تغذیه خیار

 ‫آنچه که درباره خیار باید بدانید

‫گیاه شناسی خیار

‫خیار گیاهی است یکساله از خانواده کدوئیان و نام علمی آن ‪ Cucumis sativusمی باشد. خیار گیاه بومی هندوستاناست و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است .حدود بیست قرن قبل از میالد مسیح مصریان قدیم از آن استفادهمیکرده اند. خیار گیاهی است علفی و یکساله دارای ساقه خزنده و پوشیده از خارهای نازك و خشن است. برگهای آن بزرگ و دارای زاویه و دندانهدار است. گلهای آن زرد رنگ که به دو صورت نر و ماده روی یك پایه قرار دارند میوه آن  ‫سبز رنگ و بسته به نوع و نژادهای مختلف ممکن است کوچك و یا دراز باشد.

‫گلخانه مناسب جهت تولید خیار

‫خیار گلخانه ای را تقریبا در همه جا می توان کاشت زیرا هر جا که عوامل طبیعی متاسب نباشد می توان شرایط مناسب رامصنوعا با استفاده از تاسیسات و دستگاههای الزم ایجاد نمود. از نظر هزینه تولید ، مناسبترین منطقه برای کشت خیارگلخانه ای منطقه ای است که زمستان ملایم داشته باشد و در فصل سرد بتوان فقط با استفاده از انرژی آفتاب و بدوناحتیاج به گرمای مصنوعی ، حرارت کافی برای رشد خیار را در داخل گلخانه فراهم نمود. در مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان ، جیرفت و جنوب استان فارس این شرایط فراهم است و تعداد روزهای سرد ویخبندان، زیاد نیست . اگر چند روزی هم هوا سرد باشد رشد بوته خیار موقتا کاهش یافته یا متوقف می شود و پس از گرمشدن هوا به حالت عادی بر می گردد. در این مناطق اگر در هوای سرد به خصوص شبها وسیله ای برای گرم کردن گلخانه تعبیه شود بوته های خیار به مراتب بهتر رشد کرده و محصول زودتر، مرغوب تر و با میزان بیشتر تولید می شود. عامل محدود کننده در جنوب ایران کوتاه بودن فصل سرد است و عمال نمی توان بیش از حدود 4 ماه پوشش پالستیکی را رویگلخانه نگه داشت. از آنجا که ارقام پارتئوکارپیك برای کاشت در هوای آزاد مناسب نیست بعد از برداشتن پوشش تدریجا کیفیت وکمیت محصول کاهش می یابد و با افزایش تدریجی درجه حرارت هوا بوته ها از بین می روند. در نقاط ساحلی گیلان ومازندران نیز هوا در زمستان نسبتا ملایم است و با هزینه کم می توان خیار زمستانی را در گلخانه پرورش داد .عامل منفی در این نقاط و در بعضی از سالها کمبود آفتاب است و تداوم هوای ابری و بارانی ممکن است باعث کاهش محصول و تاخیر برداشت شود. در نقاطی مانند تهران، ورامین، اصفهان، یزد، کرج و مشهد گرم کردن گلخانه در شب های سرد و همچنین در روزهای ابری و بارانی ضروری است، بنابراین تهیه وسایل مناسب و کافی برای ایجاد گرما از ضروریات ‫اصلی ایجاد گلخانه در این قبیل مناطق به شمار می آید.

 ‫کود دهی خیار

 ‫خیار گلخانه ای به کود زیاد و متناسب احتیاج دارد زیرا مقدار محصول گلخانه در واحد سطح به مراتب از هوای آزاد بیشتر است. بنابراین مواد غذایی موجود در خاك خیلی زود توسط بوته های خیار جذب و مصرف می شود.

‫ازت: از مهمترین عناصر غذایی گیاه است و در رشد و باردهی آن تاثیر مستقیم دارد . در صورت کمبود ازت ابتدا برگ های پایینی کمرنگ شده و در صورت ادامه کمبود ازت رنگ برگ ها در تمام گیاه بطور یکنواخت به زردی تمایل پیدا می کند. ‫میوه ها کوتاه، لاغر و با نوك باریك و به رنگ سبز روشن در می آیند.

‫فسفر: در توسعه ریشه ها و رشد عمومی و باردهی گیاه تاثیر دارد . به همین جهت باید قبل از کاشت به زمین داده شود تا در مراحل اولیه رشد بوته در دسترس گیاه باشد. در گیاهی که از رشد باز مانده است برگ مسن تر به رنگ زرد درآمده اما  ‫برگهای بالائی سبز تیره باقی می ماند.

‫پتاس: در اغلب خاك های ایران بقدر کافی وجود دارد و در صورت دادن کود دامی نیز مقدار زیادی پتاس به خاك اضافه می شود. عدم توسعه میوه در ناحیه انتهای ساقه ملاحظه می گردد. زردی و سوختگی در برگهای قدیمی تر از لبه برگ‫شروع می شود و در بین رگبرگهای اصلی به سمت مرکز برگ گسترش می یابد.

‫منیزیم: کمبود منیزیم در خیار بسیار شایع است . علامت آن بدین صورت است که در برگهای مسن، فاصله بین رگبرگها زیاد می شود. اگر این کمبود ادامه پیدا کند، در قسمتهای زرد شده لکه های قهوه ای پیدا میشود. ‫حاشیه به طرف داخل زرد می ‫شود و برگ تدریجا حالت سوخته به خود می گیرد و این امر باعث کندی رشد عمومی گیاه می شود.

‫آهن: در خاك های آهکی و قلیایی که قلیاییت بالاتر از 8 داشته باشد آهن موجود در خاك به صورت غیر محلول در می آید و گیاه دچار کمبود آهن میگردد .کمبود آهن در خیار، به صورت زردی برگ های تازه و جوان بروز می نماید و رگبرگ ها سبز باقی می ماند. در‫مراحل بعدی، رگبرگ ها نیز زرد شده و زردی از سر گیاه به طرف پایین توسعه پیدا می کند.

‫بر: برگهای مسن تر با حاشیه زرد دیده می شوند. برگهای جوان بد شکل و ابلق می شوند. میوه، نارس می ماند. علائم پیچ خوردگی و زخم بر روی میوه ایجاد می گردد. در میوه دچار کمبود، نسبت گوشت میوه به بخش بذر بیشتر می شود. رویپوست میوه علائم خشکیدگی ملاحظه می شود. در طول میوه، رگه های زرد ابلق به صورت عالئم خشکیدگی روی   ‫پوست توسعه می یابد.

‫روی: علائم ابتلا در برگهای جوان ظاهر می شود و برگهای تازه به طور غیر طبیعی کوچك می مانند و با رنگ زرد لکه  ‫موجی شده یا یکنواخت زرد دیده می شود. بین بند های انتهایی کوتاه مانده و حالت جارویی ایجاد می شود.

میزان کود مورد نیاز خیار

‫احتیاج خیار به کودهای مختلف بستگی به نوع خاك و ذخیره مواد غذایی موجود در آن دارد. برای تعیین مقدار کودهایمورد احتیاج گیاه باید قبل و بعد از کاشت خیار در فواصل زمانی معین، از خاك نمونه برداری شده و میزان مواد غذایی در اختیار آن مشخص شود.

‫علاوه بر مقدار کودی که به مصرف گیاه می رسد مقدار قابل ملاحظه ای کود نیز توسط آب شسته شده و از دسترس ریشه خارج می گردد. ضمناً بعضی از عناصر غذایی مانند
فسفر در خاك تثبیت شده و فقط بخشی از آن قابل استفاده گیاه میگردد. بنابراین با در
نظر گرفتن تلفات مزبور باید مقدار کافی کود به طور منظم و به دفعات به خاك داده شود تا گیاه بتواندعناصر غذایی مورد احتیاج خود را به اندازه لازم جذب نموده و محصول کافی تولید نماید.

‫برنامه غذایی خیار بر اساس محصوالت آرمان سبز آدینه