دستورالعمل شناسایی و کنترل سَنک صنوبر

مقدمه:

صنوبر و بید از مهمترین درختان سریع الرشد در عرصه های جنگلی و نیز فضاهای سبز شهری به شمار میروند. آفات مختلفی به درختان نامبرده حمله کرده و ایجاد خسارت میکند که در میان آنها سنک بید و صنوبر اهمیت ویژه ای دارد. سنک صنوبر در بسیاری از استانهای کشور از جمله البرز و تهران انتشار دارد و اهمیت اقتصادی آن زیاد است. 

معرفی حشره: 

سنک صنوبر حشره ای است مکنده با نام علمی . Monosteria unicostata این حشره متعلق به راسته Hemiptera  و خانواده Tingidae میباشد. این حشره اولین بار توسط باب مراد به عنوان یکی ازآفات مهم درختان خانواده Salicacae در کرج معرفی شده است.

مرفولوژی یا شکل شناسی Monosteria unicostata :

حشره کامل سنکی به طول 2 تا 3 میلی متر و رنگ آن قرمز قهوه ای مایل به تیره است. این حشره دارای 5 سن پورگی بوده و دارای دگردیسی ناقص میباشد. حشرات کامل تحرک زیادی روی شاخه ها داشته و معمولاً در سطح رویی برگها و یا همراه با جمعیت پوره های سنین مختلف در سطح زیری برگها دیده میشوند.

بیولوژی یا زیست شناسی سنک صنوبر :

این حشره دارای 4-3 نسل در سال است و زمستان را به صورت حشره کامل زیر برگهای ریخته شده و یا علفهای هرز سپری میکند. در اوایل بهار مجددا فعالیت خود را از سر میگیرد و به درختان بید و تبریزی مجددا حمله میکند. حشرات ماده اغلب تخمهای خود را در سطح رویی برگ و داخل پارانشیم میگذارد. از اواسط خرداد تا اواخر شهریور تمام مراحل رشدی حشره به طور همزمان روی درختان صنوبر و بید دیده میشود.

نحوه ایجاد خسارت Monosteria unicostata :

این آفت در مرحله پورگی و حشره کامل خرطوم خود را در بافت برگهای درختان فرو برده و از شیره گیاهی تغذیه میکند. کلروپلاست برگ در محل تغذیه از بین رفته و لکه های زرد رنگی در سطح برگ ایجاد میگردد. به علت تولید مواد دفعی زیاد توسط آفت به ویژه در مواقع طغیانی یک لایه تقریباً دائمی به صورت لکه های سیاه غالباً در پشت پهنک برگ به وجود می آید. همچنین پوسته های پوره ها نیز درسطح زیرین برگها توسط مواد دفع شده آفت چسبیده به برگ باقی میمانند. این عوامل موجب اختلال در فعالیت برگها خصوصاً فتوسنتز میشود. در نهایت سطح رویی برگ زرد شده و حالت سوختگی پدیدار میگردد. در طغیان آفت، برگها خشک شده و خزان زودرس پدیدار میگردد.

از طرف دیگر حشرات ماده سنک در زمان تخمریزی با فرو بردن تخمریز به داخل پارانشیم برگها ، ایجاد خسارت مینمایند. در مجموع درختان مورد حمله آفت ضعیف شده و مستعد آفات چوبخوار میگردند. ریزش زود هنگام برگها در طول بهار و تابستان از علایم خسارت شدید آفت است . در شرایط آب و هوایی کرج افزایش جمعیت آفت از اواخر اردبهشت ماه تا اواسط تیر ماه بوده و مجدداً در شهریور ماه جمعیت آفت افزایش می یابد.  

کنترل آفت سنک صنوبر

• در صورت لزوم برای مبارزه شیمیایی میتوان از سموم سیستمیک یا نفوذی نظیر ایمیداکلوپرید (کنفیدور)، دیازینون و فوزالون استفاده نمود. زمان سمپاشی معمولاً به محض افزایش جمعیت آفت و مشاهده اولین علایم خسارت روی درختان میباشد.
• کاشت ارقام مقاوم : طبق تحقیقات به عمل آمده در ایران جربید ، بید جودانک ، بید مشک، بید قرمز، سیاه بید و بید نوکا نسبت به این آفت مقاوم تر شناخته شده اند و گونه های بید سفید، زرد بید و بید فری نسبت به این آفت حساسترند. در میان کلن ها و گونه های صنوبر نیز alba و P.nigra حساستر شناخته شده و گونه P.deltoides مقاومتر است.
• سنک بید دارای دشمنان طبیعی نیز میباشد که معمولا در مواقع طغیانی از کارایی مناسبی برخوردار نیستند.

دانلود فایل PDF