مگس گندم Oscinella pusilla
مگس گندم
Oscinella pusilla Mg
(Dip.Chloropidae)
شکل شناسی
حشره کامل مگس گندم 1.3 – 2.4 میلیمتر طول دارد.سر و تمام ضمائم آن و تمام سینه متمایل به سیاه است.شکم در یک سوم ابتدائی قهوه ای مایل به زرد و در دوسوم انتهائی تیره است.ران ها قهوه ای تیره ، ساق پای جلوئی و میانی زرد و عقبی تیره است. لارو به رنگ سبز متمایل به سفید، به طول 5ـ4 میلیمتر، سرباریک، قسمت انتهای بدن نسبتا تخت و دارای دو برجستگی است که روی آنها منافذ تنفسی لارو قرار دارند.
مگس گندم میزبانهای متعددی دارد. میزبانهای اولیه یا مرجح این آفت گندم و جو هـستند ولی یولاف، ذرت و چاودار میزبانهای ثانویه این آفت می باشد.
زیست شناسی
این حشره زمستان را به صورت لارو سپری می کند و ممکن است تـا 3 نـسل در سـال داشته باشد. حشرات کامل این آفت از اوایل تا اواسط بهار ظاهر می شوند و پس از 7 – 10 روز جفتگیری کرده و تخمهای خود را در جوانه مرکزی گندم قرار می دهند. مواد موجود در جوانه ها که ارزش غذایی بسیاری دارند، رشد سریع لاروها را سبب می شوند. روی هر بوته ممکن است 5ـ3 عدد لارو هم دیده شود.
لاروهای نسل دوم خود را به دانه های شیری گندم که در حـال تـشکیل شـدن هـستند رسانیده و از آنها تغذیه می نمایند. و این آفت می تواند در مواقعی از سال که گندم وجود ندارد روی علفهای هرز مانند Poa و Agropyron و سایر گرامینه ها فعالیت نماید.
مناطق انتشار Oscinella pusilla
الف – جهان : شمال اروپا، اسپانیا، ایتالیا، پرتقال، مصر، اسرائیل
ب – ایــران : ورامــین، همــدان، کرمــان، کردســتان، کرمانــشاه، فارس،گرگــان ،مرکــزی ،زنجان،آذربایجان.
علائم خسارت Oscinella pusilla
در اوایل بهار حشرات ماده ظاهر و سپس جفتگیری می کنند و تخم هـای خـود را روی پهنک برگ قرار می دهند. تخمها پس از چند روز تفریخ می شوند. لاروهای سن یک بـه داخـل نسج برگ نفوذ نموده و از شیره گیاهی تغذیه و اختلالاتی در رشد عادی بوته ها ایجاد می کنند. نسل دوم آفت همزمان با تشکیل خوشه ها ظاهر شده و به خوشه و دانه های نرم حملـه کرده و باعث پژمردگی و مرگ آنها می گردد. لاروها علاوه بر تغذیه از جوانه مرکزی بوته ها، مواد سمی نیز از خود ترشح کرده و جوانه ها را از بین می برند و این کار باعث می شود که بوتـه هـا جوانه های جانبی ایجاد نمایند و در نتیجه باعث پرپشت شدن بوته ها شده ولی رشد طولی آنهـا به شدت کاهش می یابد. جوانه های مبتلا زردرنـگ میشوند .
تحلیل خطر آفت و شرایط لزوم مبارزه (آستانه خسارت اقتصادی)
آستانه رشد این حشره 16 C بوده و تخمهـا در برابـر خـشکی حـساس مـی باشـند و احتمالا به همین علت در نواحی مدیترانه ای کمتر شیوع دارند. این آفت در صورتی که دیرتر حمله کند تعداد کمتری از دانه های خوشه صدمه می بیند.
مدیریت تلفیقی کنترل مگس گندم
الف – زراعی
از آنجائی که زراعت های کرپه بیش از مزارع هراکش یا دیر کاشت مورد حمله این آفت قرار می گیرند، لذا وقتی مزارع زودتر کاشته شده باشند، قدرت ترمیم گیاه در موقع حملـه مگس گندم بالا بوده و گیاه می تواند در برابر خسارت آفت مگس گندم تحمل بیشتری از خود نشان دهد.
ب ـ شیمیایی
مبارزه ای که بر علیه سنهای مادر صورت می گیرد تا حدودی روی Oscinella pusilla نیـز مـوثر است.
