تأثير مديريت خوشه در كاهش آسيب آفات و بيماريهاي ميوه خرما
مقدمه :
يكي از روشهاي زراعي كنترل آفـات ميـوه خـوار خرمـا از جملـه كـرم ميـوه خوار خرما و كنه تارتن خرما رعايت عمليات صحيح مـديريت خوشـه اسـت . ايـن عمليات شامل آرايش و هدايت خوشـه هـا، تنظـيم نسـبت بـرگ بـه خوشـه، تنـك خوشه، پوشش دهي خوشه و حدف باقيمانده خوشه است .
اهداف آموزشي :
- آشـنايي بـا تـأثير عمليـات آرايـش و هـدايت خوشـه بـر كـاهش شـدت خسارت آفات و بيماريهاي خوشه خرما
- آشنايي با تأثير عمليات تنظيم نسبت بـرگ بـه خوشـه بـر كـاهش شـدت خسارت آفات و بيماريهاي خوشه خرما
- آشنايي با تأثير عمليات تنك خوشه بر كـاهش شـدت خسـارت آفـات و بيماريهاي خوشه خرما
- آشنايي با تأثير عمليات پوشش دهـي خوشـه بـر كـاهش شـدت خسـارت آفات و بيماريهاي خوشه خرما
- آشنايي با تأثير عمليات حدف باقيمانده خوشه بر كاهش شدت خسـارت آفات و بيماريهاي خوشه خرما
توصيه هاي آموزشي :
آرايش و هدايت خوشه ها :
گام اول : آرايش و هدايت خوشه ها در خرما به ويژه در ارقام داراي خوشـه هـاي بلنـد و سـنگين، از جملـه عمليـات متـداول نخلسـتان هاسـت . هنگـام آرايـش دادن خوشه ها و بستن آنها، بايستي خوشه ها را از بخش دروني تاج بيرون كشيده و آنهـا را به سمت پايين درخت هدايت كرد و جهت جلوگيري از شكسـته شـدن محـور خوشه، معمولا آنها را با استفاده از طناب (ترجيحاً كنفـي يـا سـاخته شـده از ليـف نخل) به دمبرگها ميبندند .
گام دوم: عمليات آرايش و بستن خوشه ها را بايد بعد از عمل تنك كـردن ( 6-8 هفته پس از گرده افشاني ) و زماني كه ميوه ها حدود يك سوم وزن اصلي خـود را بدست آورده اند انجام داد .
گام سوم: آرايش و هدايت خوشه ها خسارت كنه تارتن، كرم ميوه خـوار، كـرم گرده خوار، آفات انباري مزرعه زاد، بيماري خامج، عارضه خشـكيدگي خوشـه و ترشيدگي و پوسيدگي ميوه را بـه ترتيـب بـه ميـزان 22 ،23 ،21 ،11 ،13 ، 16 و 14 درصد كاهش ميدهد .
رعايت نسبت برگ به خوشه :
گام اول: مناسبترين نسبت برگ به خوشه براي اكثريت ارقام خرمـا 10 بــــرگ بــه يك خوشه ميباشد. در كاهش تعداد خوشه ها رعايت دو نكته ضروري است :
- حذف خوشه هاي ضعيف و تلقيح نشده
- رعايت تعادل خوشه ها روي درخت
گام دوم : زمان انجام عمليات
زمان گرده افشاني: در اين مرحله معمولاً غلافهايي كـه خيلـي زود يـا خيلـي دير ظاهر ميشوند حذف ميگردند .
شش الي هشت هفته بعد از گرده افشاني: با در نظر گـرفتن نسـبت مناسـب بـين برگ به خوشه تعدادي از خوشه هاي تلقيح نشده و ضعيف حذف ميشوند .
گام سوم: رعايت نسبت برگ به خوشه خسارت كنـه تـارتن، كـرم ميـوه خـوار، كرم گرده خوار، آفـات انبـاري مزرعـه زاد، بيمـاري خـامج، عارضـه خشـكيدگي خوشه و ترشيدگي و پوسيدگي ميوه را به ترتيب به ميـزان ، 12 ، 13 ، 11 ، 21 ، 3 ، 26 و 14 درصد كاهش ميدهد .
تنك خوشه
گام اول : عمل تنك كردن خوشه را ميتوان به روشهاي زير انجام داد :
- حذف يك سوم از انتهاي خوشه در هنگام عمل گرده افشـاني كـه در ارقـام بـا خوشكهاي بلند اعمال ميشود .
- حذف يك سوم از انتهاي خوشه در مرحله كيمري
- حذف يك سوم از خوشكهاي داخل خوشه .
گام دوم: عمل حــذف يـك سـوم از خوشـك هـاي مركـزي خوشـه در مرحلـه كيمري ( 6 هفته پس از گرده افشاني ) صورت ميگيـرد . در ايـن روش بايـد دقـت نمود كه خوشكها از قاعده قطع نشوند چون اين عمل ممكن اسـت باعـث حملـه عوامل قارچي و خشكيدن كل خوشه گردد. لـذا از فاصـله 5-6 سـانتيمتري قاعـده خوشكها بايد عمل قطع انجام شود. ايـن روش در مـورد ارقـام بـا خوشـك هـاي كوتاه اعمال ميگردد .
گام سوم: رعايت تنك خوشه خسارت كنه تارتن، كرم ميوه خوار، كـرم گـرده خـوار، آفـات انبـاري مزرعـه زاد، بيمـاري خـامج، عارضـه خشـكيدگي خوشـه و ترشيدگي و پوسيدگي ميـوه را بـه ترتيـب بـه ميـزان ، 12 ، 13 ، 21 ، 11 ، 7 ، 27 و 24 درصد كاهش ميدهد .
پوشش دهی خوشه خرما
گام اول: پوشش توري سبز به عنوان تيمـار برتـر بـراي پوشـش دهـي خوشـه خرما در رقم ساير معرفي ميگردد. در اين نوع پوشش امكان تلفيق سمپاشي با پوشش دهي نيز وجود دارد.
گام دوم: مناسبترين زمان پوشش دهی خوشه خرما در استان خوزستان در مرحله رشدي كيمري و از نظر تقويمي در حدود خرداد ماه در منطقه است.
گام سوم: اين نـوع پوشـش در كـاهش خسـارت كنـه تـارتن (غبـار ) 47 درصد، كرم ميـوه خـوار (حميـره ) 64 صـد، كـرم گـرده خـوار 44 درصـد، آفـات انبـاري مزرعـه زاد 56 درصـد، زنبورهـا و پرنـدگان 99 درصد، پوسيدگي و ترشيدگي ميـوه 34 درصـد، آفتـاب سـوختگي 39 درصد ، خشكيدگي خوشـه 65 درصـد و جداشـدن پوسـت از گوشـت ميوه (پفكي شدن) 57 درصد مؤثر است .
حدف باقيمانده خوشه ها
گام اول: عمليات حذف باقيمانده خوشه ها شـامل حـدف بـاقي مانـده اسپاتها و دم خوشه ها و پوشال اضافي در منطقه تاج درخت ميباشد .
گام دوم: مناسبترين زمان براي انجام اين عمليات در فصـل پـاييز و هنگام برداشت محصول ميباشد .
گام سوم: عمليـات حـذف بـاقي مانـده خوشـه هـا در كـاهش شـدت آسيب آفات و بيماريهاي ميـوه خرمـا مـؤثر بـوده و در هـيچ مـوردي اثرات افزايشي بر شدت آسيب آنها نشان نداده اسـت . عمليـات حـذف باقيمانده خوشه ها شدت خسارت كنـه تـارتن، كـرم ميـوه خـوار، كـرم گــرده خــوار، آفــات انبــاري مزرعــه زاد، بيمــاري خــامج، عارضــه خشكيدگي خوشه و ترشيدگي و پوسيدگي ميوه را به ترتيب بـه ميـزان 31 ،41 ،29 ،25 ،29 ،33 و 22 درصد كاهش ميدهد .
نتيجه گيري كلي :
كليه عمليات مديريت خوشه اعم از آرايش و هدايت خوشه ها، رعايت نسبت برگ به خوشه، تنك خوشه، پوشش دهي خوشه ها و حدف باقيمانده خوشه ها داراي تأثير مثبت در كاهش خسارت آفات و بيماريهاي ميوه خرما دارند .
نگارنده: مسعود لطيفيان
شما عزیزان میتوانید با مراجعه به پستهای زیر مطالب مفید دیگری را نیز در مورد خرما مطالعه نمایید.
مدیریت عارضه خشکیدگی خوشه خرما
علایم کمبود عناصر غذایی در خرما