مهاجرت و استقرار کندوها ( انتقال کندو )

مهاجرت و استقرار کندوها ( انتقال کندو )

نکات مهم در انتقال کندوها

با کوچ دادن کندوها در زمان های مختلف به نقاط مناسب می توان از آن ها استفاده های فراوان برد. این نقاط از لحاظ استعداد عسل دهی از مدت ها قبل توسط زنبوردار شناخته شده و زنبوردار باید تقویمی برای کوچ یا کوچ های سالیانه اش طرح ریزی نماید به طوریکه از قبل برایش معلوم باشد که در چه فصلی کندوهایش را به چه نقطه ای باید کوچ دهد. این کوچ ها باید به نقاطی انجام گیرند که از لحاظ گل و گیاه غنی باشند.

الف – قبل از انتقال کندو

  • عسل مازاد کندوها باید قبلاً برداشت شود و گرنه به علت سنگین بودن در بین راه خواهد ریخت و موجب خفه شدن و از بین رفتن زنبوران خواهد شد.
  • هنگام بستن سوراخ های پرواز و بستن در کندو از کوبیدن میخ با چکش به علت سر و صدایی که به وجود می آورد باید خودداری کرد. زیرا این کار باعث عصبانیت زنبوران می شود. برای بستن سوراخ پرواز بهتر است از پونز استفاده شود و برای بستن در کندو از تسمه های مخصوص که شبیه کمربند است و یا نوارهای فلزی استفاده شود.
  • برای جلوگیری از تکان های قاب ها درداخل کندو که باعث عصبانیت زنبوران و جلوگیری از به هم خوردن قاب ها که نتیجه آن له شدن زنبوران و مرگ ملکه می شود، باید تعداد قالب های کندوهایی را که داخل آن ها کم تر از ده قاب دارد به ده قاب رساند که این عمل را می توان با قاب های با شان بافته و حتی قاب خالی انجام داد.
  • کندوهای بسیار قوی علاوه بر دریچه های مخصوص تهویه باید دارای در مخصوص توری برای تهویه کافی باشند تا در حین مسافرت از گرمای زیاد و عدم تهویه خفه نشوند، به هرحال قبل از انتقال کلیه سوراخ های پرواز را چه با تور سیمی و چه با دریچه های سوراخ دار باید بست.
  • کلیه قسمت های کندو را بررسی تا عاری از سوراخ و منفذ باشد. به طوری که زنبورها در بین راه نتوانند از آن ها خارج و ناراحتی فراهم کنند.
  • قبل از انتقال کندو باید کندوها را به طور صحیح بسته بندی کرد و در داخل کامیون کندوهای سنگین وزن را در زیر و سبک تر را روی آن ها قرار دهیم. ضمناً باید سوراخ پرواز کندوها به طرف جلوی کامیون قرار گیرند تا شان ها در اثر ترمز کامیون به هم دیگر برخورد نکند.

ب – هنگام انتقال کندو (کوچ)

  • بهترین موقع انتقال کندو بعد از غروب آفتاب و در تاریکی شب است تا کلیه زنبوران کارگر که برای آوردن دانه ی گرده و شهد گل و … به بیرون پرواز کرده بودند به کندو بازگشته باشند یا این که صبح زود قبل از طلوع آفتاب و پرواز زنبوران اقدام به انتقال کرد.
  • در مسافت های طولانی بیش تر از یک شبانه روز بهتر است برای یک پرواز کوتاه کندوها را تخلیه نمود. ضمناً شب همان روز می توان به مهاجرت ادامه داد. برای تهویه هوای داخل کندو می توان با گذاشتن طبقه خالی، فضا و هوای مورد نیاز زنبوران را تأمین کرد. در صورت نیاز می توان مقداری آب ولرم را به صورت اسپری بر روی زنبوران پاشید که آب مورد نیاز لاروهای داخل کندو بدین وسیله تأمین شود.

ج – بعد از انتقال کندو

بعد از پایان انتقال کندو و قراردادن کندوها در محل تازه، بهتر است طوری برنامه ریزی شود که کندوها در شب به محل جدید برسند و محض رسیدن به محل استقرار کندوها را به ترتیب مستقر کرده و بلافاصله ازیک طرف شروع به باز کردن سوراخ پرواز آن ها می کنیم. نحوه بازکردن سوراخ پرواز بدین نحو است که با یک دست آب را به صورت اسپری به سوراخ پرواز می پاشیم تا زنبوران احساس بارندگی کرده و یک مرتبه از سوراخ پرواز بیرون نیایند. عمل اسپری کردن زنبوران لازم است در زمانی که کندوها روز به محل جدید می رسند، نیز انجام شود. بازدید از کندوها را بهتر است حداقل یک روز بعد انجام داد.

هرگاه زنبوران با ملکه یک جا خفه شده باشند، باید بلافاصله زنبورهای تلف شده را تکان داده و شان های تخم ریزی شده را به کندوهای سالم انتقال داد.

رعایت نکات مهم در استقرار کندوها

  • چگونگی روند وضع جوی منطقه: مهم ترین عاملی که قبل از عوامل دیگر باید توسط زنبوردار مورد بررسی قرارگیرد وضع جوی منطقه است زیرا وجود شرایط نامساعد در منطقه استقرار، عامل بازدارنده ای برای فعالیت زنبور عسل خواهد بود و باعث عدم جریان یافتن شهد گیاهی و تولید دانه ی گرده می شود. البته پیش بینی منطقه از نظر تغییرات جوی محدود است که بهتر است زنبوردار از تجربیات گذشته و آمارهای هواشناسی موجود در منطقه را مد نظر قرار دهد. به طورکلی، مهم ترین عوامل نامساعد جوی در منطقه محل استقرار کندوها عبارتند از:
  • الف – گرما و سرمای زیاد : در نواحی گرم بهتر است کندوها را در محل سایه گیر قرار دهند و در نواحی سردسیر که دارای زمستان طولانی است، در پناه ساختمان ها و دیوارها و رو به جنوب قرار داد تا از نور آفتاب بیش تر استفاده کنند.
  • ب – بارندگی زیاد و مستمر
  • ج – بادهای شدید وطوفانی : استقرار کندو باید به گونه ای باشد که جهت باد عکس جهت سوراخ پرواز باشد تا باد نتواند مستقیماً به داخل کندو نفوذ کند زیرا به وجود آمدن جریان باد در داخل کندو چه گرم و چه سرد باعث تغییردادن حرارت داخل کندو می شود (تغییر میکرو کلیمای داخل کندو) که نتیجتاً سبب تأثیرات مستقیم و نامطلوبی در وضع فعالیت ساکنین کندو خصوصاً در مورد رشد نوزادان می شود. باد یکی از خطرناک ترین عوامل برای محدود کردن فعالیت زنبوران خصوصاً در مورد افزایش جمعیت کندو است. لذا توصیه می شود از استقرار کندوها در محل های باد خیز جداً خودداری شود.
  • د – وجود مه و شرجی بودن منطقه
  • هـ – وجود هوای کثیف (دود، گرد و غبار)
  • چگونگی پوشش گیاهی منطقه : دومین عاملی که پس از شرایط جوی دارای اهمیت است، وجود گیاهان و گل های مختلف است که به عنوان پوشش گیاهی و منابع شهد که ماده اولیه عسل طبقی (عسل گل) را تشکیل می دهند، مورد استفاده زنبور عسل قرار گیرند. از آن جا که پوشش گیاهی منطقه صد درصد به وضع جوی منطقه بستگی دارد در نتیجه، قضاوت در یک فاصله ی زمانی کوتاه نمی تواند درست باشد، بنابراین هوشیاری زنبوردار تنها عاملی است که می تواند در این مورد سرنوشت ساز باشد.
  • وجود آب تمیز در منطقه : یکی از عواملی که درانتخاب محل استقرار کندوها باید درنظر گرفت وجود آب تمیز و قابل دسترس برای زنبوران به خصوص در زمان فعالیت ملکه برای تولید و رشد نوزادان است. در صورت کمبود آب، زنبوردار مجبور است با استفاده از تانکر آب و ایجاد آبشخوار ثابت با متحرک آب مورد نیاز زنبوران را تأمین کند.
  • رعایت اصول بهداشتی : از آن جا که زنبور عسل موجودی است که نسبت به بیماری ها حساس است، لذا برای پیش گیری زنبوران از بیماری ها بهتر است محل استقرار آن ها همیشه پاکیزه نگه داشته شود.
  • وجود گل کافی با توجه به تعداد کندوهای مستقر در منطقه : چنان چه محل دارای گل کافی نباشد، درنتیجه میزان تولید عسل پایین آمده و ضرر آن متوجه کلیه زنبورداران منطقه می شود. یکی از راه های شناسایی چراگاه خوب این است که مقداری شربت یا عسل در خارج از کندو قرارمی دهیم. اگر چراگاه ضعیف باشد زنبوران به سراغ شربت می آیند و اگر چراگاه قوی باشد، زنبوران اصلاً به سراغ شربت و عسل نمی آیند.
  • محل استقرار کندوها نباید در مسیر سیل و در گودال ها باشد : قراردادن کندوها در کنار رودخانه با توجه به افزایش آب و پیشروی آن توصیه نمی شود.
  • راه های ارتباطی : بهتر است محل استقرار کندوها به گونه ای انتخاب شود که وسایل نقلیه به خصوص کامیون بتواند به محوطه اصلی زنبورستان نزدیک شود تا بتوان نقل و انتقال کندوها را به خصوص در شب به راحتی انجام داد و از طرفی محل استقرار به گونه ای انتخاب نشود که نزدیک گذرگاه ها و جاده های پر رفت و آمد باشد تا باعث اذیت و نیش زدن اطرافیان و از بین رفتن زنبوران شود.

بارگیری و انتقال کندوها ( کوچ زنبورستان )

  • فـاصله کندوهـا از یک دیگر : فاصله کندوها باید به صورتی باشد که زنبوردار بتواند بـه راحتی کارهای کندو را انجام دهد.
  • محل استقرار کندوها در مناطق مختلف : محل کندوها در مناطق گرم و به خصوص در فصل تابستان به صورتی باشد که اشعه مستقیم خورشید باعث گرمای بیش از حد در داخل کندو نشود زیرا گرمای زیاد سبب بیرون آمدن زنبوران از کندو به صورت ریش و خالی ماندن شان ها و خراب شدن آن ها و ریزش شهد در داخل کندو و بالاخره در بروز غارت تأثیر می گذارد. در مناطق مرطوب به دلیل بارندگی زیاد و وجود رطوبت کندوها را باید روی چهار پایه های فلزی و یا چوبی و یا بلوک های سیمانی قرار داد. زیرا قرارندادن کندوها روی چهارپایه سبب نفوذ رطوبت به داخل کندو خواهد شد و علاوه بر این که سبب پوسیدگی و کم شدن استحکام کندو می شود بلکه سبب کاهش درجه حرارت داخل کندو و باعث بروز بیماری های مختلف خواهد شد.
  • مبارزه با حیوانات وحشی و پرندگان : محل استقرار کندوها بهتر است طوری انتخاب شود که به دور از جانورانی از قبیل خرس، گرگ، سبزقبا، موش و زنبورخوار و … باشند و در صورت وجود جانوران فوق و عدم موفقیت زنبوردار در مبارزه با آن ها بهتر است کندوها را به محل دیگری منتقل کرد.
  • اهمیت وجود علوفه جلوی دریچه پرواز : علوفه جلوی سوراخ پرواز به هیچ عنوان نباید در هنگام استقرار کندوها چیده شود زیرا وجود علوفه در اطراف کندو سبب می شود که سرعت و درجه حرارت هوای گرم و سرد را مانند فیلتر کنترل کند هم چنین وجود علوفه جلوی سوراخ پرواز مانع ورود گرد و غبار به داخل کندو می شود.

رعایت نکات مهم در استقرار کندو های دائمی یا ثابت

علاوه بر نکات فوق برای تأسیس زنبورستان دائمی نکات زیر باید رعایت شود:

  • احداث تأسیسات لازم : به منظور راحتی در کارهای مربوط به زنبورستان لازم است کلیه تأسیسات مورد نیاز زنبورستان ساخته و نسبت به تهیه وسایل زنبورداری اقدام شود. تأسیسات مورد نیاز زنبورستان های دائمی عبارتند از: جایگاه تابستانی و زمستانی، اطاق کار، کارگاه، انبار، سرپناه، اطاق ضد عفونی قاب ها، توالت، دوش و آبشخوار.
  • حصارکشی اطراف زنبورستان : برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه و یا حیوانات به تأسیسات زنبورستان بهتر است اطراف آن حصارکشی شود.

جایگاه زمستانی کلنی ها

آماده کردن کندوها برای زمستان گذرانی و نگه داری آن ها در زمستان

آماده کردن کندوها برای زمستانگذرانی قبل از شروع تغذیه زمستانی انجام گرفته و باید به نکات اساسی زیر توجه کامل کرد:

  • اطلاع از وضع داخلی کندو (ملکه، جمعیت، مقدار عسل، بیماری و آفات).
  • کلیه صفحات موم آج دار و شان های خالی (پوکه) را از کندو خارج کرد و به برآمدگی بالای شان ها که در زیر پارچه و یا زیر سقف داخلی از موم توسط زنبوران درست شده است، نباید دست زد (محل عبور زنبوران در زیر پارچه یا سقف داخلی).
  • دو شان گرده که در افزایش جمعیت در سال آینده (نبودن گرده در آغاز پرورش نسل) بی نهایت ضروری است در کندو قرار داده شود و پروتئین این گرده ها پس از تغذیه در بدن زنبور عسل تبدیل به لایه چربی شده و برای زمستان گذرانی آن ها لازم و ضروری است.
  • برای جلوگیری ازکپک زدن شان (خصوصاً شان های نزدیک به دیواره کناری کندو که بیش تر مورد هجوم قارچ قرار می گیرند) یک شان از هر طرف برداشته تا محل تهویه به خوبی انجام گیرد. در کندوهایی که کم تر از ١٠ شان دارند، یک شان از طرفی که به دیوار داخلی نزدیک است برداشته و باقی مانده فضای موجود را به وسیله دیواره چوبی محدود می کنیم.
  • در کندوهای طبقه دار چنان چه جمعیت به اندازه کافی (دو قسمت) وجود داشته باشد، احتیاج به برداشتن طبقه نیست فقط شان های کناری (بدنه و طبقه) برای تهویه برداشته می شود.
  • در صورت بودن پنجره ملکه بین طبق و بدنه باید آن را نیز برداشت.

بعد از عملیات فوق تغذیه زمستانی براساس تعداد شان های حاوی زنبور شروع می شود. توجه به نکات زیر در این مورد الزامی است:

  • شربت به نسبت ٣ به ٢ تهیه شود. (٣ قسمت شکر ٢ قسمت آب).
  • داروهای پیش گیری از بیماری همراه با شربت داده می شود (بدیهی است در طول فصل زمستان) دادن دارو همراه با تغذیه زمستانی زنبوران کندو را تا آغاز فعالیت بعدی (بهار سال آینده) سالم و قوی نگه می دارد. لازم به توضیح است که زنبوران شروع فعالیت خود را در اول بهار نسبت به جمعیت خود افزایش داده و این افزایش به صورت تصاعدی است.
  • بهتر است تغذیه کندو (قوی و ضعیف) در مدت ٧ الی ١٠ روز انجام گیرد.
  • تعداد دفعات شربت دادن بستگی به بزرگ یا کوچک بودن ظروف غذاخوری دارد پس بهتر است در کندوهای قوی از ظروف بزرگ تر و در کندوهای ضعیف از ظروف کوچک تر استفاده و هر روز آن ها را تغذیه کرد.
  • تغذیه زمستانی را یک هفته پس از استخراج عسل که هنوز هوا گرم است و امکان فعالیت زنبوران وجود دارد، شروع کرد. این کار در تبخیر سریع آب شربت بسیار مؤثر است.
  • دریچه ی پرواز را برای جلوگیری از ورود حیوانات موذی از قبیل موش و غیره به صورت انفرادی قرار داده و از بستن دریچه پرواز خودداری کرد.
  • تغذیه زمستانی را در محلی که کندوها در طول مدت زمستان در آن جا نگه داری می شوند، انجام داد. زیرا بعد از تغذیه کندوها سنگین شده و در موقع انتقال امکان شکستن شان و از بین رفتن زنبوران وجود دارد.

نگه داری کندو در زمستان در مناطق سردسیر

زمستان فصل استراحت زنبورهاست و مراقبت از زنبوران در این فصل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا همین زنبورها هستند که اساس جمعیت سال آینده کندو را تشکیل می دهند. زنبوران زمستانی معمولاً در اواخر تابستان متولد می شوند و به دلیل این که از تغذیه کافی برخوردارند، دارای یک لایه چربی در بدن هستند که آن ها را از سرما حفظ می کند و هم چنین به علت عدم تغذیه و پرستاری نوزادان داخل کندو تا بهار سال بعد زنده می مانند. یکی از مهم ترین مسایل مورد توجه در تغذیه زمستانی زنبورها این است که چنان چه تغذیه آن ها از حد معمول بیش تر شود باعث پرشدن کیسه مدفوع شده و چون هوا سرد است و قدرت پرواز و تخلیه را ندارند در داخل کندو عمل دفع را انجام داده و محیط آلوده شده و باعث تلفات زنبوران می شود. یکی از عللی که سبب افزایش مصرف غذای زمستانی زنبوران می شود تحریک آن ها به وسیله عواملی چون سر و صدای ماشین آلات، هجوم جانوران از قبیل موش، پرندگان و امثال آن ها به کندو و ضربه هـا و تکان های بی مورد و … است که به نوبه خود سبب تحریک زنبوران کندو شده و مصرف غذای آن ها افزایش می یابد.

تشکیل خوشه زنبورها در زمستان : موقعی که درجه حرارت محیط از میزان معینی کم تر شود، زنبورها در روی شان ها روی هم جمع و تشکیل توده متراکمی را می دهند، این عمل برای جلوگیری از اتلاف حرارت بوده و باعث می شود که خود را بهتر گرم نگاه دارند. هنگامی که میزان حرارت از ١٢ درجه کم تر شد زنبورها روی هم جمع شده ولی کاملاً به هم فشرده نیستند. با پایین آمدن درجه حرارت به کم تر از ٧ درجه زنبورها کاملاً به هم چسبیده و به شکل گلوله درمی آیند و هرچقدر هوا سردتر شود، متراکم تر می شوند.

قسمت خارجی خوشه را قشری محافظ می پوشاند و زنبورهای قسمت مرکزی در نتیجه مصرف عسل تولید حرارت کرده و توده داخلی را گرم نگاه می دارند. ضمناً زنبورهای قشر خارجی خوشه برای غذا خوردن و گرم کردن جای خود را با زنبوران داخل خوشه عوض می کنند و این گردش و تغییر همه جا همیشه ادامه دارد. ضمناً زنبوران قسمت خارجی از طریق بخش فوقانی شان ها داخل خوشه می شوند. لذا هرگز نباید برجستگی های بالای شان ها را که در اوایل پاییز به وسیله زنبوران ایجاد شده است، تمیز کرده و یا از بین برد و در صورت برداشتن برجستگی های بالای شان باید روی شان ها را به وسیله چوب یا شاخه پوشاند تا فاصله بین پارچه با روی شان ها محفوظ بماند. در صورت عدم توجه به مسائل فوق امکان دارد کلنی از بین برود.

نکات و مراقبت هایی که باید برای نگاه داری زنبورها در زمستان انجام داد:

  • محافظت کندوها از باد.
  • باید کندو را به نحوی مستقر کرد که تخته پرواز آن شیبی به طرف جلوی کندو داشته باشد تا نه تنها آب برف و باران به داخل کندو نفوذ نکند بلکه قطرات آبی که درنتیجه ی تنفس زنبوران تولید می شود، در جلوی سوراخ پرواز منجمد نشده زیرا در این صورت مانع ورود هوا به داخل کندو می شود.
  • کندوها را باید در محلی نگه داری کرد که از نور مستقیم خورشید دور باشند. البته چنان چه ضخامت بدنه کندو ٣ سانتیمتر باشد، می توان آن را در هوای آزاد و در مقابل نور مستقیم خورشید قرار داد. در این صورت در جلوی سوراخ پرواز آن تخته ای قرار می دهند که مانع ورود برف و باران به داخل کندو شود و هوای مورد نیاز زنبوران نیز از اطراف تخته وارد کندو شود.
  • هرگز نباید در فصل زمستان اقدام به بستن سوراخ پرواز کنیم و در صورت وجود برف در جلوی سوراخ پرواز، باید سریعاً به پاک کردن آن اقدام کنیم. غفلت در این کار ممکن است باعث مرگ کلنی شود.
  • برای مطمئن شدن از زنده بودن جمعیت کندو در زمستان هرگز نباید اقدام به برداشتن درب کندو کرد. بدین منظور کافی است گوش خود را به جدار کندو گذاشته و با زدن ضربه ای کوچک به وسیله انگشتان که باعث صدای زنبور می شود، پی به زنده بودن جمعیت ببریم.

منظره کندو در زمستان

دانلود فایل PDF مقاله مهاجرت و استقرار کندوها ( انتقال کندو )
دانلود فایل پی دی اف مهاجرت و استقرار کندوها ( انتقال کندو )

همچنین مطالعه پست زیر نیز پیشنهاد میگردد:

10 اشتباه زنبورداران تازه کار

کنه واروا مهمترین آفت زنبور عسل

مهمترین نژادهای زنبور عسل

ساکنین کندو زنبور عسل و خصوصیات ملکه

تشریح ساختمان بدن زنبور عسل

ساختمان کندو و لوازم مورد نیاز زنبورداری

عوامل مهم در پرورش و نگهداری زنبور عسل

منابع تغذیه زنبور عسل

کانال تلگرام شرکت کشاورزی و دامپروری سرافراز هزارمسجد

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها