کنه قرمز مرکبات

کنه قرمز مرکبات

Panonychus citri McGregor
(Tetranychidae)

کنه قرمز مرکبات بومی کشورهای آمریکای شمالی اسـت و از آن منطقـه بـه بقیـه جاهـا گسترش یافته است. در ایران یکی از آفات مهم مرکبـات در شـمال کـشور بـه ویـژه از لنگرود تا تنکابن بوده و به انواع درختان مرکبات حمله میکند. در آن استان میزبانان آن به ترتیب اهمیت لیمو، پرتغال ، گریپ فروت ، نـارنگی و نـارنج مـیباشـند. در جنـوب گونه دیگری از کنه قرمز از منطقه شهداد و بم گـزارش گردیـده کـه احتمـالا گونـه T. telarius میباشد. در حال حاضر در خصوص این گونـه اطلاعـات دقیقـی در دسـت نیست.

مشخصات کنه قرمز مرکبات

از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به کنه قرمز سیب دارد و به همین جهـت تـا مدتها این دو گونه را با هم اشتباه میکردند. بدن در افراد ماده بالغ تخم مرغی به رنـگ قرمز مخملی و یا قرمز تیره، به شکل بیضی محدب ، به طول حدود ۰٫۳۵ تا ۰٫۵ میلیمتـر است. افراد نر از ماده ها کوچک ترنـد و در انتهـای عقبـی، بـدن آنهـا نـوک تیـز اسـت. همچنین در سطح پشتی بدن خود دارای برجستگیهایی با موهای بلنـد هـستند . تخم ها تقریبا کروی و به رنگ قرمز روشن شفاف با دنباله بلندی می باشـند. این دنباله در بالای برجستگی تخم و به صورت عمود بر آن قرار گرفته است. کنه مـاده آنرا با ۱۰ تا ۱۲ تار نازک به برگ اتصال داده است. این کنه، هماننـد سـایر گونـه هـای خانواده Tetranichidae در مرحله لاروی سه جفت پا و در مراحل پورگی و بلوغ چهار جفت پا دارد.

زیست شناسی کنه قرمز مرکبات

Panonychus citri McGregor به صورت تخم در روی سرشاخه ها زمستان گذرانی کـرده ولـی اگر شرایط آب و هوایی در طول زمستان مناسب باشد میتوان پوره ها و افراد بالغ را نیز در روی برگها مشاهده کرد. تخمریزی جانور تدریجی بوده و تعداد آن حدود ۰ تا ۲۰ عدد و هر روز ۲ تا ۳ عدد میباشد. دوره جنینی تخم کوتاه و سیکل زنـدگی از تخـم تا تخم با توجه به شرایط آب و هوایی میتواند تـا ۱۲ روز بـه طـول بیانجامـد. در ایـن صورت تعداد نسل آن در سال تا ۱۴ نسل خواهد رسید. بهار و پاییز مناسبترین فـصل برای فعالیت و تکثیر این گونه میباشد، جمعیت آن در بهار و پاییز بـا توجـه بـه رشـد شاخه های جدید افزایش مییابد. نسبت به گرمـای تابـستان و سـرمای زمـستان چنـدان مقاومت نداشته و اکثر پورهها و افراد کامل از بین خواهند رفت. دوره زندگی این کنه در شرایط مساعد ۳۵ تا ۴۰ روز است، ولی چون کنـه هـا ۲ تا ۳ روز پس از بلوغ شروع به تخم گذاری میکنند، در شرایط مناسب مـیتوانـد ۱۰ تـا ۱۵ نسل در سال داشته باشد . تخم گذاری در هر دو سطح برگ صـورت میگیرد. دوره رشد جنینی بسته به شرایط جوی ۸ تا ۳۰ روز است. هـر مـاده بـالغ روزانه ۲ تا ۳ و به مدت ۲ تا ۳ هفته تخـم گـذاری مـیکنـد. زمـستان گـذرانی بـیشتـر به صورت تخم روی سرشاخه ها صورت میگیرد ولی در زمستانهای ملایم بـه صـورت پوره و کنه کامل نیز دیده میشود. این کنه به برگ و میوه ، پوست ، شاخه و تنـه حملـه کـرده و از شـیره سـلولی میزبان تغذیه می کند. با تغذیه کنه از برگ ها، لکه های کمرنگ رنگ پریده تـا نقـره ای در سطح بالایی برگ ظاهرمیشود.

در آلودگیهای بالا، لکه های بزرگتر خشک شـده و ممکن است موجب قاشقی شدن، ریزش برگ ها و خشک شـدن سرشـاخه هـای جـوان گردد. در صورتیکه میوه های رسیده مورد تغذیـه قـرار گیرنـد، بـه رنـگ نقـره ای دیـده میشوند. حمله این آفت باعث کوچکی و کم آبی میوه هـا شـده و پوسـت بعـضی از میوه ها ازجمله لیمو نقره ای و بد رنگ میشود. آلودگی شدید و کاهش قـدرت عمـومی درخت منجر به ریزش میوه ها میشود. فعالیـت ایـن کنـه در بهـار و پـاییز بـیشتـر از زمستان و تابستان است. میزان خسارت Panonychus citri McGregor بـستگی بـه سـلامت درخت، مدیریت آبیـاری و وضـعیت آب و هـوایی دارد. درختـان ضـعیف نـسبت بـه درختان قوی زودتر و بیشتر آسیب مـی بیننـد.

کنترل کنه قرمز مرکبات

Panonychus citri McGregor در طبیعـت دارای دشـمنان طبیعی متعددی از حشرات ، کنه های شکاری و یک گونه ویروس میباشد که در تنظـیم جمعیت آن نقش مهمی ایفا میکنند. مبارزه با این گونه بستگی به موقعیت زمـانی و آب و هوای محلی، واریته مورد کشت و جمعیت شکارچیها دارد.
جهت مبارزه با این آفت مبارزه زمستانه ( روغن پاشی زمستانه بهمراه کنه کشهای نیسورون یا اورتوس یا آپولو یا انویدور  به میزان ۰٫۵ در هزار ) ومبارزه بهاره  با استفاده از  کنه کشهای آمیتراز ۲ در هزار  یا نئورون ۱ در هزار  یا نیسورون یا اورتوس  ۰٫۵ در هزار  توصیه می گردد .