برنج تراریخته و اهمیت ان
برنج تراریخته و
اهمیت ان
مقدمه…
برنج یکی از منابع اصلی تامین غذا می باشد،زیرا بخش مهمی از رژیم غذای ی نزدیک به2 میلیارد نفر مردم دنیا است.تنها راهکار ممکن، افزایش تولید در واحد سطح از جمله استفاده از علوم و تکنولوژی جدید جهت رفع موانع موجود است. یکی از موانع عظیم سد راه افزایش تولید در واحد سطح مسئله خسارت ناشی از حمله ی افات و بیماری های گیاهی است. ساقه خوارها و برگ خوارها از افات اصلی برنج می باشند.استفاده ازعوامل بیولوژیک متفاوت مانند باکتری Bacillus
thuringinsisجایگزین سموم شیمیائی شده است.ازمهمترین و کاربردی ترین موارد استفاده از مهندسی ژنتیک در کشاورزی تراریزش وتولید گیاهان تراریخته می باشد.
گیاه تراریخته چیست؟
گیاهانی که از طریق مهندسی ژنتیک و با انتقال ژن به گیاهتولید می شوند.دارای صفات جدید و تغییر یافته ای هستند که می توانندقابلیت مقابله با افات را به صورت بالقوه داشته باشند.
از محصوالت مهندسی شده می توان به پنبه، ذرت، سیب زمینی،سویا، کلزا، برنج، گوجه ًفرنگی و اخیرا به یونجه اصلاح شده ژنتیکی اشاره کرد که با اهداف متفاوتی تولید شده اند.
دلیل نیازبه تولید گیاه تراریخته
مقاومت به افات
مقاومت به تنش های محیطی:سرما،گرما،خشکی و شوری و …
مقاومت به بیماری های گیاهی
افزایش تولید محصوالت غذای ی با بهره وری بیشتر اب وفرسایش
کمتر خاک و …
برنج تراریخته و هدف از تولید ان
مهمترین عامل محدودکننده ی کشت برنج در دنیا و خصوصا ایران،حمله ی کرم ساقهخوار برنج است که باعث خسارات جبران ناپذیری می شود.
برنج تراریخته Btبا روش مهندسی ژنتیک به نحوی تولید شده که نوعی پروتئین به نام
Cry 1Abدر برگها و ساقه های ان تولید می شود که موجب مصونیت کامل اینبرنج در مقابل حمله افات از جمله کرم ساقه خوار برنج می گردد.برنج تراریخته ی طارم مولائی ی اولین دستاورد دانشمندان ایرانی و اولین برنج تراریخته ی رهاسازی شده درجهان است.در سال
4002 ایران نیز وارد کلوپ کشورهای تولیدکننده گیاهان تراریخته شد.
باکتری Btو استفاده از ان
Bt یک باکتری بیماری زا در حشرات است که عنصر فعال برخی حشره کش ها را تشکیل می دهد و با تولید اسپور در اسپورانژیوم تولید بلورهای سمی می کند.
از Btبه دو روش استفاده می شود:
تولید سموم میکروبی حشره کش
تولید گیاهان Bt .
انواع برنج تراریخته
برنج Btمقاوم به 4 افت حشره ای
برنج 12 Xaمقاوم به blightباکتریای ی
برنج طلائی
برنج حاوی میزان بالای اهن (Ferritin
indica
برنج مقاوم به شوری
فواید برنج تراریخته
( کاهش سموم مصرفی و صرفه جوی ی در هزینه های خرید سم، سمپاش و سمپاشی)
( کاهش مصرف سم، موجب حفاظت از محیط زیست و جلوگیری
از، از بین بردن حشرات مفید ازجمله زنبور عسل و ک فشدوزک ها، ابزیان و سایرجانوران مفید مزارع برنج می گردد.)
( افزایش 02 درصدی محصول برنج تراریخته نسبت به غیرتراریخته)
( محصول نهای ی برنج تراریخته در مقایسه با مشابه سنتی ان سالم تر است.)
( کشت گیاهان تراریخته باعث کنترل بهتر علف های هرزو کاهش اثرات بد علف کش ها میشود.)
( انتقال ژن مورد نظر به سایر واریته های پرمحصول که در صورت تولید انبوه تحولی عظیم در خودکفائی ایجاد می گردد.)
( تولید برنج تراریخته ای که ابیاری مشابه با گندم و سایر غلات داشته باشد.)
( برتری های تغذیه ای حاوی بتاکاروتن و اهن بیشتر)
اثرات نامطلوب گیاهان تراریخته
از بین رفتن منابع زیستی ارزشمند،
گسترش گیاهان زراعی تراریخته به دلیل ساده سازی سیستم های زراعی و تشدید فرسایش ژنتیکی می توانند تهدیدی برای تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی به حساب ایند،
از بین رفتن خزانه ژنتیکی گیاهی به وسیله استفاده از بذور هموزیگوس و در نتیجه کاهش تنوع.
– اتکا کشاورزان به علف کش های شیمیای ی با تولید گیاهان مقاوم به این مواد افزایش یافته و در نتیجه امنیت محیط زیست وسلامت انسانبا مصرف بی رویه این مواد شیمیائی به خطر می افتد.
اظهارنظرات منتقدان محصوالت تراریخته
1- احتمال فرار ژن های مقاوم به علفکش ها به علف های هرز خویشاوندان گیاهان اصالح شده ژنتیکی زیاد است!
2- در محصوالتی که از باک تری Bt برای مبارزه با افات استفاده شده، احتمال از بین رفتن حشرات غیرهدف و امکان انقراض گونه هائی از حشرات وجود دارد!
3- وجود اثرات الرژی زای برخی مواد و توکسین ها به دلیل انتقال برخی ژن ها در مواد غذای ی، در انسان حساسیت هائی را موجب خواهد شد!
4- مقاومت بدن انسان به انتی بیوتیک ها با مصرف گیاهان دارای ژن مقاومت به باک تری ها!
پیشنهادات
1- سعی در تولید گیاهان تراریخته با حداقل اثر روی محیط زیست،
2- یافتن متدی برای گرده افشانی این گیاهان که اثری بر گیاهان هم خانواده و سایرین نداشته باشند،
3- تولید برنج تراریخته ای که از نظرویتامین ها غنی باشد.
منابع
1. شجیع، الف، گواهی، م و صفاری، م. 4831، بررسی جنبه های مختلف گیاهان تراریخته.چهارمین همایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسالمی ایران
– کرمان.
2. ویسی مال امیری، الف و ارشادی، ن. 7831. برنج تراریخته و اهمیت ان. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. سال پنجم، شماره بیستم.
3. قره یاضی، ب. 5831. بازتاب وسیع تولید اولین برنج تراریخته جهان توسط ایران. مرکز تحقیقات استراتژیک. 1-58-6-40
4. قره یاضی، ب. 6831. مروری بر اخرین وضعیت کشت محصوالت تراریخته در ایران و جهان. مرکز تحقیقات استراتژیک. 5-68-6-40
5. Denduangboripant, J. Applications
of Biotechnology on Food, Agriculture & Energy. Chulalongkorn
.University www.tast.or.th
6
www.ctu.edu.vn/institutes/biotech/cttt/…/Ch12transgeniccropplants.ppt
7. www.aftabir.com
8. www.niazemarkazi.com
9. www.alonefarmer.com
تهیه کننده : مهدیه اسمی زاده
