پروانه چوبخوار زیتون

Euzopherodes vapidella Mann
(Lepidoptera: Pyrlidae)
 

این حشره به عنوان آفتی جدید برای زیتون‎کـاری‎‏هـای جهـان و از جملـه ایـران، مطرح گردیده است. در سال‏های اخیر و پس از توسعه‎ی کشت زیتون، به‎خـصوص در استان فارس با افزایش جمعیت روبه‏رو شده و در حال حاضر در شهرسـتان‏هـای فـسا، کازرون، استهبان، سروستان، جهرم و اطراف شـیراز بـه درختـان زیتـون خـسارت وارد می‎کند. پروانه‎ ماده تخم‏های خود را در محل شکستگی‏های سرشاخه‎ها و یـا زخـم‏هـای ناشی از هرس نامناسب و پوشیده نشده با چسب پیوند قرار مـی‎دهـد . لاروها پس از تفریخ تخم به زیر پوست نفوذ کرده و از لایه‏ کامبیوم تغذیه می‏کنند. بـا پیشرفت آلودگی، زردی و ضعف عمومی و در نهایـت خـشکیدگی در درختـان آلـوده پدیدار می‏گردد .
 
 
زمستانگذرانی آفت به صورت لاروهای سنین مختلـف می‏باشد. اولین پروانه‏هـا در شـرایط فـسا از دهـه‎‏ اول اسـفند مـاه در طبیعـت ظـاهر می‏شوند. بر اساس نتایج به دست آمده از تله‏های نوری، چهار نسل بـرای آفـت بـرآورد گردیده است. اوج ظهور پروانه‏های نسل‏های مذکور به‏ترتیـب، اواسـط فـروردین مـاه، نیمه‎ی دوم تیر ماه، اواخر شهریور ماه و اواسط آذر می‏باشند. از آنجا که طرح توسعه باغ‏ها زیتـون هـم چنـان در کـشور در حـال پـی گیـری و اجراست ، توجه به میزان حساسیت ارقـام جهـت توسـعه و ایجـاد بـاغ‏هـای جدیـد از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیقات انجام شـده در اسـتان فـارس نـشان‏دهنـده‏ی مقاومت ارقام زرد و روغنی به این آفت است، در حالیکه ارقام شیراز و شنگه به عنوان ارقام نیمه‏حساس و ارقام دزفول و فیشمی به عنوان ارقام حساس شناخته می‏شوند.