شانکر باکتریایی درختان میوه
بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار (pseudomonas syringae pv.syringae)
پیشگفتار:
بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار از مناطق مختلف کشور در انواع درختان هستهدار از جمله آلو، بادام، زردآلو، هلو ،گیلاس و… گزارش شده است. این بیماری باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول و مرگ درختان هسته دار میگردد. معمولا درختان جوان و درختانی که تحت شرایط نامطلوب رشد میکنند نسبت به درختان مسن و درختانی که در شرایط بهینه رشد میکنند، به این بیماری حساس تر هستند .
مقدمه:
عامل بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار باکتری Pseudomoans syringae pv. syringae میباشد. باکتری عامل بیماری در پوست بافتهای بیمار در حاشیه شانکرها، در جوانههای به ظاهر سالم و یا در سیستم آوندی گیاه زمستان گذرانی می کند. شیوع بیماری اغلب با دوره طولانی سرما و هوای مرطوب توام با سرمازدگی دیر رس بهاره همراه است .در بهار بخصوص در شرایط سرد و مرطوب باکتری تکثیر شده و از محل های زمستان گذرانی خارج و از طریق باد و باران در باغ پراکنده می شود. باکتری ها عمدتاً از طریق زخمهای هرس و نواحی آسیب دیده از سرمازدگی در پاییز و زمستان و همچنین در زمان ریزش برگ ها در پاییز زمانی که زخم های محل ریزش برگ ها تازه هستند وارد گیاه میشوند. پس از عفونت، باکتری تکثیر شده و اگر به جوانههای جانبی برسد باعث مرگ جوانه می شود. شانکرها بتدریج در محل جوانه های آلوده ایجاد میشوند. شانکرها در زمستان گسترش کمی داشته اما دوباره در بهار با فعالیت باکتری گسترش یافته و شانکرهای ایجاد شده نرم و اسفنجی همراه با ترشح صمغ هستند.
علایم بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار:
علایم بیماری شانکر باکتریایی درختان هسته دار در ابتدا بصورت شانکرهای کوچک همراه با ترشح کمی صمغ روی شاخه های جوان و قدیمی دیده می شود (عکس ۱)
با گذشت زمان شانکرها از نظر اندازه و تعداد، در نقاط مختلف گیاه توسعه می یابد و ترشح صمغ نیز زیاد میشود. بطوریکه در برخی موارد کل درخت را فرا میگیرد (عکس شماره ۲). در زیر پوست در محل شانکر بافت گیاه قهوه ای می شود و شانکر توسعه می یابد (عکس ۳). بوی ترشیدگی نیز از شانکرها استشمام می شود. در برخی موارد جوانه های آلوده در ابتدای فصل قهوه ای شده اغلب با صمغ پوشانده می شود.
با گسترش بیماری در نهایت کل درخت خشک میشود(عکس شماره ۵). با توجه به اینکه باکتری عامل بیماری به ریشه صدمه نمی زند در صورت صدمه ندیدن ریشه بدلیل عدم فعالیت قسمت های هوایی و تغذیه نامناسب، پاجو شها رشد می نمایند(عکس شماره ۶).
عامل بیماری در بعضی مواقع میو ههای سبز و بر گها را نیز آلوده می کند، و روی میوه لک ههای کوچک، قهوه ای تا سیاه و آب سوخته که باعث بدشکلی میوه می شود مشاهده می گردد. همچنین لکه های کوچکی به قطر ۲ تا ۴ میلی متر در اوایل بهار روی برگ های آلوده دیده می شود. این لکه ها اغلب دارای حاشیه زرد هستند.
پیشگیری و مبارزه:
۱ – تهیه نهال سالم:
شانکر باکتریایی درختان هسته دار توانایی ایجاد آلودگی در تمام مراحل زندگی درختان هسته دار را دارد، بنابراین امکان بروز آلودگی در نهالستانهایی که اصول لازم در زمینه تهیه نهال سالم در آنها رعایت نمی شود وجود دارد. براین اساس به منظور تهیه نهال سالم خرید نهال از مراکز دارای گواهی معتبر و برچسب انجام شود. ضروری است اکیدا از خرید نهال فاقد برچسب از تولیدکنندگان متفرقه و توزیع کنندگان نامعتبر در کنار خیابانها خودداری شود.
۲ – اعمال مدیریت مناسب:
بطور کلی عوامل خسارتزا از جمله بیماری شانکر باکتریایی درختان هسته دار در درختانی که ضعیف هستند خسارت گسترده و شدیدتری ایجاد می نماید. بنابراین مشاوره با کارشناسان مربوطه و اعمال مدیریت صحیح در خصوص تغذیه مناسب و کوددهی براساس نتایج آزمایشات خاک و برگ، آبیاری مناسب و کافی در باغات بر اساس نیاز آبی درخت، مبارزه به موقع با سایر آفات و بیماری ها و انجام عملیات هرس مناسب به میزان زیاد در کاهش خسارت بیماری موثر است. همچنین درختان خشک شده بریده و سوزانده شوند.
۳ – عملیات هرس:
کلیه عملیات هرس شاخه ها باید در زمستان که تراکم باکتری کمتر است انجام شود. هرس شاخه ها در مواقعی که بارندگی وجود ندارد و قبل از سم پاشی انجام گردد. شاخه های آلوده به بیماری که با ترشح صمغ مشخص هستند حدود ۱۰سانتیمتر پایین تر از آخرین محل آلودگی هرس و سوزانده شوند. در کلیه موارد بلافاصله پس از انجام هرس محل زخم های هرس با چسب باغبانی پوشانده شود. وسایل هرس را با محلول وایتکس موجود در بازار که با نه حجم آب رقیق شده است ضدعفونی نمایید.
۴ – تراشیدن زخمهای روی تنه :
ابتدا چاقوی پیوند و وسایل هرس را با محلول وایتکس موجود در بازار که با نه حجم آب رقیق شده است ضدعفونی نمایید. تراشیدن زخمهای موجود روی تنه و شاخه های قطور که زیر محل ترشح صمغ قرار دارد با چاقوی پیوند تمیز و ضدعفونی شده انجام شود. تراشیدن زخمها تا رسیدن به بافت سالم و برداشته شدن تمام بافتهای قهوه ای و بیمار ادامه یابد (عکس ۷). محل زخم هرس با مخلوط بردو چهاردرصد پوشانده شود (عکس ۸)
۵ – سمپاشی:
ضروری است درختان هسته دار در دو نوبت یکی در پاییز بعد از ریختن برگها و دیگری بسته به شرایط محیطی در زمستان و یا بهار قبل از تورم جوانه ها محلول پاشی شوند. محلول پاشی با استفاده از مخلوط بردو یک درصد و یا اکسی کلرورمس یا بردوفیکس سه در هزار انجام شود.
طرز تهیه مخلوط بردو :
برای تهیه کی هزار لیتر از مخلوط بردو چهار درصد، مقدار چهل کلوگرم سولفات مس را در دویست لیتر آب در ظرف پلاست کیی یا استیل حل نمایید (در صورتیکه از آب گرم استفاده شود حل شدن راحت تر انجام می شود). سپس چهل کلوگرم آهک را با مقدار کمی آب خیس کرده و در ظرف دیگری ریخته و ضمن هم زدن حجم آن را با افزودن آب به هشتصد لیتر برسانید. ضمن بهم زدن، محلول سولفات مس را به آرامی روی دوغاب آهک اضافه کرده و پس از دو دقیقه هم خوردن تر یکب بردو آماده مصرف است.
نکته مهم در کاربرد مخلوط بردو اینست که باید بصورت تازه مورد استفاده قرار گیرد و مقدار مورد نیاز از این مخلوط با توجه به تعداد درختان تهیه گردیده و در همان روز مصرف شود. همچنین پس از اتمام سم پاشی مخزن سم پاش و سایر قسمتها کاملا شسته شود.
منابع:
برادران ، غ.، قاسمی،ا. و یزدانشناس، غ. ۱۳۸۹ . نقش باکتریها در ایجاد سرخشکیدگی و زوال در درختان هسته دار در استان کرمان، گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان ۱۷۵۹ / ۸۹ .
یرادران، غ، و نواب، ع. ۱۳۹۳ . معرفی روش مناسب مبارزه با بیماری شانکر باکتریایی هسته داران با استفاده از تر یکب بردو. طرح تحقیقی ترویجی خاتمه یافته ۱/ ۱۰۲ / ۹۱ .
رحیمیان،ح. ،عبدی ،ن . ومحمد نژاد،ا. ۱۳۷۰ . بررسی سموم مسی برای کنترل بیماری شانکر باکتریایی درختان هلو در شرق مازندران. خلاصه مقالات دهمین کنگره گیا هپزشکی ایران، کرمان.
توضیحات
- تهیه کننده : غلامرضا برادران
- تهیه شده در : سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان
🙂 سلام.از اینکه به وبم سر زدی خیلی خوشحال شدم.و خواهرم هم تشکر کرد و اگر مطلبی داشته باشه برای ارائه حتما از شما کمک میگیریم و توی وبتون ارائه میدیم.یه دنیا ممنون.فعلا که داریم از مطالب وبت حسابی استفاده میکنیم اما متاسفانه بعضی از عکسها رو نمیاد 🙂 ممنونم 🙂