عوامل مؤثر در تشکیل خاک:

الف) عوامل فیزیکی : این عوامل موجب خرد شدن سنگ ها و تبدیل آنها به قطعات کوچکتر می شود و بدون آن که خواص شیمیایی آنها تغییر کند، در حقیقت این اولین مرحله تشکیل خاک به حساب می آید و عبارتست از :

1 – یخبندان

2 – گرم شدن غیر یکنواخت

3 – فشار مکانیکی ریشه گیاهان

4 – نیروی حاصل از رشد بلورهای نمک

5 – انرژی حرکتی آب و باد در یخچال و نیروی ثقل

ب) عوامل شیمیایی : در اثر این عوامل جنس مواد و خواص شیمیایی سنگ ها و کانی ها تغییر می نماید. بنابراین هر چه سنگ ها ریزتر باشند، هوادیدگی شیمیایی اتفاق می افتد. در اثر این پدیده شیمیایی ساختار اصلی کانی ها تغییر یافته و کانی های جدید حاصل می شود، این عوامل عبارتست از :

1 – حل شدن

2 – هیدرولیز

3 – عمل اکسیداسیون و احیاء

4 – هیدراسیون یا آبگیری

5 – کرباسیون یا کربناته شدن

ج) عوامل بیولوژیکی : فعالیت گیاهان و جانورا و موجودات ذره بینی عامل مهم در تشکیل خاک می باشد، این عوامل عبارتست از :

1 – اثر گیاهان

2 – اثر جانوران

3 – موجودات میکروسکوپی

د) عامل زمان : زمان به تنهایی عامل مؤثر تشکیل خاک نیست ، بلکه در طول زمان عوامل مؤثر فیزیکی و شیمیایی در تشکیل و تحول خاک اثر می کنند.

پروفیل خاک : در نتیجه فعالیت های فیزیکی و شیمیایی به تدریج در خاک لایه ها و طبقاتی تشکیل می شود که از نظر جنس و رنگ و ضخامت با یکدیگر متفاوتند، در این صورت بین خاک جوان و جدید و خاک متکامل و رسیده از نظر ظاهری اختلاف ایجاد می شود، به این لایه ها در خاک شناسی Horizan می گویند و مجموع افقها را نیم رخ خاک یا پروفیل خاک می گویند.

افق O :

سطحی ترین لایه خاک بوده و معمولاً دارای بقایای تجزیه شده و تجزیه نشده گیاهان می باشد.

افق A:

زیر افق O وجود دارد و در صورت نبودن افق O در سطح خاک قرار می گیرد و از نظر مواد غذایی و اکسیژن غنی تر می باشد.

افق B:

زیر افق A وجود دارد و به طور معمول تجمع مواد شسته شده از طبقه A بوده و به این علت افق ذخیره نامیده می شود.

افق c :

زیرا افق B قرار دارد و معمولاً محتوی سنگ هایی که خاک از آنها تشکیل یافته، می باشد.

افق R:

سنگ های پوسته زمین که به آنها سنگ بستر نیز می گویند