شپشک نرم تن قهوه ای

Brown Soft Scale

نام لاتین  : Coccus hesperidum

نام راسته و خانواده : Homoptera/Coccidae

مناطق انتشار:

کلیه مناطق ایران بالاخص شمال

میزبانها:  

خرزهره ، برگ بو ، کاج ، نخل ، آکاسیا و تعدادی از درختان میوه

شکل شناسی:

بدن ماده مسطح ، بیضی شکل و معمولا در کنار پهلویی بدن آن با هم قرنیه نیستند.  رنگ حشره زرد مایل به قهوه ای و دارای لکه های قهوه ای نسبتا تیره در پشت می باشد.  پوره های سن دوم و سوم شباهت زیادی به ماده بالغ دارند.  پوره های جوان سن اول فعال و به رنگ نارنجی مایل به قرمز هستند  ( شکل ۷۰ ) .

زیست شناسی:  

این شپشک در شرایط محیط آزاد شمال ۳-۲ نسل در سال دارد ، ولی در محیط گلخانه تولیدمثل آن قطع نشده و در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیری تا ۶ نسل در سال نیز تولید می کند . در شرایط شمال زمستان را به صورت پوره سن دوم و یا حشره کامل نابالغ می گذراند . تولیدمثل آن به صورت پارتنوژنز (  دخترزایی )  و بدون دخالت حشره نر انجام می گیرد .  این حشره جزء حشرات تخم گذار زنده زا محسوب میشود. لاروهای اولیه (پوره هایی) این آفت 0.5-0.3 میلیمتر طول دارند که  ابتدا به رنگ نارنجی مایل به قرمز هستند و با گذشت زمان کم رنگ تر می شوند و در نهایت تقریبا زرد رنگ می شوند . پوره های اولیه در بدن حشره ماده از تخم بیرون آمده  و چند ساعتی نیز در انجا و در فضایی که با نام اتاقک نوزاد Broom Chamber است  باقی می مانند و سپس از بدن حشره ماده بیرون می آیند و در مکانی در نزدیکی حشره ماده ساکن می شود و بعد از چند روز لاورهای سن دوم را تولید می کنند. لاروهای سنین مختلف شبیه یکدیگر هستند و فقط از نظر اندازه با یکدیگر تفاوت دارند . لاروهای این نوع شپشک سه سن مختلف دارد و بعد از طی کردن این سه سن، به حشره بالغ تبدیل می شود که این مسئله می تواند تا 2 ماه (از اولین لارو تا حشره بالغ) طول بکشد.

نحوه خسارت :

شپشک نرم تن قهوه ای اغلب به شاخه ها و برگهای جوان حمله کرده و در پشت برگ و در طول رگبرگها و روی ساقه های سبز از شیره گیاهی تغذیه می کند . Coccus hesperidum دارای ترشحات شیرینی است که شاخه و برگ را آلوده کرده و باعث رشد و انتشار قارچ فوماژین یا دوده روی آن می گردد.  شپشک قهوه ای نرم تن طیف گسترده ای از گیاهان را می تواند مورد حمله قرار دهد و  اگر شدت حمله و تکثیر و تولید مثل این آفت زیاد باشد ، احتمال از بین رفتن گیاه وجود دارد به عنوان مثال در برخی مناطق شپشک قهوه ای نرم تن توانسته است که درختان جوان مرکبات را از پا در بیاورد و از بین ببرد. در مورد درختان مسن و استقرار یافته در خاک نیز فعالیت این آفت می تواند منجر به کاهش رشد گیاه ، سرخشکیدگی و عدم میوه دهی گیاه شود.

کنترل :

از مهمترین دشمنان طبیعی Coccus hesperidum می توان به انواع کفشدوزک با نام علمی Ryzobius lophanthas و Chilocorus orbus و C.cacti اشاره کرد. از دیگر  پارازیت های مهم شپشک نرم تن قهوه ای زنبور Coccophagus lucimnia و پس از آن   C.scutellaris است . همچنین قارچ  Cephalosporiumn lecanii نیز انگل این شپشک بوده و خسارتی به آن وارد می سازد. در صورت لزوم به مبارزه شیمیایی از سموم نفوذی مناسب نظیر دیازینون ، فوزالن و غیره می توان استفاده نمود. همچنین استفاده از روغن ولک چه به تنهایی و چه همراه با سموم میتواند موثر باشد .

همچنین مطالعه پستهای زیر نیز پیشنهاد میگردد :

شپشک آرد آلود

شپشک سان ژوزه

شپشک سیاه زیتون

شپشک های پسته

شپشک نخودی بادام

شپشک ریشه گندم

شپشک توت

دانلود فایل PDF مقاله شپشک نرم تن قهوه ای