سوسک برگخوار غلات
سوسک برگخوار غلات ( سوسک برگخوار گندم )
Oulema melanopus ( Linnaeus )
Lema melanopus Syn
نام انگلیسی : Cereal leaf beetle
(Col.Chrysomelidae)
شكل شناسي:
حشره اي كوچك بطول 4-5 میلیمتر نسبتا كشيده وسر سیاه براق مایل به آبی پیش گرده نارنجی تا قرمز رنگ و بالپوش ها برنگ آبي كه روي هر يك 10خط طولي موازي ديده مي شود. رنگ پاها به استثناي ساق و پنجه زرد مايل به قرمز است لاروها به رنگ زرد تا زرد متمایل به قهوه ای با نقاط تیره در سطح پشتی هستند لاروهـا توسط مواد زاید و لزجی بطور کامل پوشیده می شوند و رنگ اصلی بدن لارو به خاطر وجود این غلاف لزج دیده نمی شود. پشت بدن لارو کاملاَ برآمده است.
زیست شناسی
سوسک برگخوار غلات ( Oulema melanopus ) زمستان را به صورت حشره کامل در زیر خاک سطحی مزرعه، بقایـای گیـاهی داخل مزرعه، شکاف تنه درختان و زیر پوستک های تنه بسر می بـرد. در اوایل بهار وقتی که دمای محیط به 15 درجه سانتی گراد می رسد، حشرات زمستان گذران پناهگاههای زمستانه را ترک و حشرات ماده پس از استقرار، جفتگیری و در دسته های 2 تا 3 عددی تخمریزی می کنند. تخمهـا عمـدتاَ بـصورت انفرادی یا در دستجات دوتایی در ثلث قاعده ای سطح رویی برگها قرار داده می شوند. لاروها پس از تکمیل 4 مرحله لاروی وارد مرحله پیش شفیرگی شده و محفظه هایی متشکل از ذرات خاک و ترشحات دهانی در عمق 2.5 – 3 سانتی متری خاک تشکیل می دهند و در داخل آن تبدیل به شفیره می شوند. پس از 10روز حشره کامل ظاهر می شود . مدت زمان بین تخم تاتشکیل حشره کامل 52 روز طول می کشد. این آفت در سال یـک نسل دارد. این آفت بیشتر در مزارع آبی مشاهده می گردد و گندم را به جو ترجیح می دهد.
سوسک برگخوار غلات ( Oulema melanopus ) به غلات پاییزه بالاخص گندم، جو، یـولاف، چـاودار و در تابـستان بـه ذرت، Dactylis ، Lolium ، ارزن وحـشی ( Setaria ) ، Phleum گیـسک بـاغی (Phalaris) ،اویارسلام (Cyperus rotundus) ممکن است حمله نماید.
مناطق انتشار :
الف – جهان : اغلب کشورهای اروپایی، آمریکا و بعضی از کشورهای آفریقا، اسرائیل
ب – ایران : سوسک برگخوار غلات در اکثر مناطق ایران وجود دارد بویژه در مزارعی که در کنار دریاچه یا برکه باشند بیشتر دیده می شود. این آفت از استانهای آذربایجان غربی و شرقی ، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، کرمانشاه، گلستان، مازندران ، خوزستان ، فارس، جیرفت، هرمزگان، سمنان و برخی دیگر از مناطق کشور گزارش شده است اما خسارت آن اقتصادی نیست.
علائم خسارت سوسک برگخوار غلات :
حشرات کامل سوسک برگخوار غلات در روزهای گرم و آفتابی پرواز کـرده و بـه آسـانی فواصـل نـسبتاَ طولانی را می پیمایند و از برگ غلات تغذیه می کنند. این حشره در طی مراحل لاروی و بالغ،با تغذیه از اپیدرم و پارانشیم سطح رویـی بـرگ گندم و جو و سایر میزبانها به موازات رگبرگ اصلی، باعث کاهش سطح فتوسنتز شده و کـاهش محصول را سبب می شود. این تغذیه تا مرحله سنبله و گلدهی ادامه می یابد. تغذیه آنهـا بـدین صورت است که اپیدرم روئی و پارانشیم برگ را می خورند ولی بـرگ را سـوراخ نمـی کننـد. خسارت لاروها و محل تغذیه آنها شبیه حشرات کامل بوده و در صورت شدت حمله بوته ها قبل از خوشه بستن زرد و خشک شده و برگها به نظر سفید رنگ می رسند.
تحلیل خطر آفت و شرایط لزوم مبارزه ( آستانه خسارت اقتصادی )
خسارت سوسک برگخوار گندم ( Oulema melanopus ) مربوط به دوره لاروی و حشره کامل است که پارانشیم برگ را خورده و نوارهای طولی به موازات رگبرگ اصلی در روی برگ تولید می کنند. میزان خسارت این آفـت در زمان طغیان تا یک سوم محصول نیز ذکر می کنند. کاهش عملکرد معنی داری در گندمهای زمستانه و پاییزه در آلودگی های متوسط به وقوع می پیوندد که میزان آن گاهی به 14 – 25 می رسد. کنترل آفت زمانی قابل توصیه است که سه لارو در هر بوته درمرحله غلاف گندم وجـود داشته باشند و یا در مرحله خوشه یک لارو در هر برگ وجود داشته باشد.
مدیریت تلفیقی کنترل سوسک برگخوار گندم
مبارزه شیمیایی اختصاصی علیه سوسک برگخوار گندم اقتصادی نیست. در مناطقی که علیه پوره هـای سن گندم سمپاشی می شود روی این آفت نیز مؤثر است و در صورت شدت حمله و در سطوح کوچک می توان از انواع حشره کشها مانند مالاتیون، سوین و یا دیپترکس به نسبت یک در هـزار استفاده شود.
همچنین شما میتوانید با مراجعه به پستهای زیر مطالب مفید دیگری در مورد آفات گندم را مطالعه نمایید
