کنه گرد آلود خرما

کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما )

Oligonychus afrasiaticus
  Paratetranychus afrasiaticus =
(Tetranychidae)

کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما ) به درختان خرما خسارت قابل توجهی وارد میکنـد . درتمـام مناطق خرماخیز جنوب فعالیت داشته و روی انواع واریته هـای مختلـف خرمـا زنـدگی میکند. از شیره سلولی برگچه های جوان و میوه ها تغذیه کرده باعث تغییر رنگ بـرگ و میوه میشود. برگ ها به رنگ خاکستری مایل به زرد یـا سـفید درآمـده و پوشـیده از تارهای فراوان میشود که با جذب گـرد و خـاک باعـث بـروز حالـت گردآلـودگی در درخت خرما میشود. میوه های آلوده چروکیده شده و شکاف بر میدارند. به این ترتیب این قبیل میوه ها آب خود را دست میدهند. پوست میوه نیز سخت و خشک مـیشـود. میوه ها اغلب قبل از رسیدن میریزند و پوست آنها سخت و خشک میشوند و گـاهی مواد قندی و یا شیره از آنها خارج میشود. در صورت شدت آلودگی به کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما ) خوشه های آلوده نیز ظاهر غبارآلود به خود گرفته (شکل ۳۱ـ۱۱) و میوه های خرما به رنگ قرمز تیـره در میآیند و ریزش میوه اتفاق میافتـد .

  کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما ) در نخلـستانهـای متـروک و در کنـار نخلهای ضعیف که در شرایط آب و هوایی نامساعد به ویژه کمبود آب هستند خسارت بیشتری وارد میکند. خوشه های خرما در مواقع طغیانی کنه گردآلود خرما پوشیده از غبار و تارهـای عنکبوتی ناشی از فعالیت کنه میشوند.

مشخصات

کنه گردآلود خرما بالغ به رنگ سفید کدر و مایل به زرد، شکل آن بیضوی که در انتهـای شـکم قدری باریـک شـده و شـکل مثلثـی پیـدا مـیکنـد. بـدن از دو بخـش Hystrosoma و Propodosoma تشکیل شده و پوست آن نرم و سـطح آن شـیارهای بـسیار ظریـف دارد. بدن افراد ماده بیضی و به طول ۰٫۴  تا ۰٫۵ میلی متر، بدن تقربیبا صاف ، بـدون پـرز و در طرفین بدن افراد ماده ۱۳ جفت مو وجود دارد. مخرج در سـطح شـکمی و دسـتگاه تناسلی در قسمت جلویی آن قرار دارد. کنه بالغ چهار جفت پـا دارد. تخـم هـا سـفید مایل به زرد و شفاف که بر روی میوه ها و داخل تارهای ابریشمی ایجاد شده توسط کنه گذاشته میشوند. پوره ها کمرنگ یا سفید کدر و بعـضی مواقـع بـه رنـگ زرد مایـل بـه نارنجی هستند. چشمها قرمز درخشان است.

زیست شناسی

کنه گردآلود خرما ۱۰ تا ۱۲ نسل در سال دارد. تمام سال را روی درختان خرمـا و گیاهان میزبان فعالیت میکند. زمستان را لای لیف و حصیر درختان خرما میگذرانـد. در فصول مناسب در قسمت تاج درخت و قاعده برگچـه هـای خرمـا زنـدگی نمـوده و سپس روی میوه های نارس ظاهر میگردد. میزان فعالیت کنه گردآلود خرما در ارتباط با درجه حـرارت محیط بوده، به طوریکه با افزایش درجه حرارت محیط فعالیت و تراکم جمعیت آن نیـز افزایش مییابد. در شرایط مساعد بهار و تابستان تخم ریزی میکند. بیشترین تراکم کنه گردآلود خرما در جنوب ایران در ماههای تیر و مرداد که خرما خارک میشود اتفاق میافتد. در بهار و تابستان هر کنه ماده ۵۰ تا ۱۰۰ عدد تخم میگذارد. با سرد شـدن تـدریجی هـوا تعـداد تخم ها نیز کاهش می یابد. تخم گـذاری در قاعـده برگچـه هـا، روی میـوه، مخـصوصا قسمت دم میوه و انتهای میوه و خوشه خرما صورت میگیرد. دوره کامل هر نسل در بهار و در تابستان ۲۲ تا ۳۱ روز است، ولی در زمستان ممکن است این دوره تـا ۵ مـاه طول بکشد. زمستان گذرانی در لابه لای لیف و حصیر تنه درختان خرما انجام میشود. در اوایل بهار کنه گردآلود خرما روی مرغ و دیگر گیاهـان خـانواده گنـدمیان زنـدگی و زاد و ولـد میکنند و به محض اینکه خرماها خارک شدند روی خوشه های خرما رفتـه و فعالیـت بعدی را شروع میکنند. پس از برداشت محصول، کنه ها معمولاً خود را روی پاجوشها و احتمالاً پوشش گیاهی سطح باغ انتقال میدهند. با توجه به شرایط محیطـی قادرنـد بیش از ۱۰ نسل در سال تولید کنند.

روشهای کنترل

کنترل زراعی  

مبارزه با علفهای هرز بویژه مرغ، آبیاری بموقـع نخلـستان، هرس بموقع برگها و دمبرگها و حذف لیف اطراف تنـه، تقویـت درختـان بـا کودهـای شیمائی، میانه کاری با سورگوم و یونجه در کاهش خسارت آفت کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما ) اهمیت زیادی دارد. بعضی از واریته های خرما از جمله طاهدی و کبکاب نسبت به این آفت از خود مقاومت نشان می دهند . لذا می توان از آنها بعنوان پایه مقاوم بهره گیری نمود .

کنترل بیولوژیک:

کنه گردآلود خرما دارای دشمنان طبیعی فراوانی است. در شرایط طبیعی منطقه کفشدوزک کنه خوار  Stethorus gilivfrons جمعیت قابل توجهی دارد. برای حفاظت و حمایت از دشمنان طبیعی باید با انتخاب زمان مناسب سمپاشی و کاربرد سموم انتخابی از اثر عوامل طبیعی کنترل کننده کنه ها بهره گرفت.

کنترل شیمیایی

در صورت حفظ تعـادل زیـستی موجـود در نخلـستانهـا، انتخاب زمان مناسب سمپاشی و تعیین نوع سم مناسب، میتوان از دشـمنان طبیعـی بـه سهولت برای حفظ و نگهداری تراکم جمعیت کنه گرد آلود خرما ( کنه تار عنکبوتی خرما ، کنه آرد آلود خرما ) در سطح قابـل تحمـل اسـتفاده کـرد، ولی متاسفانه به علت تعدد سمپاشیها این تعادل به هم خورده و طغیان به وجود میآیـد. درفصل بهار میتوان همزمان با مبارزه علیه کرم میوه خرما با مخلوط کردن یـک کنـه کش و سموم فسفره با این کنه نیز مبارزه کرد. بهترین زمان سمپاشـی در منـاطق جنـوبی کشور حدودا نیمه اول خرداد ماه است. سمپاشی باید مطابق توصیه مـسئولین ذیـربط انجام گیرد. در اکثر کشورهای خرماخیز جهان گردپاشی با گل گوگرد را به نسبت ۲۵% گل گوگرد مخلوط با ۷۵% پودر تالک به میزان ۱۰۰ گرم برای هر خوشه توصیه می شود .  چنانچه رطوبت محیط کافی نباشد می توان از گوگرد های قابل حل در آب مانند الوسال و اولتراسوفر و … برای سمپاشی استفاده کرد . باید توجه کرد که مخلوط گوگرد وتابل با آب کاملاً یکنواخت باشد و مقدار مصرف آن متناسب با درجه حرارت هوا بوده و زیاد نباشد زیرا در غیر اینصورت ذرات گوگرد مدتها روی دانه های خرما باقی می مانند و درختانی که در معرض مستقیم نورآفتاب باشند بر روی دانه های خرما لکه های قرمز رنگ ظاهر می شود و ایجاد سوختگی می نماید ؛ در نتیجه از مرغوبیت و ارزش اقتصادی میوه کاسته می شود .  ترکیبات گوگردی فوق روی مراحل فعال کنه شامل لارو و پوره ها و کنه های بالغ موثر است ولی روی تخم اثری ندارد . گردپاشی در صیح زود در هنگامی که باد نباشد توصیه می گردد . مبارزه علیه کنه به وسیله ترکیبات گوگردی بایستی یک ماه بعد تکرار شود . مسئله ای که درخور توجه و دقت می باشد این است که در اکثر مناطق خرماخیز کشور هجوم کنه گردآلود خرما مصادف با فعالیت نسل دوم کرم میوه خوار Batrachedra Amydraula Meyr  بوده و در همین زمان ( ۱۰ تا ۲۰ خرداد ماه ) نیز بعضی از آفات دیگر خرما مانند سوسک چوبخوار Pseudophilus Testaceus Gah و زنجره Ommatissus Binotatus هستند . از این نظر بهتر است سم تترادیفون ( تدیون ) ، نیسورون ، پروپال و دیکوفول ( کلتان ) به میزان یک در هزار را با سموم دیگری مانند مالاتیون ۵۷% به میزان ۱٫۵  در هزار ، اتیون به میزان ۲ در هزار و یا دیازینون ۶۰%  به میزان ۱٫۵ در هزار مخلوط و سمپاشی شود.

همچنین میتوانید در اینجا به بررسی آفت سرخرطومی حنایی خرما بپردازید