پایه های پسته

معرفی برخی ارقام و پایه های پسته

در گذشته در پست اهمیت انتخاب پایه مناسب درختان پسته به لزوم انتخاب بهترین پایه جهت احداث باغ اشاراتی کردیم . همچنین در پست مهم ترین ارقام پسته و رقم های پسته تجاری در ایران به معرفی تعدادی از ارقام پسته پرداختیم در این پسته چند رقم و پایه معروف پسته را معرفی خواهیم کرد.

پایه های پسته

اولین و مهمترین تصمیم در احداث یک باغ پسته انتخاب پایه مناسب است. طول عمر بالای درختان پسته توأم با عملکرد اقتصادی باغهای پسته بر اهمیت این موضوع افزوده است. پایه به عنوان ریشه و بخشی از ساقه جهت استقرار پیوندک و تشکیل تاج گیاه نقش مؤثری را در کنترل رشد و اندازه درخت، ارتقاء تولید محصول و زودرسی، جذب عناصر غذایی از خاک، تحمل به تنش های زیستی و غیر زیستی و انطباق با شرایط مختلف آب، خاک و اقلیم دارد. پایه های مورد استفاده در باغ های پسته کشور از نوع بذری بوده و بیشتر از ۳ گونه پسته اهلی (P.vera)، چاتلانقوش (P.khinjuk) و بنه ( P.mutica) به عنوان پایه پسته استفاده میشود. در بیش از ۹۵ درصد باغ های موجود از پایه ی گونه اهلی پسته استفاده شده است. این گونه در مناطق مختلف ایران دارای تنوع ژنتیکی و فنوتیپی بسیار زیادی است. رشد اولیه آن زیاد و با پیوندکهای ارقام مختلف به خوبی سازگاری دارد ولی به نماتد مولد غده ریشه، گموز و ورتیسیلیوم حساس است. پایه بنه به عنوان یکی از پایه های مقاوم به نماتد مولد غده ریشه پسته و چاتلانقوش به عنوان پایه ای مقاوم به خشکی و کم آبی شناخته شده است. با توجه به آن که عمده ی باغ های پسته ی کشور در مناطق خشک، نیمه خشک و کویری که دارای آب و خاک شور می باشند واقع شده اند، بنابراین کم آبی و کیفیت پایین آب آبیاری باعث کاهش میزان محصول شده است. از سوی دیگر گموز و نماتد از مهمترین بیماریهای پسته در ایران بوده و خسارت های زیادی را در مناطق آلوده ایجاد می کنند. یکی از مهمترین راه کارها برای مقابله با این مشکلات توجه به انتخاب پایه ی متحمل است. بدون شک استفاده از پایه های مناسب، تولید پسته در کشور را ارتقاء داده و سبب افزایش ارزش اقتصادی آن در واحد سطح خواهد شد. استفاده از پایه های مقاوم از طریق واکاری در باغ های موجود، علاوه بر افزایش تولید سبب خواهد شد مناطق بیشتری به زیر کشت پسته بروند. با توجه به امکان استفاده از گونه های مختلف جنس پسته به عنوان پایه، لازم است علاوه بر انتخاب پایه های متحمل، اثرات متقابل پایه – پیوند به منظور دستیابی به عملکرد مطلوب مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد. مهمترین پایه های متداول پسته و ویژگی های هریک از آنها در جدول ۱ بیان شده است.

مقاومت پایه های پسته به تنش شوری

نتایـج تحقیقـات نشـان داده کـه پایـه قزوینـی بـه شـوری حسـاس تـر و پایـه سـرخس مقـاوم تریـن پایــه بــه تنــش شــوری مــی باشــد. بنابرایــن بــه نظــر مــی رســد در شــرایط تنــش شــوری زیــاد آب و خــاک، بهتــر اســت از پایــه ســرخس و بادامــی زرنــد اســتفاده شــود. لازم بــه ذکــر اســت میــزان شـوری آب تـا میـزان ۱۸ دسـی زیمنـس بـر متـر باعـث از بیـن رفتـن ایـن نهـال هـا شـده اسـت. پایـه هـای پسـته بـه خشـکی در مقایسـه با شـوری مقـاوم تر می باشـند. شـوری بـه طور معنـی داری باعـث کاهـش درصـد و سـرعت جوانـه زنـی پایـه هـای پسـته مـی شـود و در بیـن پایـه هـا، پایـه بنـه کمتریـن درصـد و سـرعت جوانـه زنـی را داشـته اسـت.

مقاومت پایه ها به تنش کم آبی

طبـق تحقیقـات صـورت گرفتـه پایـه چاتلانقـوش مقاومتریـن پایـه بـه شـرایط تنـش کـم آبـی و خشـکی مـی باشـد، بـه طـوری کـه در بررسـی کـه بـه منظـور انـدازه گیـری رشـد شـاخه و تـاج درخـت انجـام شـده بـود، خصوصیـات رشـد روی پایـه چاتلانقـوش نسـبت بـه پایـه اهلـی بهتر بـود. در ترکیـه کـه اراضـی پسـته کاری بـه روش دیـم اداره مـی شـوند، بـا توجـه بـه رشـد و عملکـرد درخـت و بعضـی خصوصیـات دیگـر پایـه چاتلانقـوش بـه عنـوان پایـه مناسـب در شـرایط کـم آبـی توصیـه شـده اسـت.

اثرات پایه و پیوندک در پسته

نتایـج بررسـی هـا بـر روی پایـه هـای پسـته نشـان داده کـه بیشـترین عملکـرد در پایـه بادامـی و کمتریـن عملکـرد در پایـه بنـه بـوده اسـت. طبـق بررسـی هـای موسسـه تحقیقـات پسـته کشـور، ترکیـب پایـه بادامـی و پیونـدک احمـد آقایـی، بالاتریـن عملکـرد و ترکیـب پیونـدی کلـه قوچـی بـا پایـه بادامـی، پاییـن تریـن عملکـرد را داشـته اسـت. نکتـه قابـل توجـه اینجاسـت کـه رقـم احمـد آقایـی کمتریـن میـزان پسـته دهـان بسـته را روی پایـه هـای مختلـف دارد و همچنیـن در تحقیقـی دیگـر رقـم احمـد آقایـی کمتریـن میـزان درصـد پوکـی را در ترکیـب بـا پایـه هـای آزمایشـی داشـت. پایـه بادامـی بیشـترین رشـد را از نظـر افزایـش قطـر تنـه و ارتفـاع درخـت و پایـه سـرخس کمتریـن اثـر را دارد و بنـه در حـد متوسـط قـرار دارد. پایـه تربنتـوس دارای پوسـت ضخیـم بـرای پیونـد در سـال دوم بـوده و مقـاوم تریـن پایـه پسـته بـه سـرما مـی باشـد. پسـته هـای زود خنـدان مهمتریـن علــت آلودگــی محصــول پســته بــه عامــل قارچــی آفلاتوکســین در بــاغ بشــمار مــی رونــد و یکــی از عوامـل موثـر در زودخندانـی و شـکاف خـوردن پوسـته پسـته، اثـر پایـه هـای مختلف اسـت. بررسـی درصـد زودخندانـی کل در پایـه هـای مختلـف نشـان دادکـه پایـه بنـه و آتلانتیـکا دارای بیشـترین زودخندانـی (۳۱ درصـد) و پایـه سـرخس دارای مقـدار کمتـر زود خندانـی (۹ درصـد) و پایـه پسـته اهلـی دارای کمتریـن میـزان زودخندانـی (۶ درصـد) بـوده اسـت کـه پایـه اخیـر کمتریـن میـزان ابتـلا بـه آفلاتوکسـین را منجـر مـی شـود. در سـالهای اخیـر پایـه هایـی بـه نـام UCBI،PGI و PGII معرفـی شـده اند که ایـن ۳ پایـه از دورگ گیـری بیـن گونـه آتلانتیـکا و اینتگریمـا بدسـت آمـده اند. بـرای مثـال بکارگیـری پایـه UCBI در کنار صفــات مثبــت زیــاد ایــن پایــه ماننــد: پر رشــدی، مقاومــت بــه پژمردگــی ورتســیلیومی، بالاتریــن میـزان محصـول تجمعـی در سـالهای اول و مقاومـت نسـبتًا مطلـوب بـه شـوری را دارد، ولـی بحـث مقاومـت بـه سـرما و بـرآورد تحمـل بـه سـرما در ایـن پایـه بایـد مـورد تحقیقـات بیشـتری قـرار گیرد. طبـق تحقیقـات اخیـر صـورت گرفتـه در مـورد تحمـل بـه سـرما در پایـه UCBI کـه به مدت ۱۱ شـب ایـن پایـه تحـت سـرمای۱۱ – الـی ۱۵ – قـرار گرفتـه بـود، هیـچ گونـه تلفاتـی نداشـت، در صورتـی کـه پایـه PGI تـا ۴۱ درصـد تلفـات داشـته اسـت.

رقم پسته بادامی زرند

از مهمترین پایه های پسته در ایران می باشد . این رقم بادامی شکل و ریز بوده که منشا آن از باغات قدیمی شهرستان زرند کرمان می باشد.

خصوصیات مرفولوژی : درختان دارای قدرت رشد زیاد، تاج گسترده و ارتفاع زیادی هستند، تمام برگها مرکب سه برگچه ای هستند و برگهای ساده و مرکب چهار برگچه ای ندارد. برگچه انتهایی بزرگتر از برگچه های جانبی است. خوشه ها خیلی متراکم و دارای انشعابات اولیه و ثانویه زیادی هستند.

خصوصیات فنولوژی : از نظر زمان گلدهی جزء ارقام متوسط گل می باشد که گلدهی آن از ۱۶ تا ۲۷ فروردین ماه انجام می شود.برگدهی این رقم دیرتر از گلدهی و از ۱۷ تا ۳۱ فروردین ماه می باشد. رشد مغز از ۱۰ تا ۲۰ تیرماه شروع و تا ۷ الی ۲۱ مرداد ماه تکمیل و پایان می یابد. از نظر زمان رسیدن به این رقم جزه ارقام دیررس می باشد که میوه های آن در اواخر شهریور ماه رسیده و قابل برداشت هستند. رسیدن میوه از نوک شروع می شود و میوه رسیده به رنگ قرمز روشن می باشد.

خصوصیات کمی و کیفی محصول : متوسط میزان محصول خشک درختان ۱۲ تا ۱۶ ساله در شرایط رفسنجان ۲۰۵۰ گرم در هر درخت، تعداد دانه موجود در هر اونس ۳۵-۳۶ دانه، میزان ناخندانی ۱۲-۱۳ درصد، پوکی ۳۱-۳۲ درصد می باشد. از هر ۱۰۰ گرم میوه خشک حدود ۵۷-۵۶ گرم مغز بدست می آید. مقدار پروتئین مغز ۸.۱۵ درصد و چربی آن ۷.۵۸ درصد می باشد. از نظر سال آوری دارای سال آوری متوسطی است.

سایر خصوصیات : این رقم دارای مقاومت بیشتری نسبت به قارچهای فیتوفترا می باشد و ریشه ها کمتر مورد حمله قرار می گیرند. دانهال ارقام بادامی به مسمومیت بر حساسیت دارند ، در شرایط کمبود آب، استفاده از پایه های بادامی زرند و سرخس توصیه میشود. با توجه به خصوصیات مذکور این رقم بهترین و متداولترین رقم برای تولید نهال بعنوان پایه برای ارقام تجاری پسته می باشد.

رقم پسته خنجری دامغان

این رقم یکی از ارقام تجاری پسته شهرستان دامغان می باشد.

خصوصیات مرفولوژی: میوه های این رقم بادامی شکل می باشد. قدرت رشد درخت متوسط و دارای تاج نیمه عمودی است. دارای برگهای ساده و مرکب می باشد که اکثریت آنها مرکب سه برگچه ای هستند. برگچه انتهایی بزرگتر از برگچه های جانبی است.

خصوصبات فنولوژی : از نظر گلدهی جز ارقام دیرگل می باشد که در شرایط رفسنجان از ۲۳ فروردین ماه تا ۳ اردیبهشت ماه به مرحله گلدهی می رسد. رشد مغز از ۱۰ تا ۲۰ تیرماه شروع و تا ۷ الی ۲۱ مردادماه ادامه می یابد و این مدت حدود ۳۲-۳۸ روز طول می کشد، این رقم در دهه دوم شهریورماه رسیده و قابل برداشت می باشد و از این نظر جزء ارقام متوسط رس می باشد. رسیدن میوه از کناره ها شروع می شود. رنگ میوه هنگام رسیدن زردخاکستری می باشد.

خصوصیات کمی و کیفی محصول : متوسط میزان محصول خشک درختان ۱۲ تا ۱۶ ساله این رقم در شرایط رفسنجان ۱۸۸۷ گرم در هر درخت، تعداد دانه در هر اونس ۲۳-۲۴ دانه، میزان ناخندانی ۲۸-۲۹ درصد، پوکی ۶-۷ درصد می باشد، از هر ۱۰۰ گرم پسته خشک حدود ۵۵-۵۶ گرم مغز بدست می آید. مقدار پروتئین مغز ۸.۱۶ درصد و چربی آن ۹.۵۸ درصد می باشد. این رقم دارای سال آوری متوسطی می باشد.

سایر خصوصبات: از بذر این رقم برای تولید نهال استفاده می شود و در دامغان میوه آن بیشتر به منظور تازه خوری و در بازارهای داخلی مصرف می شود.

رقم پسته قزوینی

رقمی است که پیوندک آن از شهرستان قزوین تهیه و تکثیر شده است، این رقم در قزوین به نام پسته کله بزی نیز معروف است و به عنوان یکی از پایه های پسته در ایران شناخته شده می باشد.

خصوصیات مرفولوژی: میوه های این رقم بادامی شکل و ریز می باشند که مغز آن نسبتا سبز رنگ است. خوشه بندی پر یا به عبارتی تعداد میوه موجود در هر خوشه بسیار زیاد می باشد. میوه های رسیده به رنگ کرم روشن می باشند. درختان دارای قدرت رشد متوسط و تاج گسترده می باشند. دارای برگهای ساده و مرکب هستند که اکثر آنها سه برگچه ای می باشند.

خصوصیات فنولوژی : این رقم از نظر زمان گلدهی، دیر گل می باشد که گلدهی آن از ۲۲ فروردین ماه تا ۲ اردیبهشت ماه انجام می شود. برگدهی این رقم زودتر از گلدهی شروع و دیرتر پایان می یابد. در شرایط رفسنجان برگدهی این رقم از ۱۶ فروردین ماه تا ۱۲ اردیبهشت ماه بطول می انجامد. رشد مغز از ۲۸ خرداد تا ۹ تیر ماه شروع و در ۲۳ تیر تا ۶ مرداد ماه تکمیل و پایان می یابد. از نظر رسیدن جزء ارقام خیلی زودرس می باشد که در اواسط مردادماه رسیده و قابل برداشت است. میوه های رسیده نسبت به ریزش بسیار حساس هستند و در اثر حمله پرندگان ورزش باد خسارت زیادی وارد می شود.

خصوصیات کمی و کیفی محصول : متوسط میزان محصول خشک درختان ۱۲ تا ۱۶ ساله در شرایط رفسنجان ۱۷۰۴ گرم در هر درخت، تعداد دانه در هر اونس ۳۵-۳۶ دانه، میزان ناخندانی ۱۸-۱۹ درصد و پوکی آن ۱۸-۱۹ درصد می باشند. از هر ۱۰۰ گرم پسته خشک حدود ۵۴-۵۵ گرم مغز بدست می آید، مقدار پروتئین مغز ۹.۱۷ درصد و چربی آن ۹.۵۷ درصد می باشد. شدت سال آوری این رقم خیلی کم میباشد.

سایر خصوصیات : استفاده از پایه های قزوینی و بادامی برای مناطق با خاکهای شور توصیه می شود، زیرا مقاومت آنها در این شرایط بیشتر از پایه سرخس و بنه میباشد. با توجه به خصوصیات متناسب این رقم، امروزه جهت تولید نهال بعنوان پایه ارقام تجاری از بذور این رقم استفاده می شود. این رقم زودرس در مقایسه با ارقام دیررس دارای ترک خوردگی پوست سبز کمتری است.

رقم پسته بادامی نیش کلاغی

این رقم در روستای عباس آباد آقا غفور رفسنجان شناسایی و انتخاب شده است. میوه ها دارای نوک تیزی می باشد که به نوک کلاغ شباهت دارد که نام رقم بر این اساس انتخاب شده است.

خصوصیات مرفولوژی : درختان دارای قدرت رشد متوسط و تاج نیمه عمودی هستند. میوه های این رقم بادامی نوک تیز، درشت با خوشه بندی مناسب می باشد. پوست سبز میوه خوشرنگ و میوه های پوست گیری شده سفید رنگ می باشند. برگها مرکب سه، چهار و پنج برگچه ای ولی اکثریت سه برگچه ای هستند. برگچه انتهایی بزرگتر از برگچه های جانبی می باشد.

خصوصیات فنولوژی : این رقم از نظر گلدهی جزء ارقام متوسط گل می باشد که گلدهی آن از ۱۴ تا ۲۶ فروردین ماه انجام می شود. برگدهی این رقم زودتر از گلدهی شروع و دیرتر پایان می پذیرد بعبارتی برگدهی آن در ۱۲ تا ۲۹ فروردین ماه می باشند، رشد مغز این رقم از ۱۰ تا ۲۰ تیرماه شروع و تا ۲۲ مرداد و ۵ شهریور ماه تکمیل و پایان می پذیرد. این رقم متوسط رس و در دهه دوم شهریور ماه رسیده و قابل برداشت می باشد. رسیدن میوه از نوک شروع میشود و میوه های رسیده برنگ قرمز متمایل به سفید می باشند.

خصوصیات کمی و کیفی محصول : متوسط میزان محصول خشک درختان ۱۲ تا ۱۶ ساله در شرایط رفسنجان ۱۱۹۲ گرم، تعداد دانه در هر اونس ۲۶–۲۷ دانه، مقدار ناخندانی ۱۵-۱۶ درصد و پوکی ۱۲-۱۳ درصد می باشد. از هر ۱۰۰ گرم پسته خشک حدود ۵۲-۵۳ گرم مغز بدست می آید. میزان پروتئین مغز ۱۳-۱۴ درصد و چربی آن ۵۵-۵۶ درصد می باشد. این رقم دارای سال آوری کمی می باشد.

سایر خصوصیات : این رقم یکی از ارقامی است که دارای کمترین میزان ترک خوردگی پوست سبز می باشد.

رقم پسته بادامی راور

رقمی است بادامی و کشیده که در سطح وسیعی از باغات شهرستان راور وجود دارد.

خصوصیات مرفولوژی : درختان دارای قدرت رشد متوسط و ثاج نیمه عمودی هستند. دارای برگهای ساده و مرکب و اکثر مرکب سه برگچه ای هستند. برگچه انتهایی از برگچه های جانبی بزرگتر می باشند. خوشه بندی کامل و درشتی دانه از خصوصیات بارز این رقم می باشد.

خصوصیات فنولوژی : از نظر زمان گلدهی این رقم متوسط گل بوده و گلدهی آن از ۱۴ تا ۲۶ فروردین ماه انجام می شود. شروع برگدهی حدود ۴-۵ روز زودتر از شروع گلدهی و پایان برگدهی حدود یک روز دیرتر از پایان گلدهی می باشد. رشد مغز از ۲۱ تا ۳۱ تیرماه شروع و تا اواخر مرداد ماه ادامه می یابد و این رقم در اواخر شهریور ماه کاملا رسیده و قابل برداشت می باشد که از این نظر جزء ارقام دیررس می باشند. رسیدن میوه از نوک شروع می شود و میوه در هنگام رسیدن به رنگ قرمز و قرمز تیره در می آید.

خصوصیات کمی و کیفی محصول: متوسط میزان محصول خشک درختان ۱۲ تا ۱۶ ساله در شرایط رفسنجان ۲۵۵۷ گرم در هر درخت، تعداد دانه در هر اونس ۲۴-۲۵ دانه، میزان ناخندانی ۲۸-۲۹ درصد، پوکی ۲۳-۲۴ درصد می باشد. از هر ۱۰۰ گرم میوه خشک حدود ۵۵-۵۶ گرم مغز بدست می آید. مقدار پروتئین مغز ۶.۱۶ درصد و چربی آن ۱.۵۵ درصد می باشد. دارای سال آوری متوسطی می باشد. این رقم در بین ارقام بادامی دارای میوه های درشتی میباشد.

پایه UCBI) UCB-1)

این رقم جز جدیدترین پایه های پسته در دنیا می باشد. گیاهــی هیبریــدی کــه از تلاقــی دو گونــه پســته وحشــی p.atlantica و p.integrima بدسـت می آیـد و جوانـه پسـته روی ایـن پایـه پیونـد زده میشـود تـا بـا اسـتفاده از ویژگیهـای ایـن پایـه محصـول بیشـتری برداشـت شــود. از خصوصیــات پایــه UCBI مقاومــت نســبی بــه قارچهــای ورتیســیلیوم ، فایتوفتـرا (نوعـی از گمـوز) و نماتـد اسـت. ویژگـی دیگـرپایه پسته UCBI رشـد سـریع و زیاد نســبت بــه پایه هــای بومــی ورا (بادامــی، احمدآقایــی و اکبــری … ) اســت. میـزان محصـول پسـته روی پایـه UCB-1 بـا پسـته روی پایـه p.vera مقایسـه نشده اســت، ولــی در مقایســه بــا ســایر پایه هــای پســته متــداول در آمریــکا (p.integrima ، p.atlantica ، PGI و PGII) تــا ۴۰ درصــد بیشــتر گــزارش شده اسـت. میـزان شـوری آسـتانه بـرای پایه پسته UCBI ، µs ۸۰۰۰ اسـت (تـا شـوری µs ۸۰۰۰ افتــی در محصــول پیــدا نمی شــود) و تــا شــوری µs 12000 محصــول کــم شــده و در شــوری بــالای µs 12000 محصــول اقتصــادی تولیــد نمی شــود.طبـق تحقیقاتـی کـه سـازمان تحقیقـات ترویـج و آمـوزش کشـاورزی و موسسـه ثبـت و گواهـی بـذر و نهـال انجـام داده اسـت در مناطقـی کـه آب و خـاک شـور اسـت، رشـد پیونـدک از وضعیـت مناسـبی برخـوردار نیسـت. یکـی از مـواردی کـه می بایسـت رعایـت شـود، جمـع آوری شـوری تجمـع یافتـه در اطــراف نهــال در زمینهــای شــور میباشــد و چنانچــه جمــع آوری نشــود، در بهـار بعـد از آبیـاری یـا بـارش بـاران و بـرف باعـث خشـک شـدن نهـال میگـردد. در حـال حاضـر، هـزاران هکتـار از باغـات پسـته آمریـکا روی پایـه UCB-1 پیونـد زده شـده اند و هنـوز پایـه بهتـری بـه جـای آن معرفـی نشـده و در حـال توسـعه اند. در خاکهـای حاصلخیـز کالیفرنیـا بـا آبیـاری سـالانه ۹۰۰۰ متر مکعـب در هکتـار و کوددهـی منظـم بـا مدیریـت صحیـح سـالانه، به طـور متوسـط ۴ تـن پسـته از هــر هکتــار زمیــن پســته برداشــت میکننــد، درحالیکــه در ایــران در ســالهای خـوب، برداشـت پسـته بـه ۱۲۰۰ کیلوگـرم در هکتـار میرسـد. بررسـیها نشـان میدهـد، مقاومـت بـه سـرما بـرای پایـه خـزان کـرده UCB-1 در آمریــکا تــا ۱۷ – درجــه ســانتیگراد و در ایــران تــا ۱۹ – درجــه ســانتیگراد بـه ثبـت رسیده اسـت. سـرمای ناگهانـی، شـوری زیـاد، دوره هـای آبیـاری طولانـی و به طــور کلــی تنشهــای متعــدد و همزمــان، کلیــه معــادلات را به هــم زده و برداشــت مــورد انتظــار و حیــات گیــاه را تهدیــد میکنــد. تولیــد بذر پایه UCB-1 در انحصــار دانشــگاه کالیفرنیــا اســت و بــه علــت محدودیــت در تولیــد بــذر و اســتفاده از مزایــای کشــت بافــت بــه تولیــد نهــال کشــت بافتــی UCB-1 روی آورده انـد. لازم بـه ذکـر اسـت، هـر عـدد بـذر UCB-1 در آمریـکا بــه قیمــت ۱.۵ دلار و نهــال آن ۱۰دلار به فــروش میرســد. پایـه UCB-1 پـس از بررسـیهای چنـد سـاله کـه در اقلیمهـای مختلـف ایـران از نظــر میــزان رشــد، مقاومــت بــه بیماریهــا، رشــد پیونــدک و محصولدهــی موفـق بـه دریافـت مجـوز تولیـد از موسسـه ثبـت و گواهـی بـذر و نهـال گردیـده است. اخیــراً کاشــت ایــن پایــه در کشــورهای ترکیــه و آســیای میانــه توســعه یافتــه و ســالانه تعــداد زیــادی نهــال وارد میکننــد. در خاتمـه، در مناطقـی کـه به علـت کـم آبـی و شـوری از باغـات پسـته محصـول مــورد نظــر برداشــت نمیشــود، جایگزیــن کــردن پایــه UCB-1 بــه برداشــت بیشــتر محصــول کمکــی نمیکنــد.

بنه 

که برخی از گیاه شناسان آن را زیر گونه آتلانتیکا می‌دانند دارای ارتفاع ۳ تا ۱۲ متر می باشد و جز پر استفاده ترین پایه های پسته در ایران می باشد.دارای صمغ معطری به نام سقز است و همچنین به طور وحشی در نواحی ترکمنستان،سواحل مدیترانه،سوره و فلسطین به صورت جنگل های پراکنده دیده میشود. گلدهی زود تر از پسته اهلی ، میوه ریز و دهن بسته ، محاسن : مقاوم به نماتد مولد غده ریشه ، مقاوم به خشکی معایب :جوانه زنی مشکل ، رشد بطئی ، حساس به شوری

کسور یا خینجوک یا چاتلانقوش

کسور یا خینجوک یکی از گونه های وحشی پسته ایران است و همراه با گونه بنه در اکثر نقاط کوهستانی و در دامنه ها وجود دارد.درختانی کوچک به طول ۳ تا ۷ متر هستند .میوه ریزتر و پوست سخت آن نرمتر از بنه است . محاسن : مقاوم به خشکی و شرایط نامناسب خاک ، معایب : جوانه زنی بذر بسیار مشکل حساس به نماتد مولد غده ریشه

آتلانتیکا

این گونه بومی مناطق حوزه میدترانه،شمال آفریقا،فلسطین و لبنان است.رشد آتلانتیکا نسبت به بنه زیادتر است.برگ آن از بنه ظریف تر است ولی دارای قوه نامیه بالایی است و در پیوند زدن دچار مشکل میشود.تاکنون در بیشتر مناطق آمریکا و استرالیا به عنوان پایه مورد استفاده قرار میگیرد.گونه ای است به نسبه پررشد که گاهی تا ۲۰ متر هم رشد می کند. میوه ریزتر از بنه ، محاسن : مقاوم به نماتد مولد غده و بیماری گموز ، معایب : رشد اولیه کم ، پیوند زدن مشکل ، حساس به ورتیسیلیوم

پسته اهلی

از پر کاربرد ترین پایه های پسته ایران می باشد که به یقین بیشترین درصد پایه موجود در باغات ایران را شامل می شود. معایب : حساس به بیماری گموز ، حساس به خشکی و شوری ، محاسن : جوانه زنی آسان ، رشد اولیه خوب سازگاری کامل با پیوندک

اینتگریما

گونه اینتگریما که برخی از گیاه شناسان آن را زیر گونه Pistacia.chinensis می‌دانند گونه ای پر رشد، سازگار با پیوندک ها و مقاوم به ورتیسیلیوم می‌باشد. نام تجاری این پایه در آمریکا PGI می‌باشد. اصل آن از کوه های هیمالیا است،چوب آن ارزش صنعتی داشته و برگ های آن معطر است. سازگاری این گونه با واریته پسته کرمان که در کالیفرنیا استفاده میشود،خوب بود و در چند سال اخیر هزاران اصله از آن جانشین آتلانتیکا و تربینتوس گردیده است.

گونه VERA

پسته های اصلی درشت و خندان متعلق به این گونه هستند.درختان این گونه قادرند سرمای تا منهای ۲۰ درجه را در زمستان و تا ۴۵ درجه را در تابستان تحمل میکنند و مقاومت زیادی در مقابل کم آبی و شوری آب و خاک دارد.

گونه تربینتوس

تربنتوس درختی است خزان کننده با برگ های تخم مرغی شکل و سطحی براق.میوه تربنتوس به اندازه بنه و به رنگ قرمز و دارای روغن زیاد و خوراکی میباشد. درختی کوچک به طول ۲-۵ متر می‌باشد. مقاوم به نماتد، گموز و شوری خاک ولی حساس به ورتیسیلیوم می‌باشد.

• فرمت : PDF
• حجم فایل : ۱.۱۸ مگابایت
• منبع : ارقام مهم پسته ایران نوشته علی اسماعیل پور
• سازنده PDF : شرکت کشاورزی و دامپروری سرافراز هزارمسجد

[/megades