آفات چغندر قند ( قسمت دوم )

آفات چغندر قند (قسمت دوم)

جهت مطالعه آفات چغندرقند (قسمت اول) به پست مربوطه مراجعه شود.

مگس چغندرقند (مینوز)

 Pegomyia betae Curtis ( Dip.: Anthomyiidae)

گونه P.hyoscyami نیز توسط اسماعیلی و همکاران گزارش شده است که بسیار شبیه گونه    Pegomyia betae است.

دامنه میزبانی

این حشره جز مهم ترین آفات چغندر قند میباشد که لارو آن به چغندرقند، اسفناج و علفهای هرز خانواده Chenopodiaceae حمله میکند .

مناطق انتشار

مگس چغندرقند در ایران در کلیه مناطق چغندرکاری دیده می شود.

حسارت مگس چغندر

خسارت مگس چغندرقند

لاروها به صورت مینوز بین دو اپیدرم برگ تغذیه میکنند. دالانهای لاروی به هم پیراسته و لکه های سفیدی ایجاد می کنند که تاولی شکل است. برگ ها در اثر تغذیه لارو، خشک می شوند (شکل ۹-۱۷). مهمترین مراحل خسارت مربوط به نسلهای اول و مراحل اولیه رشد گیاه است و نسلهای آخر معمولاً اهمیت اقتصادی ندارند.

زیست شناسی مینوز چغندرقند

زمستان گذرانی آفت به صورت شفیره داخل خاک است. در اوایل بهار، حشرات بالغ ظاهر می شوند. حشرات بالغ، تخم های خود را به صورت دسته ای در پشت برگ چغندر بذری، اسفناج، سلمک، ترشک و چغندرهای قند جوان می گذارند. تعداد تخم ۱۰۰-۵۰ عدد است. لاروها پس از ۳-۵ روز خارج می شوند و از همان زیر تخم، برگ را سوراخ و وارد آن می شوند. دوره لاروی، ۱۲-۱۴ روز است. لارو سپس در سطح خاک به شفیره تبدیل میشود. دوره شفیرگی، ۱۴ روز و هر نسل آفت تا ۳۵ روز طول می کشد. آفت در هر سال، ۴-۲ نسل و گاهی تا پنج نسل دارد.

آفات چغندرقند

شکل شناسی

تخم:

تخم به طول یک میلی متر، سطح آنها مشبک نامنظم به رنگ سفید شیری است. تخم ها به صورت دسته ای، پشت برگ گذاشته می شود (شکل ۹-۱۸)

لارو:

سفید مایل به سبز یا زرد و بدون پا که در سر و انتها باریک شده است. طرل لارو تا هشت میلی متر می رسد (شکل ۹-۱۹).

شفیره:

استوانه ای شکل و قرمز رنگ که طول آن تا پنج میلی متر می رسد (شکل ۹-۲۰).

حشره بالغ:

مگس کوچکی به طول پنج میلی متر، بال ها شفاف مایل به زرد، سر قهوه ای، قفسه سینه خاکستری و مودار و شکم زرد و مودار است (شکل ۹-۲۱).

مگس چغندرقندمگس چغندرقند

مبارزه و کنترل مگس مینوز چغندرقند

مبارزه زراعی:

شخم عمیق پس از برداشت و حذف علفهای هرز میزبان.

مبارزه بیولوژیک:

سن Lygus rugulipennis شکارگر تخم این آفت است.

مبارزه شیمیایی:

این آفت نیازی به سمپاشی جداگانه ندارد. در صورت لزوم، سموم مالاتیون ۵۷ درصد، دیازینون ۶۰ درصد به میزان دو لیتر در هکتار پیشنهاد می شرد. تکرار سمپاشی، ۱۰-۷ روز بعد خواهد برد.

 

خرطوم کوتاه (خال سیاه) چغندرقند

Conorhynchus brevirostris (Gyll.) (Col.: Curculionidae)

خرطوم کوتاه (خال سیاه) چغندرقند

دامنه میزبانی

از دیگر آفات چغندر قند میتوان به آفت خال سیاه چغندرقند اشاره کرد .حشرات کامل و لارو این آفت به چغندر قند، سلمک و علف شور حمله می کند.

مناطق انتشار

خال سیاه چغندرقند در ایران در کلیه مناطق چغندرکاری دیده می شود ولی در خراسان، فارس، کرج، کرمانشاه، اصفهان و همدان بیشتر مشاهده می شود.

خرطوم کوتاه (خال سیاه) چغندرقند

خسارت

حشرات بالغ، برگ خوار و لاروها از ریشه تغذیه میکنند. ۱۴ حشره بالغ می تواند ۲۳۰ بوته را در مدت ۱۳ روز کاملاً از بین ببرد. یعنی هر حشره دو بوته را در هر روز نابود می کند. لاروها در ابتدا از برگ تغذیه میکنند و پس از افتادن از بوته در خاک، به ریشه حمله می کند و آن را می خورد و گاهی اوقات، قادر به نابودی بوته می شود. در این صورت، تراکم بوته مزرعه کاهش می یابد.

زیست شناسی آفت خرطوم کوتاه چغندرقند

زمستان گذرانی آفت به صورت حشرات کامل داخل خاک است که در اوایل بهار، همزمان با دو برگی شدن بوته چغندر قند، حشرات بالغ ظاهر می شوند. حشرات بالغ، تخم های خود را در فرورفتگیهای ایجاد شده توسط خرطوم روی کوتیلدون برگ و قسمتهای گوشتی و یا دمبرگ ها می گذارد. داخل هر حفره، یک تخم گذاشته می شود و روی آنها، با ترشحات لزج و سبز رنگی پوشانده می شود که سپس، سیاه می شود. لارو پس از ۱۱-۱۰ روز خارج و از برگ تغذیه میکند و سپس برگ را سوراخ و به خاک می افتد. دوره لاروی، ۷۵-۶۰ روز است. آفت سپس درون حفره ایجاد شده توسط لارو به شفیره تبدیل می شود. دوره شفیرگی، ۱۸-۱۴ روز و آفت در هر سال تا سه نسل و در مناطق سرد تنها یک نسل در سال دارد.

شکل شناسی

تخم:

تخم بیضی شکل به طول ۱/۲-۱/۱ میلی متر، به رنگ زرد مایل به سفید است. تخمها زیر پولک مترشحه بالغین گذاشته می شود که این پولک، ابتدا سبز و سپس سیاه می شود.

لارو:

بدون پا و قوسی، سر قهوه ای و خمیده به سمت پایین، پیش گرده رشد می کند. طول لارو ۱۵-۱۶ میلی متر است. لارو سن اول زرد مایل به سفید است (شکل ۹-۲۲).

ﺷﻔﯿﺮه:

ﺑﻪ  رﻧﮓ ﺪ ﺳﻔﯿد مایل به زرد ،به طول نه میلی متر که آزاد و متحرک در داخل دمبرگ هاست .

حشره بالغ :

سرخرطومی به طول ۱۰-۱۶ میلیمتر ، رنگ عمومی بدن خاکستری مایل به زرد با پرزهای قهوه ای مایل به خاکستری، خرطوم کوتاه، مخروطی و دارای یک خط برجسته است که به انتها نمی رسد. چشم های مرکب، سیاه و اطراف آنها سفید رنگ است. عرض بال پوش تقریباً هم اندازه عرض پیش قفسه سینه و نیمه دوم بال پوش دارای نوار عرضی قهوه ای رنگ است (شکل ۹–۲۳).

خرطوم کوتاه (خال سیاه) چغندرقند

خرطوم کوتاه (خال سیاه) چغندرقند

مبارزه و کنترل خال سیاه چغندرقند

مبارزه زراعی:

شخم عمیق پس از برداشت، زود کاشتن محصول، کم کردن فواصل آبیاری، عدم کشت در زمینهای شنی که آب را خوب نگه نمی دارند و حذف علفهای هرز میزبان.

مبارزه شیمیایی:

در صورت لزوم، سم اکامت ۵۰ درصد به میزان ۱/۵ لیتر در هکتار توصیه می شود.

 

خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند

Lixus incanescens Boh. (Col.: Curculionidae)  

خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند 

دامنه میزبانی

یکی از اصلی ترین آفات چغندر قند محسوب شده زیرا این آفت تنها به چغندرقند، سلمک و خرفه حمله می کند.

مناطق انتشار

خرطوم بلند چغندر قند در ایران در کلیه مناطق چغندرکاری دیده می شود ولی در خراسان، فارس، کرج، کرمان، اصفهان، همدان و آذربایجان بیشتر مشاهده می شود.

خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند

خسارت

حشرات بالغ (شکل ۹-۲۴) در بهار از دمبرگها تغذیه و در نسلهای بعدی در وسط بوته ها جمع میشوند و برگ ها را میخورند که آنها را مشبک می سازند. خسارت اصلی توسط لاروهای نسل دوم است که از مغز دمبرگ تغذیه میکنند (شکل ۹-۲۵) و درون آن، دالانی ایجاد و باعث زردی و پژمردگی بوته می شوند. دمبرگهای آلوده، قهوه ای و سیاه رنگ بوده و به راحتی شکسته می شوند.

زیست شناسی خرطوم بلند چغندرقند

زمستان گذرانی آفت به صورت حشرات کامل زیر کلوخ ها و بقایای گیاهی و گاهی عمق کم خاک است. در اوایل بهار، حشرات بالغ ظاهر می شرند. حشره پس از تغذیه از دمبرگها، روی آنها حفره ای ایجاد و تخم های خود را داخل حفره ها می گذارد که گاهی مشخص و گاهی بافت دمبرگ آنها را می پوشاند. لارو پس از هفت روز، خارج و از دمبرگ (ساقه) تغذیه می کنند که ممکن است در هر دمبرگ تا ۱۰ لارو دیده شود. دوره لاروی، ۲۲ روز است. لارو سپس درون دمبرگ به شفیره تبدیل می شود. دوره شفیرگی، هشت روز و هر نسل در شرایط مساعد، ۴۳-۳۱ روز طول می کشد. آفت در هر سال تا سه نسل دارد.

خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند

تخم:

تخم بیضی شکل به طول ۰/۸ میلی متر، به رنگ زرد روشن است. تخمها داخل حفراتی روی ساقه و دمبرگ گذاشته می شوند.

لارو:

بدون پا و قوسی، سر قهوه ای و طول لارو نه میلی متر است.

شفیره:

شفیره سفید مایل به زرد به طول نه میلی متر به صورت آزاد در داخل دمبرگها تشکیل می شود.

حشره بالغ:

سرخرطومی به طول هشت میلی متر، بدن کشیده و کوچک و پوشیده از کرک های زردرنگ که رنگ اصلی بدن سیاه است. خرطوم بلند و کمی خمیده است.

مبارزه با آفت خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند

مبارزه زراعی:

شخم عمیق پس از برداشت، یخ آب زمستانه و حذف علف های هرز میزبان.

مبارزه شیمیایی:

مبارزه با حشرات بالغ بیشتر لازم است. سموم دیازینون ۶۰ درصد و اتریمفوس (اکامت) ۵۰ درصد به میزان یک لیتر در هکتار توصیه میشود. زمان سمپاشی با مشاهده حشرات بالغ و تنها یک بار است.

 

زنجرکهای چغندرقند

Empoasca meridiana Zach.
decipiens (Paoli.)
Circulifer tenelus (Backer,1896)
opacipennis,
Hom. Cicadellidae

زنجه ها جز مهم ترین آفات چغندر قند محصوب میشوند

زنجرک ها جز مهم ترین آفات چغندر قند محسوب میشوند . این گروه از آفات بیشتر به خاطر انتقال بیماری های ویروسی از جمله کرلی تاپ اهمیت دارند.

دامنه میزبانی

این آفت علاوه بر چغندر قند به مرکبات، بامیه، پنبه، کدوئیان، جو، فلفل، توت، سیب زمینی، انگور و گیاهان دیگر حمله می کند.

مناطق انتشار

زنجرک چغندر قند در ایران در کلیه مناطق چغندرکاری دیده می شود و در کرج، خراسان، فارس، همدان شیوع دارند.

زنجره چغندرقند

خسارت

حشرات بالغ و پوره ها با تغذیه از شیره گیاهی به گیاه خسارت می زنند و باعث زردی و قهوه ای شدن همراه لکه های سبز روی برگ می شوند. خسارت مستقیم این حشرات قابل توجه نبوده اما آفت ناقل بیماری های ویروسی نظیر بیماری پیچیدگی بوته است.

زیست شناسی

زمستان گذرانی آفت به صورت حشرات کامل زیر برگهای خشک و بوته های بذری چغندرقند و علفهای هرز است. حشرات بالغ در اواسط اسفند، ظاهر می شوند. حشره پس از تغذیه، تخم های خود را داخل اپیدرم و زیر پوست برگ می گذارد. پوره پس از ۲۴-۱۸ روز خارج و از شیره گیاهی تغذیه میکند. آفت در هر سال تا چهار نسل دارد.

تخم:

تخم کشیده، شبیه دانه برنج و کمی خمیده در ابتدا سبز و سپس زرد می شود. قبل از تفریخ، دو چشم پوره قابل شناسایی است. تخم زیر پوست و داخل بافت گذاشته می شود.

پوره :

در ابتدا به طول یک میلی متر سبزرنگ و فاقد بال است و به تدریج بالها ظاهر میشوند . حرکت اینها زیگزاگی است.

حشره بالغ:

زنجرکها به رنگ سبز و به طول سه میلی متر هستند. عرض سر و قفسه سینه برابر است. شفاف هستند (شکل های ۹-۲۶ و ۹-۲۷). بالها از طرل بدن بزرگ تر هستند. تخم ریز خنجری است .

زنجره چغندرقندمبارزه و کنترل زنجرک چغندرقند

مبارزه زراعی :

  • تنظیم تاریخ کاشت همزمان در هر منطقه
  • تسریع کردن رشد بوته ها در اوایل کاشت
  • انجام شخم زمستانه
  • ایجاد سیستم‌های آبیاری تحت فشار

مبارزه شیمیایی:

همزمان با خروج پوره ها از تخم و با استفاده از سموم تیومتون ۲۵ درصد به میزان یک لیتر در هکتار، اکسی دیمتون متیل (متاسیستوکس) ۲۵ درصد به میزان یک لیتر در هکتار، دیمتوآت ۴۰ درصد به میزان یک لیتر در هکتار و فورموتیون ۳۳ درصد به میزان دو لیتر در هکتار ، برای یک یا دو بار سمپاشی می شود. ضدعفونی بذرها با سم تیمت به میزان ۳ تا ۴ کیلوگرم در۱۰۰ کیلوگرم بذر

 

شته سیاه باقلا

 Aphis fabae Scop (Hom.: Aphididae)

یکی از مهم ترین آفات چغندر قند ، شته سیاه باقلا می باشد

دامنه میزبانی

این آفت علاوه بر چغندرقند به گیاهان مختلف دیگری از تیره های متفاوت از جمله انواع چغندر، سیب زمینی، توتون، اسفناج و انواع دیگر از محصولات زراعی و علفهای هرز حمله می کند .

مناطق انتشار

این شته در کلیه مناطق چغندرکاری کشور دیده می شود.

خسارت

حشرات بالغ و پوره ها با تغذیه از شیره گیاهی، به گیاه خسارت میزنند و باعث زردی بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در غده ها می شوند. همچنین سبب بدشکلی هایی روی برگها شده و به علاوه موجب جلب مورچه ها و قارچهای فوماژین می شوند (شکل ۹-۲۸). این شته، ناقل بسیاری از عوامل ویروسی در چغندرقند از جمله ویروس زردی چغندرقند  است.

زیست شناسی شته سیاه باقلا

این شته زمستان را روی بوته های چغندر دوساله و همچنین شمشاد و علفهای هرز می گذراند. حشرات بالغ در بهار به مزارع حمله می کنند و نسل های زیادی ایجاد می کنند. این شته معمولاً دارای دو اوج جمعیت است که یکی در اوایل بهار و دیگری در شهریور است.

شکل شناسی

شته ها سیاه رنگ با اندازه ای کوچک (حداکثر سه میلی متر)، شاخکها کوتاه تر از طول بدن و دارای کوتیکول های سیاه رنگ و استوانه ای است. دم مثلثی و در وسط کمی فرورفته است (شکل ۹-۲۸ )

مبارزه و کنترل شته سیاه باقلا

آلودگی مزارع چغندرقند به شته سیاه باقلا با آلودگی این مزارع به ویروس زردی چغندرقند می تواند همراه باشد. این ویروس در هنگام ظهور گیاهچه، می تواند بسیار مخرب باشد. شش تا هشت هفته پس از ظهور گیاهچه، بحرانی ترین مراحل رشد گیاه چغندرقند در برابر این ویروس هستند که باید با شته سیاه باقلا در این زمان ها مبارزه شود. سمومی مانند تیومتون، اکسی دیمتون متیل و دیمتوات به میزان یک تا ۱/۵ لیتر در هکتار توصیه می شود.

 

شته ریشه چغندر قند

Pemphigus fuscicornis (Hom: Pemphigidae)

شته ریشه چغندرقند از اصلی ترین آفات چغندر قند

دامنه میزبانی

یکی از رایج ترین آفات چغندر قند میباشد . این آفت علاوه بر چغندرقند، به علفهای هرز خانواده Chenopodiaceae  نیز حمله می کند.

مناطق انتشار

این شته امروزه تقریبا در ایران در کلیه مناطق چغندرکاری دیده می شود. خسارت حشرات بالغ و پوره ها با تغذیه از شیره گیاهی ریشه، به گیاه خسارت می زنند و باعث زردی بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در ریشه ها می شوند (شکل ۹-۲۹ )

شته ریشه

زیست شناسی شته ریشه چغندرقند

زمستان گذرانی آفت به شکل حشرات کامل بی بال زیربرگهای خشک و بوته های بذری چغندرقند و علفهای هرز است (شکل ۹-۳۰). این حشره بدون فرم جنسی است و به صورت بکرزایی تولید مثل می کند.

شکل شناسی

پوره ها و حشرات بالغ به رنگ سفید مایل به زرد تا خاکستری و پوشیده از موم سفید رنگ هستند. کرنیکول در این شته دیده نمی شود. شاخک در حشرات بی بال، پنج بندی و در فرم زمستان گذران شش بندی است. زائده انتهایی بند آخر شاخک، کوتاه است. حشرات بالغ، بالدار دارای سر و سینه تیره و شاخکهای شش بندی هستند (شکل ۹-۳۱).

شته ریشه

مبارزه و کنترل شته ریشه چغندرقند

مبارزه رزاعی:

تناوب با گیاهان غیرمیزبان، شخم پس از برداشت محصول، حذف علفهای هرز میزبان، آبیاری منظم.

کنه دو نقطه ای

یکی از شایعترین آفات چغندر قند میباشد . جهت شناخت و مطالعه این آفت رجوع شود به مقاله اختصاصی شناسایی و کنترل کنه تار عنکبوتی تو سایت

 

چشم انداز آینده

کلیدی ترین و مهم ترین آفات چغندر قند عمدتاً از رده حشرات هستند که طی دوره رشد، قادرند خسارات جبران ناپذیری به این زراعت وارد کنند. روش های عمده مبارزه با آفات چه در گذشته، چه در زمان حال، بر پایه مبارزه شیمیایی استوار است و به محض مشاهده آفت، مزارع چغندرقند با انواع و اقسام سموم مختلف سمپاشی می شوند. این امر، علاوه بر افزایش هزینه تولید، به دلیل عدم کارآیی مطلوب و اثرات مخرب زیست محیطی، محققین و کارشناسان را بر آن داشته است تا به فکر راه چاره ای باشند. در سالهای اخیر با پیشرفت علم ژنتیک مولکولی، تهیه رقم های مقاوم به آفات با استفاده از دستورزی ژنتیکی در دستور کار موسسات تحقیقاتی دنیا قرار گرفته است و لاینهای تراریخته مقاوم به آفات پروانه ای تهیه شده است. اما هنوز کشورهای زیادی در دنیا استفاده از گیاهان تراریخته را مجاز نمی دانند. با توجه به وجود مقاومت ظاهری و ژنتیکی در ژرم پلاسم چغندر نسبت به برخی از آفات، به نظر می رسد این زمینه از اصلاح چغندرقند نیز در آینده بیش از پیش قوت گرفته و رقمهای مقاوم با بهره گیری از ژنهای موجود در خویشاوندان چغندرقند نیز در دسترس کشاورزان قرار گیرد. هم اکنون لاین های مقاوم به زتجرک ناقل بیماری کرلی تاپ و کنه های گیاهی در چغندرقند شناسایی شده اند. اخیراً ترجیح غذایی توسط لاروهای کارادرینا در لاین های مختلف مشاهده شده است که نوید بخش تهیه رقم های مناسبی است که در برابر این آفت خسارت کمتری را متحمل شرند.

 

منابع مورد استفاده در مقاله آفات چغندر قند

  1. بهداد، ا. ۱۳۷۱. آفات مهم گیاهان زراعی ایران. چاپ نشاط اصفهان، چاپ سرم، ۲۹۶-۱۸۸.
  2. بی نام. ۱۳۷۷. چغندرقند از علم تا عمل (ترجمه). نشر کشاورزی. ۷۳۱ ص.
  3. خانجانی، م. ۱۳۸۳. آفات گیاهان زراعی ایران (حشرات و کنه ها). دانشگاه بوعلی سینا، ۹۱-۴۰۰
  4. غدیری، وا.، م.ن. ارجمند و پ. شیمی، ۱۳۸۳. آفات، بیماریها و علفهای هرز چغندرقند و مدیریت تلفیقی آنها. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی،
  5. مصلی نژاد، ه، ۱۳۸۱. آفات و بیماری های گیاهی و علفهای هرز محصولات عمده کشاورزی کشور و سموم توصیه شده علیه آن ها، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفظ نباتات.

– Anonymous. 2005. Crop Protection Compendium, CDs. CABI International. UK. – Anonymous. 2008. Sugar beet Production Guide. The University of Nebraska– Lincoln Extension. – Anonymous. 2009. Sugar beet, From Wikipedia, the free encyclopedia. Available on: http://en.wikipedia.org. – Khan, M.F.R., M.A. Boetel and L.M. Buss. 2004. Leaf-feeding Weevil in Sugar beet. North Dakota State University. Available on: http://www.ag.NDSU.edu. – Ronda Hirnyck, R. and L. Downey. 2004. Pest Management Strategic Plan for Western U.S. Sugarbeet Production. – Singh, D.P. and A.S. Sethi.1993. A statistical model to assess the effect of leaf – Singh, K.N., G.C. Sachan and R.C. Chhibber. 1980. Effect of artificial defoliation on root and sucrose yield of sugar beet. Indian sugar. 715-718. – Summers, C.G., D.R. Haviland and L.D. Godfrey. 2010. Sugarbeet. IPM. Available on: http://www.ipm.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۴ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها