توصیه هایی برای کود آبیاری در روشهای آبیاری سطحی
مقدمه
امروزه در کشاورزي نوین کاربرد هم زمان کودها (کود آبیاری) و مواد شیمیایی (شیمآبیاری) محلول همراه آب آبیـاري در روشهـاي آبیـاري تحت فشـار عمومیـت پیـدا کـرده اسـت. شیمآبیاری (chrmigation) کاربرد هر نوع مـاده شـیمیایی همـراه آب را گوینـد. ایـن مـواد شـامل حشره کشها، ضدعفونی کننده هـا، نماتـدکـش هـا و کـودهـا مـیباشـد.
متداولترین کاربرد شیمآبیاری، کود آبیاری است که استفاده از کودها از طریق سیستمهاي آبیاري است. در کود آبیاری، امکان مصرف کم، مکـرر و تقسیطی عناصر غذایی در طول دوره رشد مطابق با نیـاز گیـاه وجـود دارد. همچنین پخش یکنواخت کود در خاك و توزیـع یکنواخـت آن در طول دوره رشد امکانپذیر است. علیرغم مزایـاي ذکـر شـده متأسـفانه تاکنون مسئله کود آبیاری در روشهاي آبیاري سطحی که در بسیاري از مناطق جهان بیش از 90 درصد اراضی آبی با آن روش آبیاري میشوند، مورد کم توجهی قرار گرفته است. کود آبیاری در دهه هاي اخیر به ویـژه در آبیاري بارانی و قطره اي به دلیل کنترل و مدیریت راحتتر پیشـرفت چشمگیري داشته است. اما در روشهاي آبیاري سـطحی، کـود آبیـاري به دلیل کافی نبودن روابط طراحی و دستورالعملهاي مدیریتی چنـدان گسترش نیافته است. استفاده از کودهاي شیمیایی همراه با آب آبیـاري در روشهاي آبیاري سـطحی یکـی از راهکارهـاي بهبـود عملکـرد ایـن سیستمها است. توصیه زمان مناسب تزریق کود کـه هـدف اصـلی ایـن نشریه است، تأثیر بسزایی در توزیع یکنواخت کود در مزرعـه و کـاهش تلفات آن دارد. همینطور، در ایـن نشـریه محاسـن و توصـیه هـاي لازم درخصوص کود آبیاری در روشهاي آبیاري سطحی آمده است.
تعریف کود آبیاری (Fertigation)
کود آبیاری عبارت از مصرف کودهـاي شـیمیایی همـراه آب آبیـاري است. در این روش، کودهاي محلـول از جملـه کـود اوره در آب حـل و محلول کودي (کود محلول) در آب آبیـاري تزریـق و در سـطح مزرعـه پخش میشود.
بـه طـور معمـول سـامانه هـاي آبیـاري تحـت فشـار کـه تأسیسـات مجهزتري دارند، براي کود آبیاری مناسـب تـر هسـتند. عـلاوه بـر کـود می توان از سایر مواد شیمیایی مانند علفکش نیز همراه بـا آب آبیـاري استفاده کرد. کود آبیاری زمـانی بیشـترین اثـر را خواهـد داشـت کـه از طریق انتخاب مناسب سیستم آبیاري، توزیع یکنواخت آب را در مزرعـه یا باغ داشته باشد. این شرط اصلی در کود آبیاری اسـت. اگـر توزیـع آب در مزرعه به طور یکنواخت نباشد ممکن است بخش هایی از مزرعه کـود کمتري دریافت و در نتیجه بـا کمبـود عناصـر غـذایی مواجـه شـوند، و بخش هاي دیگر کود بیشتري دریافت کنند. نتیجه آن احتمـالاً افـزایش فشار اسمزي، سوختگی و کاهش عملکرد محصول است.
یکنواختی توزیع کود
به دلیل تصور موجود که آبیاري سطحی از بازده و یکنواختی توزیـع پایینی برخوردار است، استفاده از کود آبیاری در آبیاري سطحی محـدود میباشد. اما نتایج برخی مطالعات در مزارع زیادي در ایالت کالیفرنیـاي آمریکا نشان مـیدهـد کـه بـه طـور کلـی یکنـواختی آبیـاري نـواري و جویچه اي کمتر از سامانه هاي آبیـاري تحـت فشـار نیسـت. یکنـواختی توزیع کود به عوامل مختلف از جملـه طراحـی سیسـتم آبیـاري، زمـان مناسب تزریق کود به آب آبیاري، تجهیزات به کار رفته، مدیریت آبیـاري و…. بستگی دارد. بنابراین، یک سامانه آبیاري بایـد بـه گونـه اي طراحـی شود که آب را به طور یکنواخت در تمام سطح مزرعه پخش کند.
محاسن کود آبیاری
کود آبیاری نسبت به روشهاي مرسوم و سنتی داراي مزایاي نسـبی فراوانی است. در کود آبیاری امکان استفاده کم، مکرر، مداوم و تقسـیطی عناصـر غـذایی در طـول دوره رشـد مطـابق بـا نیـاز گیـاه وجـود دارد.
همچنین پخش یکنواخت کود در خاك و توزیع یکنواخـت آن در طـول دوره رشد امکانپذیر است. در کود آبیاری کـارایی مصـرف آب بیشـتر و توصیه کودي راحتتر است. در این صورت مقدار کود مصرفی به مقـدار واقعی برداشت عناصر غذایی نزدیکتر است.
استفاده از کود آبیاری در مصرف بهینه آب و کود مصرفی مؤثر بـوده و کارایی مصرف آب و کود را افزایش میدهد. بـر اسـاس پـژوهشهـاي انجام شده، بـا اعمـال کود آبیاری 40 تـا 60 درصـد در مصـرف کـود صرفه جویی میشود. مدیریت صحیح آبیاري و مصرف آب کمتـر سـبب کاهش شست و شوي مواد غذایی به خصوص نیترات در خاك مـیشـود.
این مساله از نقطه نظـر آلـودگی آبهـاي زیـرزمینـی و اثـرات زیسـت محیطی حائز اهمیت است. یون نیترات بـراي سـلامتی انسـان زیـان آور بوده و اگر غلظت آن در آب از یک حد معینـی بیشـتر باشـد، سـلامتی انسان را تهدید میکند. در شکلهـاي 1 و 2، تـأثیر روشهـاي مختلـف کوددهی بر کارایی مصرف کود و آب نشـان داده شـده اسـت. ملاحظـه میشود که کارایی مصـرف کـود و آب در روش کـود آبیـاري بیشـتر از پخش سنتی آن روي سطح خاك است. همین طور این روش کوددهـی با مصرف کود کمتر عملکرد محصـولات کشـاورزي را نسـبت بـه سـایر روشهاي کوددهی افزایش میدهد. نمونـه اي از افـزایش عملکـرد ذرت علوفه اي و سیب زمینی در شکلهاي 3 و 4 نشان داده شده است .
در شکل 4، تأثیر کود آبیاری بر عملکرد سیب زمینی نشان داده شده است. ملاحظه میشود که عملکـرد سـیب زمینـی در روش کود آبیاری علیرغم مصرف کود کمتر با روش پخش سطحی برابري میکند. میزان عملکـرد حتـی در صـورت اسـتفاده از40 درصـد کـود کمتـر در روش کود آبیاری قابل مقایسه با روش پخش سـطحی اسـت. کود آبیاری بـر کارایی مصرف آب سیب زمینی نیز تاثیر مثبت داشته است
کود آبیاری از جذب بیش از اندازه سایر عناصر نظیر پتاسیم و سدیم نیز جلوگیري میکند. مصرف عناصر غذایی به طور تقسیطی در مقـادیر کم ولی مداوم از جذب بیش از اندازه عناصـري مثـل سـدیم و پتاسـیم جلوگیري مینماید. رشد بهتر و منظمتر، کاهش فشردگی خاك، کاهش مصرف انرژي، بهبود عملکـرد و کیفیـت محصـول و کـاهش ضـایعات و صدمه به محصول از دیگر مزایـاي کود آبیاری اسـت. مـواد غـذایی در شرایطی که خاك وضعیت محدود کننده اي براي مصرف برخـی کودهـا داشته باشد، با استفاده از کود آبیاری با کارایی بیشتري در اختیـار گیـاه قرار میگیرد. به علت توزیـع یکنواخـت عناصـر غـذایی در خـاك، رشـد محصول در مزرعه یکنواخت بوده و رسیدن محصول همزمان است. ایـن امر تأثیري مهم در کاهش ضایعات برداشت خواهد داشت.
در روش کود آبیاری مصرف هـم زمـان دو نهـاده آب و کـود موجـب افزایش تأثیر کود میگردد. به عبارت دیگر زمانی که کودهاي شیمیایی به صورت محلول در اختیار گیاه قرار میگیرند، واکـنش گیـاه در برابـر کودهاي مصرفی بیشتر میشود. علاوه بـر ایـن، در ایـن روش بـه علـت تقسیطی بودن مصـرف کـود، تلفـات عناصـر غـذایی کـم اسـت. نتـایج پژوهشها نشان میدهد که تزریق نیتروژن از طریق سیستمهاي آبیاري روي خاكهاي شنی تأثیر بیشتري داشته است.
در روش سنتی پخش کـود، مصـرف یکبـاره کودهـا افـزایش فشـار اسمزي محلول خاك را به دنبال داشته و فعالیت گیـاه را ممکـن اسـت تحت تأثیر قرار دهد. در کود آبیاری، به دلیـل اسـتفاده از مقـادیر کمتـر کود در هر مرحله کود آبیاری، زیان ناشی از افـزایش فشـار اسـمزي بـه مراتب کمتر است.
با تنظیم کود مصـرفی در هـر مرحلـه کود آبیاری و تطبیـق آن بـا توسعه ریشه، میتوان آبشویی عناصر غذایی بـه ویـژه نیتـرات را کنتـرل نمود. به این ترتیب با کاهش تلفات کود از طریق نفـوذ عمقـی بـه زیـر ناحیه ریشه، از آلودگی خاك، آب و حتی هوا نیـز جلـوگیري مـیشـود.
این مساله از نقطه نظر آلـودگی آب هـاي زیـر زمینـی و اثـرات زیسـت محیطی حائز اهمیت است. یون نیترات بـراي سـلامتی انسـان زیـان آور است و اگر غلظت آن در آب آبیاري از یـک حـد معینـی بیشـتر شـود، سلامتی انسان را تهدید میکند.
کود آبیاری نیازمند چیست؟
کود آبیاری نیازمنـد آگـاهی از ویژگـیهـاي گیـاه، خـاك، کـود، آب و واکنشهاي بین آنهاست. برخی از این ویژگیها عبارتند از:
- ویژگیهاي گیاه همانند مصرف روزانه مواد غـذایی، توزیـع ریشـه در خاك
- ویژگیهاي کود مانند درجه حلالیت و قابلیت حرکت در خاك
- ویژگیهاي شیمیایی خاك از جمله هدایت الکتریکی و دژ و …
- کیفیت آب آبیاري مانند هدایت الکتریکی، میزان و نـوع آنیـونهـا و کاتیونها.
روشهاي پخش کود در مزرعه
با وجود مزایاي زیاد کود آبیاری، در مـواقعی کـه امکـان کود آبیاری نباشد، کود را به روش هاي مختلف می توان استفاده کرد. انتخـاب روش به نوع کود، ویژگیهاي خاك، نوع گیـاه، روش کاشـت و ادوات موجـود براي کودپاشی بستگی دارد. روشهاي کودپاشی عمدتاً عبارتند از:
پخش کود در تمام سطح زمین
یکی از روش هاي کودپاشی، پخش کود در سـطح زمـین اسـت کـه قبل از کشت و در مرحله آماده سازي زمین به کـار مـی رود. بنـابراین بـا استفاده از ماشینهاي کودپاش یا کارگر (با روش دستی)، کـود توصـیه شده را به طور یکنواخت در تمام سطح مزرعه پخش میکنند. مزیت این روش در آن است که تمام سـطح زمـین تـا حـدي بـه طـور یکسـان و یکنواخت کوددهی می شود. اما در این روش مصرف کـود زیـاد اسـت و گیاهان دیگري غیر از گیاه اصلی نیز کودپاشی می شوند. می تـوان کـود مصرفی را در طول فصل رشد به همـین صـورت اسـتفاده کـرد کـه در اصطلاح مصرف کود به صورت سرك گفته می شود. در این روش، باید با دیسک یا شخم، کود با خاك مخلوط شـود. ایـن مخلـوط کـردن بـراي کودهاي فسفاته و پتاسه ضروري است تـا کـود در دسـترس گیـاه قـرار گیرد. کودهاي ازته اگر با خاك مخلوط نشوند بر اثر گرماي زیاد، تصعید و تلفات آمونیاکی زیادي خواهند داشت. در این روش کـوددهی آبیـاري موجب جابه جایی و انتقال کودها از نقطه اي به نقطه دیگر مـیشـود. در شکل 6، دو نمونه کودپاش سانتریفیوژ نشـان داده شـده اسـت. بـدیهی است که استفاده از ادوات سنگین در کودپاشی موجـب تـراکم خـاك و صدمه به محصول میگردد.
روش نواري و خطی
روش نــواري و خطــی، بــا اســتفاده از ماشــین کودکــار، کــود در جویچه هایی به عمق 2 تا 5 سانتی متر زیر سطح خاك ریخته مـیشـود. تلفات کمتر و دسترسی راحتتر ریشه به کود از جمله مزایاي این روش کوددهی است.
روش کوپه اي
در روش کوپه اي با ایجاد حفره اي در پاي بوته، کود مورد نیاز داخل حفره ریخته میشود.
چال کود
از دیگــر روشهــاي کــوددهی اســت کــه عمــدتاً بــراي درختــان و درختچه هاي مثمر و غیـر مثمـر از جملـه درختچـه هـاي زینتـی مـورد استفاده قرار می گیرد. در زیر سایه انداز (حد فاصل تاج و تنـه) درخـت، گودالی حفر و با کود دامـی پوسـیده و سـایر کودهـاي توصـیه شـده و مقداري گوگرد پر میشود.
تزریق محلول کودي به داخل تنه
این روش اغلب براي درختان مورد استفاده قرار میگیرد.
محلولپاشی
با استفاده از کودهاي محلول، محلـول کـودي تهیـه و روي سـطح خاك یا روي گیاه پاشیده می شود. در شکل 7 یک نمونه کودپاش پشت تراکتوري که براي محلول پاشی در اراضی وسیع قابـل اسـتفاده اسـت، نشان داده شده است.
تزریق کود به داخل خاك
در روش تزریق کود به داخل خاك، تزریق کود آمونیاك بـه داخـل خاك با سرنگ مخصوص صورت مـی گیـرد. ایـن روش کمتـر در ایـران مرسوم است. شکل 8 دستگاهی را نشان میدهد که براي تزریق کود در باغبانی مورد استفاده قرار میگیرد. با این دسـتگاه مـیتـوان کـود را در چندین نقطه اطراف درخت در اعماق مختلف تا عمق 35 سـانتیمتـري خاك تزریق نمود. شکل 8 – الف، مشخصات دسـتگاه و شـکل 8 – ب، دستگاه مذکور را در هنگام استفاده نشان میدهد.
کود آبیاری در روشهاي آبیاري سطحی
علیرغم مزایاي گفته شده، کود آبیاری در روشهاي آبیاري سطحی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. برخی زارعین به طور سـنتی بـا قـرار دادن کیسه کود اوره در مسیر جریان آب از این روش استفاده میکنند.
قرار دادن کیسه کود در کانال آبیاري موجب حل شدن سـریع کـود در آب و غلظت زیاد کود در زمانهـاي اولیـه آبیـاري را بـه همـراه خواهـد داشت. نتیجه آن تلفات زیاد کـود در کانـال آبیـاري و غیـر یکنـواختی توزیع آن در طول مزرعه است.
نتیجه پژوهشهاي انجام شده در خاكها و منـاطق مختلـف نشـان میدهد که زمان تزریق کود به آب آبیاري تأثیر بسـزایی در یکنـواختی توزیع کود دارد. مناسبترین زمان تزریق کـود بـه سیسـتم آبیـاري بـه عوامل مختلف از جمله شیب و طول مزرعه و به ویـژه بـه رژیـم آبیـاري بستگی دارد. زمان مناسب تزریـق کـود در رژیـمهـاي مختلـف آبیـاري متفاوت است. در رژیمهاي انتها باز زمان مناسب تزریق کـود در ابتـداي زمان آبیاري است. چنانچه کود دیر به آب آبیاري تزریـق شـود، بخـش زیــادي از آن از طریــق روانــاب ســطحی از انتهــاي مزرعــه تلــف میشود. براي کاهش تلفات کود و همینطور افزایش بـازده آب آبیـاري توصیه میشود پس از تکمیل پیشروي حدود 80 درصد از طول مزرعه، دبی ورودي کاهش و یا حتی پس از تکمیل جبهه پیشروي دبی ورودي به مزرعه قطع شود. در صورت عـدم مـدیریت صـحیح، تزریـق کـود در رژیمهاي انتها باز میتواند تا 60 درصد کـود تزریـق شـده را بـه صـورت رواناب از انتهاي مزرعه تلف نماید.
بر خلاف رژیمهاي انتها باز، در رژیمهاي انتها بسـته هـر چـه زمـان شروع تزریق کود به آب آبیاري به تأخیر افتد، بر یکنواختی توزیع کـود تأثیر مثبت دارد. مناسبترین زمان تزریق کود در رژیمهاي انتها بسـته، شروع تزریق کود به آب آبیاري قبل از رسیدن جبهه پیشروي به انتهاي مزرعه است. در این حالت یکنواختی توزیع کود در آب آبیاري بیشترین
است. تزریق کود پس از تکمیل جبهه پیشروي در رژیمهاي انتها بسـته به دلیل پس زدن آب و نرسیدن کود به بخـش انتهـایی مزرعـه موجـب کاهش یکنواختی توزیع کـود مـیشـود. در صـورت مـدیریت صـحیح و رعایت توصیه هاي فوق یکنواختی توزیع کـود بـا یکنـواختی توزیـع آب برابري و بیشتر از 80 درصد خواهد بود.
براي تزریق کود به آب آبیاري بـه جـاي قـرار دادن کیسـه کـود در مسیر جریان آب، توصیه میشود که کود مورد نیاز بخشهایی از مزرعه که قرار است با هم آبیاري شوند، در یک بشـکه حـل و بسـته بـه رژیـم آبیاري در زمانهاي توصیه شده در بالا به تدریج در اختیار مزرعـه قـرار گیرد. براي کاهش تلفات کود و کم کردن اثرات منفـی فشـار اسـمزي، توصیه میشود که کود اوره مورد نیاز گیاه در 2 یا سه مرتبه در مراحـل حساس رشد به مزرعه داده شود.
توصیه ها و پیشنهادها
- تلفات کود را میتوان با مدیریت کوددهی کـه شـامل نحـوه مصـرف (پخش سطحی، مصرف نـواري، جایگـذاري عمقـی و کـود آبیـاري)، زمان و میزان مصرف کود است، کنترل نمود. در بسیاري از موارد هر چه مقدار کود مصرفی بـالاتر باشـد میـزان تلفـات از طریـق تصـعید بیشتر خواهد بود. بنابراین استفاده از روشهاي جدید از قبیـل روش پاي بوته، تقسیط بیشـتر کودهـاي ازتـه بـه منظـور کـاهش آلـودگی نیتراتی و یا جلوگیري از کاربرد بیرویه کودهـا مـیتوانـد روشهـاي مناسبی براي کاهش تلفات کود بـه ویـژه کودهـاي ازتـه باشـد. روش مصرف کودهاي ازته بسیار مهم میباشد. به طوريکه مصرف کودهاي ازته به صورت سطحی نسبت به سایر روشهـاي مصـرف آن از جملـه نـــواري، جاگـــذاري عمقـــی، مخلـــوط کـــردن آن بـــا خـــاك و کود آبیاری داراي کارایی کمتري میباشد.
- مصرف تقسیطی کودهاي ازته و مطابق با نیاز گیاه تـأثیر بسـزایی در افزایش کارایی ازت دارد. وقتی کشت بـه صـورت فاریـاب باشـد، ایـن فرصت وجود دارد که کودهاي ازته از طریق آب آبیاري مصرف شـود. این به کشاورزان اجازه میدهد که تقسیط بیشتري را داشته و بـراي این منظور کود ازته در آب آبیاري حـل و در اختیـار گیـاه قـرار داده شود.
- به طورکلی با اضـافه کـردن تعـداد دفعـات تقسـیط کودهـاي ازتـه و مصرف کودهایی نظیر اوره با پوشـش گـوگردي، کـارایی اسـتفاده از ازت و کیفیت محصولات تولیدي افـزایش یافتـه و نهایتـاً از آلـودگی آبهاي زیرزمینی بـه نیتـرات (بـه خصـوص در منـاطقی کـه سـطح آبهاي زیرزمینی بالاست) و تجمع نیترات در محصـولات کشـاورزي (به ویژه در سبزيها، پیاز، سیب زمینی و …) کاسته میشود. این امـر در ارتقاء سلامت جامعه نقش بسیار مثبتی خواهد داشت.
- یکی از عوامل مؤثر بر یکنواختی توزیع کود، مدت زمان تزریق کود به سیستم آبیاري است. تزریق پالسهاي کوتاه مدت نظیر 5-10 دقیقه به خصوص در اوایل آبیاري موجب میشود که کـود تزریـق شـده بـه سیستم در آب آبیاري رقیق و بخش عمده آن در قسمتهاي ابتدایی نوار نفوذ نماید.
- در کرتهاي مسطح تزریق کود در اواخـر زمـان پیشـروي کـمتـرین یکنواختی توزیع، درصورتیکه تزریق در تمام مدت آبیاري یکنواختی توزیع بالایی را به همراه دارد. در مجموع، تزریق کـود در تمـام مـدت زمـــان آبیـــاري و یـــا تزریـــق در نیمـــه دوم آبیـــاري و یـــا در زمانهاي انتهایی آبیاري (مـثلاً یـک سـوم آخـر)، و یـا هنگـامی کـه 30-50 درصد فاصله پیشروي تکمیل شده یکنواختی توزیع را بیشتر و تزریق در اوایل آبیاري و یا تزریق به صورت پالسهاي کوتـاه مـدت یکنواختی توزیع را کاهش میدهد.
- یکنـواختی توزیـع کـود بـه عوامـل مختلـف از جملـه دبـی ورودي، نفوذپذیري، ضریب زبري خاك، زمان شروع تزریق کـود بـه سیسـتم آبیاري و مدت زمان تزریـق کـود بسـتگی دارد. نوبـت آبیـاري تـأثیر بسزایی در یکنواختی توزیع آب و کود دارد. از آنجـائیکـه بخشـی از کود مورد نیاز گیاه همراه کاشت به خاك اضافه مـیگـردد، بنـابراین به طور معمول در کشت آبـی کـود آبیـاري در نوبـتهـاي اول و دوم آبیاري ضرورتی ندارد.
- شدت جریان ورودي به مزرعه از عوامل مهم در یکنواختی توزیـع آب و کـود مـیباشـد. در صـورت انتخـاب دبـی ورودي مناسـب، امکـان دسترسی به یکنـواختی توزیـع کـود بـالاتر از یکنـواختی توزیـع آب وجود دارد.
- کود آبیاری موجب 40 تا 60 درصد کاهش مصرف کود بدون کـاهش عملکرد میشود. این روش کوددهی باعث بهبود کارایی مصرف آب و کـود، افـزایش عملکـرد و کیفیـت محصـول شـده و عمـر انبـارداري محصولات را افزایش میدهد.
- قرار دادن کیسه کود در مسیر جریان آب باعث تلفات زیـاد کـود در کانال آبیاري میشود.
- روشهاي آبیاري سطحی عموماً باعث تلفات آب و در نهایت موجـب تلفات کود و مواد غذایی به صورت رواناب سطحی میشود. در صورت عدم مدیریت صحیح، تزریق کود در مزارع با انتهاي باز مـیتوانـد تـا 60درصد کود تزریق شده را به صورت رواناب از انتهاي مزرعـه تلـف نماید.
- توصیه میشود هنگام کود آبیاری، براي کاهش تلفات کـود از طریـق رواناب از رژیمهاي کاهش جریـان اسـتفاده شـود. بـدین ترتیـب کـه آبیاري با دبیهاي نزدیک به ماکزیمم دبی غیرفرسایشی شروع و پس از تکمیل پیشروي حدود 80 درصد طول مزرعه، دبی ورودي کاهش یابد. با اعمال این مدیریت تلفات آب و کود بـه میـزان قابـل تـوجهی کاهش می یابد.
- در این روش کوددهی فقط میتـوان کودهـایی کـه در آب محلـول هستند (نظیر کودهاي ازته) را استفاده نمود. استفاده از سایر کودهـا موجب رسوب آنها در سطح خـاك (در روشهـاي آبیـاري سـطحی)، گرفتگی قطره چکانها، نازلهاي آبیاري بـارانی و سـایر ادوات مـورد استفاده در روشهـاي آبیـاري تحـت فشـار مـیشـود. لـذا، مصـرف کودهاي با درجه حلالیت پایین براي کود آبیاری توصیه نمیشود.
- یکی از محدودیتهاي کود آبیاری آن است که ممکن است نیاز گیاه به کود همزمان با نیاز گیاه به آب نباشد. به عبـارت دیگـر هـر زمـانی ممکن است مساعد براي کود آبیاری نباشد. همینطور در اراضی دیـم این روش کوددهی کارایی لازم را ندارد.