اسپرس (بذر -کاشت-برداشت)

کلیاتی در مورد کاشت ، داشت و برداشت گیاه اسپرس

Onobrychis vicifolia

کلید شناسایی علفهای هرز

اسپرس

 

اسپرس سرده ای از گیاهان علفی اورآسیایی است. از سردهٔ اسپرس در ایران ۵۶ گونه گیاه علفی یک‌ساله و چندساله می‌روید که دارای ارزش چراگاهی بسیار زیاد است. ۲۷ گونه از آن ویژهٔ ایران است. در اروپا ۲۳ گونه از اسپرس یافت شده‌است.

اسپرس گیاهی است از تیره Leguminosae زیر تیره باقلائیان و قبیله Hedysareae و جنسOnobrychis که دارای مقاومت چندین صد ساله در کشور می‌باشد. در گزارش‌های مختلف تعداد ۵۰ الی ۷۰ گونه از این جنس را در ایران گزارش نموده‌اند که در بین این گونه‌ها گونه D.viciifoliae از نظر خصوصیات زراعی مطلوب ترین بوده و عموما منظور از اسپرس این گونه می‌باشد.

گیاه شناسی اسپرس

اسپرس گیاهی است چند ساله بدون تیغ که دارای ریشه عمیق به قطر یک متر تا پنج سانتی متر و عمق چند متر با انشعابات جانبی بسیار (تقریبا دو برابر یونجه)می باشد. ساقه‌های این گیاه قائم , تو خالی با ارتفاع حدود یک متر که از قسمت طوقه برخاسته‌است. برگ‌های اسپرس شانه‌ای متقابل که معمولا دارای ۷ تا۱۰جفت برگچه به شکل بیضی می‌باشند.اسپرس دارای گل آذین خوشه‌ای منفرد و قائم به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر که واجد دست کم ده گل صورتی یا سرخابی با رگه‌های قدری تیره‌است. هر گل آذین دارای پنج گلبرگ شامل ۲ بال, ناو و یک درفش می‌باشد که اندام نر و ماده گیاه در داخل دو گلبرگ ناو بوده و با اندک فشار به این گلبرگ‌ها آزاد می‌شوند. میوه این گیاه به صورت غلافی تا شکوفا به شکل عدس سطح خارجی آن مشبک و بر جسته می‌باشد. درون هر غلاف یک دانه منفرد قلوه‌ای شکل، با سطح صاف به رنگ قهوای، زیتونی روشنیا تیره به طول ۳ میلی متر که ناف آن در میانه مقعر می‌باشد.

امتیازات اسپرس

امتیازات این گیاه را می‌توان در موارد مختلفی جستجو نمود که از آن جمله می‌توانیم به موارد زیر اشاره نمائیم:

  • عدم ایجاد نفخ در دام که به همین دلیل به عنوان یک گیاه علوفه‌ای برای ایجاد چراگاه ایده آل می‌باشد.
  • مقاومت به آفاتی نظیر سر خورطومی ساقه، برگ و ریشه یونجه باعث گردیده که در بعضی از مناطق دنیا از جمله امریکا به علت حمله شدید آفات مذکور در غرب این کشور از این گیاه به عنوان یک گیاه مقاوم استفاده شود.
  • مقاومت به سرما از جمله مواردی است که باعث شده تا اسپرس در پاییز به مدت طولانی تر از یونجه به رشد خود ادامه بدهد و در بهار زود تر فعالیت رویشی خود را آغاز نماید. موضوع اخیر در بررسی‌های مشاهده‌ای در مناطق سردسیر کشور رویت گردید.
  • بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک را باعث می‌گردد چون از طرفی به دلیل داشتن ریشه‌های عمیق باعث شکسته شدن لایه‌های نفوذ ناپذیر زیرین خاک و از طرفی دیگر به دلیل غدد تثبیت ازت، باروری خاک را باعث می‌شود. ضمنا به علت داشتن همین ریشه‌های عمیق و قدرت استقرار بالا، جهت جلوگیری از فرسایش آبی و بادی خاک در شیب‌های تند قابل استفاده‌است.
  • جذابیت گل‌های این گیاه برای زنبور عسل باعث شده تا در افزایش تولید عسل زنبور داران در مناطق زنبور داری از این گیاه استفاده شود.

تهیه زمین و کاشت اسپرس

نوع خاک: اسپرس در اراضی آهکی و خشک و نسبتا سبک به خوبی رشد می‌کند و بر عکس در زمین‌ها زهدار که دارای سفره زیر زمینی بالا و اراضی شور و اسیدی محصول چندان خوبی تولید نمیکند. بطور کلی نباید اسپرس و یونجه را از نظر تناسب استفاده در یک منطقه با یکدیگر مقایسه نمود و معمولا در مناطق مناسب برای یونجه کمتر به کشت اسپرس مبادرت می‌شود.

زمان کاشت:

مناطق مهم کشت و کار اسپرس در ایران : اردبیل، کردستان، شهر کرد، آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان، دماوند و فیروزکوه، قزوین، زنجان، طالقان و بعضی دیگر از مناطق سردسیری کشور می‌باشد و در تمامی مناطق فوق الاشاره به علت مقاومت گیاهچه به سرما می‌توان این گیاه را به صورت پاییزه وبهاره کشت نمود البته در ایتن ارتباط بهتر است در پاییز قبل از فرا رسیدن سرمای زمستانه و یخبندان گیاه به مرحله ۲ تا ۳ برگی رسیده باشد و در بهار احتمال یخبندان زمین وجود نداشته باشد.

میزان بذر اسپرس مورد نیاز:

به طور کلی صورت رعایت نحوه و تاریخ کاشت میزان بذر مورد نیاز برای کاشت در دامنه ۳۰ تا ۵۰ کیلو گرم در هکتار می‌باشد که مقدار دقیق توصیه شده به کیفیت بذر و شرایط میکرو و ماکرو کلیمایی بر می‌گردد.

کوددهی اسپرس:

در رابطه با نیاز کودی اسپرس ذکر این مساله ضروری است که این گیاه به دلیل داشتن غدد تثبیت در ریشه‌های فرعی خود توانایی استفاده از ازت آزاد هوا را دارد و به همین دلیل بعد از رشد و توسعه کامل ریشه و شرایط مناسب برای فعالیت غده‌های ریزوبیوم نیاز به تامین ازت از طریق کود ازته متصور نیست ولی در سال اول کاشت به دلیل عدم تکامل ریشه‌ها و غدد مذکور نیاز به حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار اوره همزمان با کاشت و ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار فسفات آمونیوم قبل از کاشت می‌باشد.

 

توصیه کودهای فسفره بر مبنای فسفر قابل جذب خاک

 

کنترل علف هرز:

برای کنترل علف هرز پهن برگ و نازک برگ یکساله مزرعه اسپرس بهتر است در سال اول. چین اول زود تر از موعد تعیین شده برای برداشت اسپرس انجام شود. ترجیحا بایستی این برداشت زمانی انجام شود که علف‌های هرز تولید بذر ننموده باشند و برای کنترل علف‌های هرز چند ساله به طریق مکانیکی عمل می‌شود و در اینمورد استفاده از کولتیواتور در فاصله بین ردیف‌ها موثر می‌باشد. از آنجا که اسپرس در دام ایجاد نفخ نمی‌کند امکان استفاده گیاه در چراگاه‌ها و مراتع می‌باشد و برای اینکه به دوام و قدرت رشد بعدی گیاه لطمه وارد نشود دام را در مرحله تولید جوانه گل و ارتفاع ۲۰ سانتی متری در مزرعه رها نمائیم.

آفات و بیماریها

آفاتی نظیر زنجرک سیب زمینی و شته نخود از آفات مکنده ای هستند که سبب سوختگی برگ و کاهش تولید شاخ و برگ اسپرس میشود که در صورت مشاهده خسارت اقتصادی میتوان از سموم حشره کش سیستمیک استفاده کرد. از دیگر آفاتی که به بذر این گیاه در زمان گلدهی حمله میکند سرخرطومی بذر یونجه است که به اسپرس هم حمله میکند ولی در حال حاضر خسارت آن اقتصادی نمیباشد. از بیماریهای مهم اسپرس سفیدک سطحی اسپرس است که در اواخر فصل زراعی به گیاه حمله کرده که در صورت نیاز از ترکیبات گوگردی استفاده میشود.

دریافت فایل PDF مقاله

دانلود فایلهای pdf کشاورزی

دانلود فایل pdf نکاتی در مورد اسپرس در کانال تلگرام شرکت کشاورزی و دامپروری سرافراز هزارمسجد

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

2 دیدگاه در “اسپرس (بذر -کاشت-برداشت)

با سلام بسیار جامع و کامل بود فقط یک سوال اگر بذر اسپرس با غلاف باشه در یک هکتار چند کیلو بذر مورد نیاز هست

سلام ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم بذر بدون غلافه در صورت وجود غلاف این میزان افزایش پیدا میکنه که جدودی بین ۴۵ تا ۷۵ کیلوگرم بذر نیازه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها