سوسک چوبخوار چنار , Aeolesthes sarta
Latin name:Aeolesthes sarta
Order:Coleoptera
Family:Cerambycidae
این حشره یکی از آفات مهم چنار در شهر تهران محصوب میشود. این آفت میتواند سوراخهایی بصورت آشکار روی تنه و شاخه های اصلی درخت ایجاد کند. هجوم حشره به بقایای گیاهی میتواند آغازی باشد برای آلوده شدن درختان. در صورت آلودگی شدید پوست درخت کنده شده و در آخر کل کیاه میمیرد و از بین میرود. این حشره میتواند به تمام درختان پهن برگ حمله کند.خواه درخت سالم باشد یا دچار تنش شده باشد.
بیولوژی سوسک چوبخوار چنار
حشرات کامل این آفت از اواخر فروردین تا اواخر خرداد به صورت تدریجی در طبیعت ظاهر می شوند. حشرات ماده پساز جفتگیری تخم های خود را به صورت شته چندتائی یا انفرادی در شکاف ها و در محل زخم های روی تنه درختان می گذارند. تخمگذاری هنگام غروب و شب انجام می گیرد و هر حشره ماده به طور متوس تا 15 عدد تخم می گذارد. تخم ها پس از 10 تا 15 روز تفریخ می شوند. لاروهای سن اول از محل اتصال تخم به زیر پوست تنه درختان میزبان نفوذ کرده و به مدت 2 تا 3 ماه از زیر پوست و پس از آن از ناحیه چوب تنه تغذیه می نمایند.
لاروها در زمستان به خواب زمستانی می روند (زمستان اول) و در بهار سال بعد فعالیت تغذیه ای خود را شروع کرده و در اواسط شهریور ماه به شفیره تبدیل می شوند (زمستان دوم)، دوره شفیرگی حدد 2 ماه است که تا آذر ماه ادامه می یابد و پس از آن حشرات کامل ظاهر می شوند. این حشرات زمستان را به صورت دیاپوز در محفظه شفیرگی در داخل تنه درخت سپری کرده و در بهار سال بعد از این اتاقک ها خارج می شوند. بنابراین چرخه زندگی این آفت طی دو سال تکمیل می شود. زمستان گذرانی این آفت به صورت لاروهای مسن، شفیره و یا حشرات کامل در تنه درختان است. لاروهای سن اول، پوست تنه را سوراخ کرده و به زیر پوست تنه درخت نفوذ می کنند. این لاروها در زیر پست و فاصله بین پوست و کامبیوم تغذیه و فعالیت نموده و حفره ای به عمق نیم سانتی متر و مساحت 30 سانتی متر مربع ایجاد می کنند. آثار خسارت در این مرحله به صورت ترک خوردگی پوست تنه و احتمالاً خروج شیره است. هر چند ممکن است در این محل سوراخی دیده نشود. با افزایش سن لاروی تغذیه لارو بیشتر شده و مسیر حرکت آن در زیر پوست به صورت مارپیچ به دور تنه مشاهده می شود. در اثر این فعالیت آوندهای آبکش صدمه دیده و از انتقال شیره پرورده جلوگیری می شود و در نهایت باعث ضعف عمومی درخت و خشک شدن آن خواهد شد. لاروها پس از تغذیه از زیر پوست به داخل چوب تنه، کانال های مارپیچی و طولانی به سمت بالا می زنند. افزایش تعداد کانال ها باعث می شود درختان به راحتی توس باد سرنگون شده و خسارت های جانی و مالی به بار بیاورند خسارت اصلی و مستقیم Aeolesthes sarta خشکاندن سریع درخت و خسارت غیرمستقیم آن غیرقبل استفاده کردن الوارهای حاصل از این درختان است
کنترل سوسک چوبخوار چنار
- پیشگیری با پر کردن سوراخ ها و شکاف های درخت با مواد گیاهی
- قطع و سوزاندن درختان بیمار
- استفاده از ارقام مقاوم
- درمان شیمیایی و استفاده از حشره کشهای بیولوژیک
- کنترل بیولوژیک این آفت و شناخت پارازیتوئیدهای احتمالی آن ( در حال بررسی است ).
- قارچ پاتوژن Lecanicillium muscarium علیه لارو این سوسک چوبخوار تا اندازه ای موثر است.
- محلول پاشی تاج و تنه درخت با سموم سیستمیک و تزریق سم به پای طوقه قبل از ظهور لارو سن اول.