سنک آنتوکوريس

سنك آنتوکوريس شكارگر پسيل گلابي
 

 مقدمه:

يكي از آفات مهم و كليدي كه هر ساله خسارت شديدي به درختان گلابي وارد مي‌كند و از ميزان توليد آن مي‌كاهد پسيل گلابي است(شکل1).

 
اين آفت داراي 5 نسل در سال است و بخاطر تخم گذاري زيادو جمعيت فراوان خود از طريق تغذيه از شيره گياهي (شکل 2)، توليد عسلك و ايجاد آفتاب سوختگي (شکل3)، مسدود شدن روزنه‌هاي تنفسي گياه، ريزش برگها، انتقال ويروسهاي گياهي و كاهش مقاومت درختان به سرما، باعث خشك شدن درختان مي‌شود.امروزه باغداران براي مبارزه با اين آفت چندين نوبت سمپاشي مي کنند. با توجه به اثرات زيانبار سموم براي محيط زيست و مصرف كنندگان محصولات كشاورزي استفاده از دشمنان طبيعي پسيل گلابي در برنامه مديريت تلفيقي اين آفت موجب كاهش مصرف سموم و توليد محصولات عاري از سم و توسعه كشاورزي پايدار مي‌گردد. سنك شكارگر آنتوکوريس گونه غالب باغات گلابي استان اصفهان است كه پوره‌ها و حشرات كامل آن بطور فعال از تخم و پوره پسيل گلابي تغذيه مي‌كنند. در اين نشريه باغداران عزيز با اين حشره مفيد آشنا مي‌شوند.

مشخصات ظاهري سنگ شكارگر آنتوريس

اين حشره مفيد داراي 3 مرحله زيستي شامل تخم، پوره و حشره كامل مي‌باشد.

تخم:
حشرات ماده تخم‌هاي خود را زير اپيدرم برگهاي  گلابي قرار مي‌دهند به‌گونه‌اي كه در پوش سفيد رنگ تخم از بيرون قابل مشاهده است(شكل 4 ).

پوره:
 اين سنك شكارگر داراي 5 سن پورگي است. پوره سن اول به رنگ زرد متمايل به نارنجي با چشم هاي قرمز رنگ و بطول 1 ميلي متر است (شكل 5 ).

پوره سن دوم نيز به رنگ زرد متمايل به نارنجي است ولي نيمه انتهايي شكم كاملاً قرمزرنگ مي‌باشد(شكل6 ). در پوره سن سوم ،چهارم و پنجم سر و قفسه سينه به رنگ زرد و شكم به رنگ قهوه‌اي است. پوره سن پنجم به طول 3 تا 4 ميلي‌متر مي‌باشد(شكل 7).

 
 
حشره كامل:
 به طول 3.5 تا 4 ميلي‌متر و به رنگ قهوه‌اي تيره مي‌باشد (شكل 8).

 
چرخه زندگي سنك شكارگر:
پس از طی دوره جنينی پوره سن اول ظاهر شده و از پوره‌ها يا تخم پسيل گلابي تغذيه مي‌نمايد(شکل 5). طول دوره پورگي به دماي محيط بستگي دارد. طول دوره پورگي سن اول در دماي 25 درجه سانتي‌گراد بطور متوسط 2.5 روز طول مي‌كشد. پس از آن با تعويض جلد(شکل 9)به پوره سن دوم تبديل مي شود. (شكل 6)

طول دورة رشد اين پوره در اين دما بطور متوسط 2.3 روز مي‌باشد. با پوست اندازي مجدد پوره سن سوم حاصل مي‌شود(شکل7)و اين مرحله رشدي نيز بطور متوسط 2.5 روز طول مي‌كشد. طول دوره سن چهارم پورگي بطور متوسط 3 روز و سن پنجم پورگي 5 روز مي‌باشد. پس از آن حشرات كامل نر و ماده ظاهر مي‌شوند(شکل 8)و بعد از جفتگيري تخمگذاري مي نمايند. فاصله بين ظهور حشرات كامل و زمان تخمگذاري بطور متوسط يك هفته مي‌باشد.حشرات ماده تخم هاي خود را در زير اپيدرم برگ‌هاي گلابي بصورت انفرادي و در نواحي بين رگبرگ‌ها مي‌گذارند در اين حالت درپوش سفيدرنگ تخم از بيرون قابل مشاهده است (شكل 1). طول دوره جنيني در دماي 25 درجه سانتيگراد  بطور متوسط 4 روز مي‌باشد. حشرات كامل اين سنك شكارگر در طبيعت از اوايل بهار (ارديبهشت ماه) ظاهر شده و تا پايان مهرماه به فعاليت شكارگري مشغول هستند. پوره ها و حشرات کامل سنک با فرو کردن خرطوم خود به درون تخم يا بدن آفت از محتويات آنها تغذيه مي کنند. پوره‌هاي سنين يك تا پنج در طول دوره رشد خود بطور متوسط 800 عدد پوره پسيل گلابي را شكار مي‌كنند (شكل 10).
 

 حشرات كامل نيز هر روز بطور متوسط از 36 پوره پسيل گلابي تغذيه مي‌كنند. حشرات ماده روزانه بطور متوسط 5 عدد تخم و در طول عمر يك ماهه خود حدود 150 عدد تخم مي‌گذارند .

نتيجه گيري :
سمپاشي عليه پسيل گلابي بايد در سه زمان مشخص يعني در فروردين ماه بلافاصله بعد از ريزش گلهاي گلابي ، در نيمه خردادماه و در نيمه مردادماه که آفت هنوز به نقطه اوج جمعيت خود نرسيده است صورت گيرد. با اين سمپاشی ها جمعيت آفت تا حد زيادي کاهش مي يابد. در تير و مرداد که جمعيت سنک شکارگر به حداکثر خود مي رسد، باقيمانده جمعيت آفت توسط اين شکارگر بخوبي کنترل مي شود. بنابراين لازم است حتي الامکان در اين زمانها از سمپاشي عليه پسيل گلابي خودداري شود.بدين ترتيب علاوه بر اينکه آفت به خوبي کنترل مي شود ، سنک شکارگر نيز حفاظت شده و مصرف کنندگان نيز از محصول سالم برخوردار خواهند شد.

خلاصه مطالب:
سنک آنتوکوريس از دشمنان طبيعي آفت پسيل گلابي است. پوره ها و حشرات کامل سنک آنتوکوريس از تخم و پوره آفت پسيل گلابي تغذيه مي کنند. اين حشره مفيد داراي 5 سن پورگي است و همه سنين از نظر شکل مشابه هم هستند ولي از نظر اندازه متفاوتند. فعاليت اين حشره مفيد در طبيعت از ارديبهشت آغاز شده و تا پايان مهر ماه ادامه مي يابد. پوره هاي سنک آنتوکوريس در طول دوره رشد خود 800 عدد پوره آفت پسيل را از بين مي برند.براي حفظ اين حشره مفيد در باغات گلابي بايستي از سمپاشي هاي بي‌رويه و غير اصولي خودداري نماييم.

منابع و مآخذ:

1- امامي، محمدسعيد. 1383. شناسايي گونه‌هاي Anthocoris spp. دشمن طبيعي پسيل گلابي و بيولوژي آزمايشگاهي گونه غالب در اصفهان . گزارش نهايي بخش تحقيقات آفات و بيماريهاي گياهي اصفهان. 15 صفحه.

تهيه كننده: مهندس محمدسعيد  امامي
عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان