حشره ای را که در کشور ما و بطور کلی در مناطق معتدله بنام موریانه می‌شناسیم در حقیقت (Termite) نیست بلکه باید آنرا کرم چوب بنامیم و انگلیسی زبانان نیز بآن (Wood – Worm) میگویند ـ این حشره که آن را (Furniture Beetle) نیز می‌نامند در طبقه بندی علمی حشرات بااسم Anolium Punctatum نامیده میشود و عموماً در چوب والوار و شاخه‌های بی جان درختان زندگی میکند، هنگام بلوغ می‌تواند بآسانی پرواز نماید و در این حالت باثاثه چوبی منازل حمله ور میگردد ـ حشره ماده دوست دارد که در شکاف مبلها و سایر اثاثه چوبی تخم گذاری نماید تا لارو (Grub – Larve) آن بتواند از چوب تغذیه نماید ـ بهمین جهت سوراخهائی شبیه تونل (Tunnel) بدرازای مختلف و بقطر تقریبی یک و نیم (۵/۱) میلیمتر در چوب ایجاد مینماید ـ مدت زندگی حشره در حالت لاروی در حدود دو سال است و در تمام این مدت برای تغذیه خود سوراخهای متعددی در اثاثه چوبی آلوده شده بوجود میآورد بعد از دو سال تبدیل بنوزاد شده و این دوره از زندگی حشره را (Pupal Period) می‌نامند که بعد از مدت کمی تغییر شکل داده و حشره بالغ بالدار (Adult Bettle) بوجود میآید و بدین ترتیب حشرات بالغ بر قطعات چوبی سالم حمله ور میگردند و دوران زندگی حشره از نو شروع میشود ـ درازای حشره بالغ در حدود شش (۶) میلیمتر است و هر حشرة ماده در حدود دو دوجین (۲۴ عدد) تخم گذاری مینماید.
چوب گردو بیش از همه مورد علاقه این حشره میباشد و بیشتر از سایر چوبها مورد حمله این حشره قرار میگیرد ـ برعکس چوبهای سخت مانند چوب ماغون (Maho gany) و چوب بلوط بندرت از جانب این حشره کمتر آسیب می‌بینند و در صورت آلودگی به لارز این حشره ناحیه آلوده شده محدود مانده و مانند چوب گردو قسمت آلوده شده گسترش نمی‌یابد.
در چوبهای نرم نیز بیشتر قسمت سطحی تنه که نرمتر از قسمتهای خشن و سخت نواحی درونی چوب است مورد هجوم حشره قرار میگیرد و بیشتر از قسمتهای داخلی آسیب می‌بیند زیرا چنانچه گفته شد لارو حشره بقسمتهائیکه ساختمان شان سخت تر است چندان تمایلی نشان نمیدهد.
بوجود آمدن سوراخهای تازه در بدنه چوب مخصوصاً دیده شدن ذرات و گرد چوب تازه (شبیه خاک اره) دلیلی است قاطع بر فعالیت حشره و آلوده شن قطعه چوب مورد بحث ـ گاهی برای دیدن و مشاهده و براده‌های چوب لازم است قطعه چوب را بتکانند تا ذرات شبیه خاک اره از دهانة سوراخها و تونل‌های ایجاد شده بوسیله لارز حشره بخارج ریخته شود. برای معالجه چوبهای آلوده شده بهترین راه آغشتن آنها بیکی از داروهای حشره کش بوسیله برس میباشد لکن لازم است این عمل بقدری تکرار شود تا اطمینان حاصل گردد که داروی حشره کش بقدر کافی جذب الیاف چوب شده و بتمام سوراخها نفوذ کرده است ـ برای اطمینان بیشتر ( مخصوصاً در مورد اشیاء چوبی پر ارزش و نفیس آلوده شده به لارز این حشره) بهتر است محلول حشره کش را بوسیله سرنگی بر یک یک سوراخها تزریق کرد.
غالباً دیده شده که داروی حشره کش فقط حشرات بالغ و لارو آنها را از میان برده است ولی تخم‌های حشره اثری نداشته است بنابراین لازم است بعد از چند هفته از تزریق اول تزریق مجدد و حتی برای بار سوم نیز تزریق دیگری بعمل آید تا تخم‌های حشره نیز بکلی از میان بروند.
یکی از بهترین داروهای حشره کش در اینمورد بی سولفور کربن (Carbon Bisulphidt) میباشد لکن بعلت قابل اشتعال بودن آن و همچنین بوی نامطبوعش بکار بردن آن مستلزم احتیاط و مراعات بیشتری است بدین معنی که باید در هنگام کار هیچ نوع آتش یا شعله ای در کارگاه نباشد و تهویه هوای محل نیز بخوبی انجام گیرد تابوی نامطبوع دارو ایجاد مزاحمت ننماید .
تزریق محلولی از سوبلیمه در آب نیز نتایج خوبی میدهد ـ بعد از تزریق ماده حشره کش میتوان دهانه سوارخهای ایجاد شده بوسیله حشره را با خمیری که از اختلاط موم معمولی و تربانتین (Turpentine) تهیه میشود پر کرد ـ البته باید در نظر داشت که این روش معالجه ممکنست سبب تغییر رنگ چوب بشود.
فرآورده‌های تجارتی مخصوص مبارزه با موریانه نیز با اسامی تجارتی مختلف در بازار عرضه میشوند که غالباً مفید و مؤثر میباشند. گاهی هجوم حشره بقدری پیشرفته و شدید است که سرتاسر شیئی چوبی را سوراخهای پرپیچ و خمی که بوسیله دیواره‌های نازکی بضخامت یک ورق کاغذ از یکدیگر جدا شده اند پر کرده و اگر بدون مراعات احتیاط‌های لازم چنین چوبهائی را دستکاری نمایند بلافاصله بصورت گرد ریزی خرد شده و شیئی چوبی بکلی از میان میرود.
باید در نظر داشت که این قبیل خسارات شدید غالباً در مورد اشیاء ساخته شده از چوب گردو مشاهده شده است و معالجه آنها تا اندازه زیادی بستگی بشیئی مورد معالجه دارد مثلاً در مورد صندلی‌های چوبی آسیب دیده که هنوز مورد استفاده میباشند باید قطعات آسیب دیده را تعویض نمایند ـ در مورد قابهای چوبی و نظائر آن که تعویض قسمتها را در پارافین مذاب ( Paraffin Wax از فرآورده‌های نفتی میباشد) فرو میبرند ـ البته این عمل وقتی مفید خواهد بود که ابعاد قعات آسیب دیده چندان بزرگ نباشند ـ اگر مقاومت و پایداری قطعات آسیب دیده بسیار کاهش یافته و تقویت مجدد آنها بروش نامبرده بالا مشکوک بنظر برسد بهتر است با نصب تکیه گاه‌های مناسب قطعات آسیب دیده را از خطر از هم پاشیدگی محافظت نمود. بمحض مشاهده آثاری حاکی از فعالیت حشره باید بمبارزه با آن اقدام شود زیرا در مدت کمی میدان فعالیت حشره بطرز شگفت آوری گسترش می‌یابد.
این حشره علاوه بر چوب بر کتابها و انواع کاغذ نیز هجوم می‌برد و اگر با آن مبارزه نشود ممکنست بکلی کاغذ یا سند یا کتابرا مضمحل نماید ـ در این موارد برای مبارزه با این حشره از بخور پارادی کلرو بنزن (Paradichloro Benzene) و نفتالین (Naphthaline) و بخار بی سولفور کربن Carbon Bisulphide در ظروف سربسته یا اطاقهای مسدود با موفقیت کامل استفاده میشود.
