی شود فرانکلینیلا اکسیدنتالیس موثرترین ناقل ویروس ها است
هر حشره ماده Frankliniella occidentalis 40 تا 135 تخم در دوره زندگي مي گذارد. دماي مناسب رشد و نمو اين تريپس c °30 بوده و در دماي بالاتر از c °35 و زیر c ° 10 رشد آن متوقف مي شود. رشد اين گونه در روي گل نسبت به برگ سريعتر است. در اوايل فصل تعداد نرها بيشتر از ماده ها مي باشد. لاروهاي اين كنه با تنيدن تار از خود محافظت مي كنند.
مقايسه برخي از خصوصيات تريپسهاي Echinothrips americanus ، Thrips tabaci ، Frankliniella occidentalis
Frankliniella occidentalis Thrips tabaci Echinothrips americanus
1-3- كنه شكاري Hypoaspis aculeifer
اين كنه به مراحل تخم، لارو و شفيره مگسهاي Sciarid حمله كرده ولي لاروهاي كوچكتر را ترجيح مي دهد. به كنه پياز در سوسن نيز حمله مي كند. از طرف ديگر روي حشرات خاكزي مانند Collembola و نماتدها و شفيره تريپسها نيز فعاليت مي كند. هایپواسپیس داراي طول عمر طولاني حتی در شرائط بی غذایی است ، افراد بالغ 1-0 روزه بدون غذا 24 ساعت زنده می مانند و در صورت تغذیه60 درصد افراد بعد از 5/4 ماه زنده می مانند. همنوع خواری در بین پوره ها و لاروها ديده مي شود و در شرایط بی غذایی تخم گذاری متوقف مي شود. کمترین دما برای نمو c ° 10- 8 و دمای مناسب برای فعاليت آن c ° 22 است.
برخي از ويژگيهاي زيستي Hypoaspis aculeifer در دماهاي متفاوت
مزایای گونه اکالیفر نسبت به گونه مایلز
– تخم گذاری بیشتر
– می تواند کنه پیاز را در سوسن کنترل کند
– شفیره تریپس بیشتری می خورد
شرايط محيطي:
خاك بايد مرطوب باشد ولي نه خيلي زياد و بهتر است از مواد عالي غني بوده و يك ساختمان مناسب و حداقل دماي 15 درجه سانتيگراد را داشته باشد.
محصولات تجاري :
الف – محصول ENTOMITE-A
اين محصول با نام ENTOMITE-A كه هر بطري 1000 ميلي ليتري آن حاوي 10 هزار عدد و يا 100 هزار عدد مراحل مختلف كنه مخلوط با ورميكوليت و تورب مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده ظرف را به آرامي تكان داده و محتويات آن را روي خاك يا يك تخته سنگ بطور يكنواخت بپاشيد.
ب – محصول Aculeifer-System
بسته هاي يك ليتري اين محصول حاوي 10يا 25 هزار و بسته هاي 5 ليتري نيز حاوي 125 هزار كنه شكاري كه مخلوط با ورميكوليت ، تورب و كنه گل مي باشد، وارد بازار شده است.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 10 تا 15 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
توجه:
اين كنه وارد دياپوز نمي شود. غذاي كمكي براي اين كنه كه كنه ذخيره Tyrophagus putrescentiae است ممكن است سبب خسارت ناچيزي روي تعدادي از محصولات شود مخصوصاً زمانيكه محيط مرطوب و از آنها در حجم زياد استفاده گردد. اين غذاي كمكي را هميشه در سطح خاك بكاربرده و روي گياه نريزيد و قبل از استفاده وسيع، در مقياس كم آزمايش كنيد. و با فروشنده آن مشورت كنيد.
2 -3- كنه شكاري Hypoaspis miles
اين كنه به مراحل تخم ، لارو و شفيره مگسهاي Sciarid حمله كرده ولي لاروهاي كوچكتر را ترجيح مي دهد از طرف ديگر روي حشرات خاكزي مانند Collembola و نماتدها و شفيره تريپسها نيز فعاليت مي كند. از تخم Duponchelia fovealis نيز تغذيه مي كند. کمترین دما برای نمو c ° 12-10 و دمای مناسب برای فعاليت آن c ° 25 است
مزایای گونه مایلز نسبت به گونه آکالیفر
1- در خاک راحت تر دیده می شود
2- بیشتر در سطح خاک است
3- کنترل بیولوژیکی تریپس
4- فرانکلینیلا اکسیدنتالیس و تریپس تاباسی می توانند به طور توام کنترل شوند از طریق کاربرد آمبلیسیوس سوایرسکی و گونه های اریوس و اضافه کردن هایپواسپیس و قارچ مایکوتال + روغن ادیت
شرايط محيطي:
خاك بايد مرطوب باشد ولي نه خيلي زياد و بهتر است از مواد عالي غني بوده و يك ساختمان مناسب و حداقل دماي 15 درجه سانتيگراد را داشته باشد.
محصولات تجاري :
الف – محصول ENTOMITE-M
اين محصول با نام ENTOMITE-M كه هر بطري 1000 ميلي ليتري آن حاوي 10 هزار عدد از مراحل مختلف كنه مخلوط با ورميكوليت و تورب مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده ظرف را به آرامي تكان داده و محتویات آن را بطور يكنواخت روي خاك يا تخته سنگی بپاشيد.
ب – محصول Hypoaspis-System
بسته هاي يك ليتري اين محصول حاوي 10يا 25 هزار و بسته هاي 5 ليتري نيز حاوي 125 هزار كنه شكاري كه مخلوط با ورميكوليت و تورب مي باشد، وارد بازار شده است.
نگهداري :
بعداز تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 10 تا 15 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
توجه:
اين كنه وارد دياپوز نمي شود. غذاي كمكي براي اين كنه كه كنهTyrophagus putrescentiae است، ممكن است سبب خسارت ناچيزي روي تعدادي از محصولات شود. مخصوصاً زماني كه محيط مرطوب و از آنها در حجم زياد استفاده گردد. اين غذاي كمكي را هميشه در سطح خاك بكاربرده و روي گياه نريزيد. و قبل از استفاده وسيع در مقياس كم آزمايش كنيد و با فروشنده آن مشورت كنيد.
3-3-كنه شكاري Amblyseius swirskii
اين كنه از لاروهاي جوان گونه هاي مختلف تريپس و تخمها ولاروهاي مگسهاي سفيد گلخانه و تنباكو Trialeurodes vaporariorum و Bemisia tabaci تغذيه مي كند. و روي فلفل شيرين و خيار قابل استفاده است و روي ديگر محصولات در دست بررسي مي باشد.
شرايط محيطي:
اين كنه مستعد پذيرش دياپوز نيست بنابراين مي توان از آن در زمستان استفاده كرد و از طرفي تحمل دماهاي بالا هم دارد.
محصولات تجاري :
الف – محصول SWIRSKI-MITE
اين محصول با نام SWIRSKI-MITE كه هر بطري 1000 ميلي ليتري آن حاوي 125 هزار عدد از مراحل نمفي و كنه بالغ مخلوط با سبوس گندم مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده ، ظرف را به آرامي تكان داده و محتویات آن را روي برگها بپاشيد. درهرگياه دو كپه كوچك قرار گيرد. اندازه كپه ها تقريبا 5/2 ميليمتر باشد.
ب – محصول SWIRSKI-MITE PLUS
اين محصول با نام SWIRSKI-MITE PLUS كه هر بسته كاغذي دسته دار آن حاوي 250عدد كنه شكاري بعلاوه تمام مراحل كنه هاي انباري مخلوط با سبوس گندم مي باشد، وارد بازار شده است. بسته ها را بايد به گياه آويزان كرد در غيراين صورت آسيب مي بينند.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 10 تا 15 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است و در اين موقع بايد شرايط تهويه را خوب فراهم نمود تا گازكربنيك تجمع پیدا نکند.
توجه:
اين كنه همچنين مي تواند روي گرده فلفل شيرين رشد و نمو كند. درحالت پيشگيري فقط زماني استفاده شود كه گياه گلهاي مستمر دارد.
4-3- كنه شكاري Amblyseius degenerans
اين كنه از گونه هاي مختلف تريپس بويژه Thrips tabaci و Frankliniëlla occidentalis مخصوصاً از لاروهاي سن 1 آنها تغذيه مي كند. همچنين از كنه هاي عنكبوتي و گرده نيز تغذيه مي كند و به راحتی قابل دیدن است اما دارای اثرات منفی روی کنترل شته ها بوده و فقط روی گیاهان دارای دانه گرده موثر است از کنه عنکبوتی تغذيه مي كند اما تارهای آن را دوست ندارد. بیشتر روی گلها وجود دارد و سریع حرکت می کند و در پیدا کردن میزبان فعال است.دياپوز ندارد و به رطوبت پايين مقاوم است. جمعيت آن سريع توسعه مي یابد و در زمستان هم فعاليت خوبي دارد.
شرايط محيطي:
اين كنه به رطوبت پايين مقاوم است و وارد مرحله دياپوز نيز نمي شود بنابرين براحتي مي توان از آن در تمام فصول استفاده كرد.
محصولات تجاري :
الف – محصول THRIPANS
اين محصول با نام THRIPANS كه هر بطري 100 ميلي ليتري آن حاوي 1000عدد از مراحل متحرك كنه مخلوط با ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده ظرف را به آرامي تكان داده و محتويات آن را روي برگها بپاشيد.
ب – محصول Degenerans-System
تيوبهاي آن حاوي 200عدد كنه مخلوط با ورميكوليت است.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
توجه:
كنه شكاري Amblyseius degenerans به سموم خيلي حساس است. و توصيه شده براي موفقيت بهتر همراه با سن شكاري Orius laevigatusاستفاده شود.
5- 3- كنه شكاري Amblyseius cucumeris
اين كنه از گونه هاي مختلف تريپس بويژه Thrips tabaci، Frankliniëlla occidentalis و Thrips fuscipennis مخصوصاً از تخمها و لاروهاي سن 1 آنها تغذيه مي كند. همچنين از گونه مختلف كنه هاي عنكبوتي ، عسلك و گرده گياهان نيز تغذيه مي كند. ولي دانه گرده لازم نیست. مرحله تخم تا ظهور كنه بالغ در دماي 20 تا 25 درجه حدود 8 تا 11 روز طول مي كشد و كنه بالغ حدود 3 هفته زندگي مي كند.
شرايط محيطي:
رطوبت نسبی پایین برای حشره آمبلیسیوس کوکومریس روی موارد زیر موثر است:
•میزان تخم گذاری و تفریخ تخم كاهش مي یابد مثلاً در رطوبت نسبی 65%,50% تخم ها تفریخ می شوند
• میزان بقا لارو كاهش مي یابد
• طول عمر حشرات بالغ كاهش مي یابد
•طول دوره نمو طولاني مي شود
هر چند ریز اقلیم اطراف برگ معمولا مناسب است
اثرات دما روی امبلیسیوس کوکومریس در دمای c °35 :
-تخم ها تفریخ نمی شوند
-لاروها در طی 2 روز می میرند
-پروتونمف ها می میرند
در دما ی زیر c °8 :
هیچ نموی دیده نمی شود
محصولات تجاري :
الف – محصول THRIPEX
اين محصول با نام THRIPEX كه در قالب بطري 1000 و 6000 ميلي ليتري كه به ترتيب حاوي 25 تا 50 هزار عدد از تمام مراحل كنه شكاري مخلوط با مقداري از تمام مراحل كنه دانه جو و سبوس گندم مي باشد، وارد بازار شده است همچنين بسته هاي 100 هزارتاي آن نيز توليد مي شود . قبل از استفاده ، ظروف را به آرامي تكان داده و محتويات آن را روي برگها بپاشيد. .همچنين مي توان محتويات بطريها را با يك ماشين دمنده روي محصولات پخش كرد.
شرايط محيطي:
در تعدادي از ساعات روز، رطوبت نسبي بايد بالاي 75 درصد و درجه حرارت نيز بالاي 20 درجه سانتيگراد باشد. THRIPEXمحتوي استريني از كنه Amblyseius cucumeris است كه وارد مرحله دياپوز نمي شود بنابرين براحتي مي توان از آن در تمام طول سال استفاده كرد.
ب – محصول THRIPEX-PLUS
اين محصول با نام THRIPEX-PLUS كه در قالب جعبه هاي كاغذي قلاب دار كه حاوي 1000 عدد از تمام مراحل كنه شكاري مخلوط با مقداري از تمام مراحل كنه دانه جو و سبوس گندم مي باشد وارد بازار شده است. براي استفاده جعبه ها را بوسيله دسته هاي آنها در داخل محصول آويزان كنيد و براي جابجاي هم از اين دسته استفاده كنيد تا آسيبي به كنه شكاري وارد نشود.
توجه:
اين محصول محتوي كنه Tyrophagus putrescentiae و سبوس گندم است. اين كنه ممكن است سبب خسارت ناچيز در تعدادي از محصولات شود خصوصاً زماني كه شرايط محيط پرورش مرطوب و جمعيت اين كنه زياد باشد. قبل از استفاده با شركت مشورت كنيد .انجام آزمايش در مقياس كوچك در محصولاتي كه تجربه استفاده روي آنها نشده توصيه مي شود.
شرايط محيطي:
در تعدادي از ساعات روز بايد رطوبت نسبي بالاي 75 درصد و درجه حرارت نيز بالاي 20 درجه سانتيگراد باشد. THRIPEX-PLUSمحتوي استريني از كنه Amblyseius cucumeris است كه وارد مرحله دياپوز نمي شود بنابرين براحتي مي توان از آن در تمام طول سال استفاده كرد.
ج – محصول THRIPEX-V
اين محصول با نام THRIPEX-V كه در قالب بطريهاي 1000 ميلي ليتري كه حاوي 50000 عدد از تمام مراحل كنه شكاري مخلوط با مقداري ورميكوليت و سبوس گندم مي باشد، وارد بازار شده است.
شرايط محيطي:
در تعدادي از ساعات روز رطوبت نسبي بايد بالاي 75 درصد و درجه حرارت نيز بالاي 20 درجه سانتيگراد باشد. THRIPEX-Vمحتوي استريني از كنه Amblyseius cucumeris است كه وارد مرحله دياپوز نمي شود بنابرين براحتي مي توان از آن در تمام طول سال استفاده كرد.
توجه:
THRIPEX-V محتوي ورميكوليت است و مقداركنه Tyrophagus putrescentiae و سبوس گندم كمتراست. اين محصول براي محصولات حساس مناسب است.
د – محصول Amblyseius-System
در اين محصول كنه هاي بالغ در واحدهاي 10 ، 25 و 50 هزار عددي مخلوط با سبوس گندم و كنه آرد به عنوان غذا در تيوبهاي قابل پاشيدن وارد بازار شده است.
ه – محصول Amblyseius-Breeding-System (ABS)
حاوي 250 كيسه بوده كه هركدام داراي حدود 1000 عدد از مراحل مختلف كنه مخلوط با سبوس گندم و كنه آرد مي باشد.
و – محصول Amblyseius-Vermiculite-System
اين محصول مخصوص اسپري كردن بوسيله دستگاه گرد پاش مي باشد.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 10 تا 15 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند و بسته هاي بزرگ نگهداري نشوند.
6-3- سن شكاري Orius insidiosus
اين سن از لاروها و افراد بالغ گونه هاي مختلف تريپس تغذيه ميكند. همچنين درعدم حضور تريپس مي تواند با تغذيه از شته ها ، كنه هاي عنكبوتي ، تخم پروانه ها و گرده گياهان زنده بماند. بال در اين سن به رنگ روشن و پوره ها قهوه ی مایل به زرد هستند.
محصولات تجاري :
الف – محصول THRIPOR-I
اين محصول با نام THRIPOR-I كه در قالب بطري 500 ميلي ليتري كه حاوي 500 عدد از مراحل نمفي و بالغ سن مخلوط با ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده باید بطریها را به آرامی تکان داده و سپس محتویات بطری روی برگ ها پاشید و يا در درون دي باكس ريخت.
ب – محصول Orius-System
بطريهاي پلاستيكي آن حاوي 500 سن شكاري مخلوط با ورميكوليت و گندم سياه است.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
7-3- سن شكاري Orius laevigatus
اين سن از لاروها و افراد بالغ گونه هاي مختلف تريپس تغذيه مي كند و خصوصاً براي كنترل گونه هاي Thrips tabaci و Th. Frankliniella بكار مي رود همچنين درعدم حضور تريپس مي تواند با تغذيه از شته ها ، كنه هاي عنكبوتي ، تخم پروانه ها و گرده گياهان زنده بماند. بال در اين سن به رنگ تیره و پوره زرد رنگ است.
توجه:
به منظور كسب موفقيت بهتر توصيه شده است اين محصول همراه با كنه شكاري Amblyseius cucumeris مورد استفاده قرار گيرد.
محصولات تجاري :
الف – محصول -L THRIPOR
اين محصول با نامL THRIPOR- كه در قالب بطري 500 ميلي ليتري كه حاوي 500 عدد از مراحل نمفي و بالغ سن مخلوط با سبوس گندم سياه و مقداري ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده بطری ها را به آرامی تکان داده و سپس محتویات بطری روی برگ ها پاشیده و يا در درون دي باكس بريزيد.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
8- 3- سن شكاري Orius majusculus
اين سن از لاروها و افراد بالغ گونه هاي مختلف تريپس تغذيه مي كند همچنين درعدم حضور تريپس مي تواند با تغذيه از شته ها ، كنه هاي عنكبوتي ، تخم پروانه ها و گرده گياهان زنده بماند. اين سن بزرگتر و متحرک تر و پلی فاژتر از بقیه گونه ها بوده و پوره قهوه ی رنگ است.
محصولات تجاري :
الف – محصول THRIPOR-M
اين محصول با نام THRIPOR-Mكه در قالب بطري 500 ميلي ليتري كه حاوي 500 عدد از مراحل نمفي و بالغ سن مخلوط با سبوس گندم سياه و مقداري ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده باید بطری ها را به آرامی تکان داده و سپس محتویات بطری را روی برگ ها پاشید ويا در درون دي باكس ريخت.
شرايط محيطي:
حداقل طول روز براي اين سن بايد 13 ساعت باشد.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
9- 3- سن شكاري Orius strigicollis
اين سن از لاروها و افراد بالغ گونه هاي مختلف تريپس تغذيه مي كند. همچنين درعدم حضور تريپس مي تواند با تغذيه از شته ها ، كنه هاي عنكبوتي ، تخم پروانه ها و گرده گياهان زنده بماند.
محصولات تجاري :
الف – محصول THRIPOR-S
اين محصول با نام THRIPOR-Sكه در قالب بطري 100 ميلي ليتري كه حاوي 500 عدد از مراحل نمفي و بالغ سن مخلوط با سبوس گندم سياه و مقداري ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. قبل از استفاده باید بطری ها را به آرامی تکان داده و سپس محتویات بطری را روی برگ ها پاشید ويا در درون دي باكس ريخت.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
10- 3- سن شكاري Macrolophus caliginosus
اين سن شكاري به تمام مراحل زندگي مگسهاي سفيد گلخانه و تنباكو vaporariorum Trialeurodes و Bemisia tabaci ولي ترجيحاً به تخم ولارو آنها حمله مي كند. همچنين به كنه دونقطه ي و تريپسها (Echinothrips americanus) و تخم پروانه ها حمله مي كند و نيز تا حدودي از شته ها و لارو مينوزها تغذيه مي كنند. اما سرعت توسعه جمعيت ،روي مگسهاي سفيد بيشتر است. بالغين با تغذيه از شيره گياهي نيز مي توانند براي مدتي زنده بمانند.
سه روز بعد از جفتگيري ماده ها تخمهاي خود را بوسيله تخمريز خود در بافت برگها قرار مي دهند. پوره ها در دماي 25 درجه سانتيگراد بعد از حدود 11 روز و در دماي 15 درجه سانتيگراد بعد از حدود 37 روز از تخم خارج مي شوند.اين حشره 5 مرحله پورگي دارد كه با كندي طي مي شود بطوريكه در دماي 15 و25 درجه سانتيگراد بترتيب حدود 58 و 19 روز طول مي كشد. سن ماده در دماي 15 و25 درجه سانتيگراد بترتيب حدود 110 و 40 روز و سنهاي نر كمي بيشتر زندگي مي كند. سن ماده در دوره زندگي خود بسته به شرايط محيطي و تغذيه حدود 100 تا 250 عدد تخم مي گذارد. اگر از مگسهاي سفيد تغذيه كند در مقايسه با تغذيه از شته ها و كنه هاي عنكبوتي مقدار تخم بيشتري مي گذارد. اين سن در روز مي تواند از 40 تا 50 تخم مگس سفيد تغذيه كند گاهي اوقات از شيره گياهي نيز تغذيه مي كند. از اين سن مي توان در تركيب با زنبور انكارسيا در گلخانه در روي گوجه فرنگي و بادمجان عليه مگسهاي سفيد بكار گرفت.
شرايط محيطي:
در دماهاي پايين توسعه سن بسيار آهسته صورت مي گيرد.
محصولات تجاري :
الف – محصول MIRICAL-N
اين محصول با نام MIRICAL-N كه هر بطري 250 ميلي ليتري آن حاوي 500 عدد پوره سن مخلوط با ورميكوليت می باشد، وارد بازار شده است.
ب – محصول MIRICAL
اين محصول با نام MIRICAL كه هر بطري 500 ميلي ليتري آن حاوي 500 عدد سن بالغ و پوره سن مخلوط با ورميكوليت مي باشد، وارد بازار شده است. محتویات بطری را روی برگ ها پاشیده و در هر نقطه حداقل 50 سن قرارگيرد بطوري كه محتويات هر بطري در 6 تا 10 نقطه توزيع شود. ضخامت لايه پخش شده كم باشد ( حداكثر 2 سانتيمتر) تا سنها به راحتي بتوانند به حركت درآيند.
ج – محصول Macrolophus-System
اين محصول در بطريهاي پلاستيكي كه حاوي 250 يا 500 عدد پوره و سن بالغ همراه با ورميكوليت و برگ تنباكو است به بازار عرضه شده است.
د – محصول Macrolophus-N-System
اين محصول مخصوص كنترل كنه عنكبوتي است كه بطريهاي پلاستيكي آن حاوي 250 عدد پوره سن همراه با ورميكوليت و برگ مي باشد.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است. بطريها به صورت افقي قرار گيرند.
توجه:
وقتي تراكم آفت روي گياه كم است و يا آفت وجود ندارد. سن شكاري هر دو هفته يكبار با ENTOFOOD (تخم پروانه آرد)تغذيه شود (40 گرم در هكتار وحداكثر 3 تا 4 مرتبه) . در ژربرا از سن شكاري Macrolophus caliginosusاستفاده نشود چون ممكن است به گلهاي ان آسيب برساند.در گوجه فرنگي چري و داربستي استفاده از تراكم بالاي اين سن شكاري خصوصاً در زمان عدم حضور ميزبان ممكن است باعث كمي تشكيل ميوه شود.
4- حشرات مفید توصيه شده علیه شته ها
شته ها از مشكلات مهم در كشاورزي خصوصاً محصولات باغي هستند كه قدرت توليد مثل بالاي دارند و مي توانند به طرق مختلفي به گياهان آسيب برسانند. اين حشرات در مدت زمان كوتاهي به سموم مقاوم مي شوند. مهمترين گونه هاي شته درگلخانه ها عبارتند از شته پنبه Aphis gossypii ، شته گلخانه Aulacorthum solani ، شته سيب زميني Macrosiphium euphorbiae و شته سبز هلوMyzus persicae .شته هاي بالغ و پوره هاي آنها با تغذيه از شيره گياهي سبب زردي برگها و كاهش رشد گياه مي شوند . شته با توليد عسلك باعث رشد قارچ دوده شده و همچنين موجب جذب گرد خاك به گياه مي شود كه اين عوارض در كاهش فتوسنتز و رشد گياه موثر هستند. همچنين شته ها با ترشح موادي به درون گياه سبب آلرژي در گياه و در نتيجه كاهش رشد مي شوند و ناقل بعضي از ويروسهاي گياهي نيز مي باشند.
1 -4- زنبور پارازیتوئید Aphidius colemani
افیدیوس کولمانی علیه گونه های مختلفي از جنس های افیس و مایزوس به كار گرفته مي شود مراحل نمو افیدیوس کولمانی در بدن شته شامل تخم ، چهار سن لاروي و شفيره مي باشد اين زنبور بوسيله تخم ريز خود يك تخم درون بدن شته جوان قرار مي دهد و لارو خارج شده از تخم از درون بدن شته تغذيه كرده و ایجاد مومی قهوه ای مي كند. كل دوره رشد و نمو زنبور در دماي 21 درجه سانتيگراد حدود 14 روز طول مي كشد كه از دوره رشد شته در این شرايط كه حدود 9 روز است طولاني تر است. بيشترين تخم توليدي در 4 روز اول زندگي زنبور است زنبورها براي 2 تا 3 هفته زنده مي مانند. زنبورهاي نر از تخمهاي بارور نشده متولد مي شوند و نسبت جنسي معمولا 2 به 1 است. اين زنبور روي تمام محصولاتي كه ميزبان مناسب زنبور روي آنها فعاليت مي كند قابل رهاسازي است و براي پيشگيري از حمله شته خيلي مناسب است. در حالتي كه جمعيت شته بالا باشد از پشه شته خوار به طور همزمان استفاده شود و در شرايط حمله شديد شته از تركيب كفشدوزك آدليا بي پونكتاتا استفاده شود.
توجه:
از اين زنبور براي كنترل بيولوژيك آلودگيهاي با جمعيت محدود و همچنين بعنوان عامل پيشگيري عليه شته هاي Aphis gossypii وMyzus persicae پيشنهاد شده است و در آلودگيهاي شديد و يا در زمان حضور انواع ديگر شته ها مصرف همزمان زنبور Aphidius colemani و پشه Aphidoletes aphidimyza توصيه شده است.
شرايط محيطي:
در دماي بالاتر از 30 درجه سانتيگراد از تاثير آن كاسته مي شود.
محصولات تجاري :
الف – محصول APHIPAR
اين محصول با نامAPHIPAR وارد بازار شده است و شامل 500 عدد مامي حاوي شفيره زنبور مي باشد كه مخلوط با خاك اره در درون بطريهاي 100 ميلي ليتري قرار داده شده اند. اين محصول در قلب بطريهاي 500 ميلي ليتري كه حاوي 5000 مامي مي باشد، نيز توليد مي شود.
ب- محصول Aphidius-System
اين محصول از 500 عدد مامي در يك قوطي پلاستيكي مخلوط با خاك اره تشكيل شده است كه به راحتي روي گياه پاشيده مي شود.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است
2 -4- زنبور پارازیتوئید Aphidius ervi
زنبور افیدیوس اروی علیه گونه های مختلفي از جنسهای ماکروزیفم ٫آلاکورتوم٫ مایزوس و رودوبیوم به کار می رود اين محصول مخصوص آغاز حمله شته مي باشد. اين زنبور شباهت زيادي به زنبور كولماني دارد ولي اندازه آن دو برابر كولماني است. همچنين شكم سيلندري شكل و سياه و پاهاي قهوه ي و شاخك بلند دارد و بدليل اندازه بزرگتر منطقي است روي شته هاي بزرگتر فعاليت كند.كل دوره رشد زنبور در دماي 14درجه سانتيگراد حدود 26 روز و در دماي 20 درجه 5/13 روز و در دماي 6/23 درجه 12روز است يك ماده حدود 350 تخم مي گذارد كه بيشتر آن را در 5 تا 7 روز اول بوده و قريب به 55 عدد تخم در يك روز مي گذارد. اين زنبور اساساً براي كنترل شته هاي سيب زميني و شته گلخانه روي محصولات گوجه فرنگي ، فلفل شيرين ،بادمجان ،ژربرا ، رز ، خيار ، توت فرنگي ، باقلا و غيره كاربرد دارد اين زنبور قدرت جستجوي بالاي دارد و براي پيشگيري مناسب است و معمولاً در زمان مشاهده اولين گروه شته ها بايد رها شوند. در آغاز هجوم شته ها مي توان آنرا به همراه پشه شته خوار استفاده كرد و در آلودگي بيشتر بهمراه آن از كفشدوزك آدليا بي پونكتاتا استفاده مي شود.
شرايط محيطي:
فعاليت آن در دماي بالاتر از 30 درجه سانتيگراد متوقف مي شود.
محصولات تجاري :
الف – محصول ERVIPAR
اين محصول با نام ERVIPAR وارد بازار شده است و شامل 250 عدد مامي حاوي شفيره زنبور مي باشد كه مخلوط با سبوس گندم در درون بطريهاي 100 ميلي ليتري قرار داده شده اند.
ب – محصول Ervi-System
تيوبهاي آن شامل 250 عدد مامي حاوي شفيره زنبور مي باشد
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است
3-4- زنبور پارازیتوئید Aphelinus abdominalis
زنبور افیلینوس آبدومینالیس علیه جنس های : ماکروزیفم و آلاکورتم و مایزوس و… به کار می رود در دماي20 درجه سانتيگراد لاروها بعد از 7 روز تبديل به شفيره مي شوند و بعداز 8 روز زنبور بالغ خارج مي شود. تخمگذاري حدود 20 تا 60 ثانيه طول مي كشد. دوره تخم گذاري طولاني است. در روز اول سرعت تخم گذاري كم بوده و در روز سوم وچهارم سرعت آن زياد مي شود و 5 تا 10 شته را در روز پارازيته مي كند و نزديك به 8 هفته ادامه مي یابد. زنبورها از محتويات خارج شده از محل تخم گذاري تغذيه مي كنند همچنين از عسلك نيز مي توانند تغذيه كنند. اين زنبور، شته پارزيت شده را از غير پارازيت شده تشخيص مي دهد و خيلي بندرت تخم دوم در يك شته كه قبلاً پارازيت شده مي گذارد. براي فعاليت خوب اين پارازيت به نور كافي و دماي بالا نياز است.اين پارازيت چندين گونه از شته هاي بزرگ را پارازيته مي كند و اساساً براي كنترل شته سيب زميني
Macrosiphum euphorbiae و شته گلخانه ي سيب زميني Aulacorthum solani استفاده مي شود. اين زنبور روي چندين محصول گلخانه ي همچون فلفل شيرين ، بادمجان،گوجه فرنگي ،باقلا ،ژربرا،رز و داودي… كاربرد دارد. از اين زنبور وقتي كه اولين شته در گلخانه مشاهده شد بايد استفاده شود و در اطراف نقاط آلوده بتعداد 5/ تا 2 عدد بر متر مربع بسته به نوع محصول و شرايط استفاده شود. بخاطر داشته باشيد كه اين زنبور دوام طولاني داشته ولي فعاليت آن كند مي باشد. براي داشتن سرعت بالا Aphidius ervi و Aphidoletes aphidimyza مناسبتر است و در مواقع پيشرفته آلودگي با Adalia bipunctata و يا يك عمليات شيميايي با پريمور بايد با شته ها مقابله كرد.
توجه:
در مواردي كه آلودگي شته ها شديد باشد كاربرد توام زنبور Aphelinus abdominalis و پشه Aphidoletes aphidimyza توصيه مي شود.
محصولات تجاري :
الف – محصول APHILIN
اين محصول با نام APHILIN وارد بازار شده است و شامل 250 عدد مامي حاوي شفيره زنبور مي باشد كه مخلوط با تراشه چوب در درون بطريهاي 100 ميلي ليتري قرار داده شده اند.
ب – محصول Aphelinus-System
در هر تيوب آن 100 عدد زنبور بالغ وجود دارد وقتي در پوش آن برداشته شود زنبورها به آرامي از آن خارج و پخش مي شوند. مي توان براي چند روز محدود در دماي 8 تا 10درجه ذخيره كرد.
نگهداري :
بعد از تاريخ دريافت 1تا2 روز در دماي 8 تا 10 درجه سانتيگراد در تاريكي قابل نگهداري است.