علفهای هرز مزارع برنج و روشهای مبارزه با آنها

طبقه بندی علفهای هرز مزارع برنج:

طبقه بندی علفهای هرز براساس فصل رویش، طول رویش و نوع گیاه، شکل ظاهری(مرفولوژی)، نوع محل رویش، بومی و مهاجر بودن، نوع زیانی که به محصول وارد می کنند، فیزیولوژی گیاه هرز صورت می گیرد. علفهای هرز مزارع برنج از لحاظ شکل ظاهری (مورفولوژی) به باریک برگها(تک لپه ایها) و پهن برگها(دو لپه ایها) تقسیم می شود:

الف- علفهای باریک برگ:

گیاهان هرزی که دارای برگهایی با رگبرگهای موازی بوده و تعداد اجزای گل در آنها سه یا مضربی از سه می باشد این دسته از علفهای هرز در زمان جوانه زدن غالبا” یک لپه تولید کرده و به فرایند بعدی ادامه حیات می دهند مانند:اویارسلام (با نام محلی :چور،چکا،گالی،جلی)، قیاق(با نام محلی:ارداله)، سوروف( با نام محلی: وازمل،زرا،وازمبیل،کل دمه) ، بند واش یا سگ واش.

ب- علفهای هرز پهن برگ:

علفهای هرزی که دارای برگهایی با رگبرگهایی منشعب بوده و تعداد اجزای گل درآنها ۴، ۵ و یا مضربی از آنها است. جوانه زدن در این دسته از علفهای هرزبا دو لپه و یا دو برگ بذری آغاز شده که در موقع کنترل شیمیایی با این دسته از علفهای هرز قابل توجه می باشد. از این گروه قاشق واش (قاشک یا بارهنگ آبی) و تیر کمان آبی، شبدر آبی،عدسک آبی، علف ارزنی، آزولا،سل واش،جلبکهای ر شته ایی را می توان نام برد

علفهای هرز مزارع برنج را می توان از نظر طول دوره زندگی به سه دسته تقسیم نمود:

الف- علفهای هرز یکساله:

این علفها کلیه فرایند زندگی آنها در طی یکسال یا کمتر از آن طی می شود. علفهای هرز یکساله دوره رشد را با بذر آغازودر پایان دوره با تشکیل بذر کامل می شوند مانند: سوروف(وازمل)

ب-علفهای هرز دو ساله:

علفهای هرزی که دوره زندگی خود را طی دو سال می گذرانند، در سال اول رشد رویشی خود را کامل کرده و با اندوخته غذایی در سال دوم تولید بذر نموده و سپس به ادامه حیات خاتمه می دهند.

ج- علفهای هرز چند ساله:

این گروه از گیاهان پس از تولید مثل از بین نمی روند بلکه جند ین سال متمادی به زندگی خود ادامه می دهند که برای کنترل این دسته از علف ها احتیاج به هزینه بیشتری است.مثل اویار سلام، مرغ، قیاق یا ذرت خوشه ای، ترشک.

علفهای هرز مزارع برنج از نظر نحوه تکثیر به دو گروه تقسیم می شوند:

الف- تکثیر جنسی: در این روش باتلاقی گرده گیاه نر ومادگی سبب تولید بذر می گردد و بقای علف هرز را تضمین می کند.

ب- تکثیر غیر جنسی: در این روش ازدیاد گیاهان بدون دخالت اندام نر و مادگی، با ریزوم (قیاق) ، غده(اویارسلام) ، پیاز (پیاز وحشی ، سورنجان) و… صورت می گیرد

روشهای مبارزه با علفهای هرز مزارع برنج:

برای مبارزه و از بین بردن علفهای هرز در شالیزارها، معمولا” برنجکاران به روشهای مختلف اقدام می نمایند:

الف – پیشگیری:

قبل از اینکه علفهای هرز در برنج زار رشد ونمو نماید، بهتر است از ورود بذر آنها به مزارع جلو گیری شود و برای این کار اقدامات زیر لازم می باشد:

• بذری که برای کاشت بکار می رود بایستی کاملا پاک و بوجاری شده و فاقد هر گونه بذر علف هرز و بذور غیر تیپ (دلک) باشد.
• در موقع انتقال نشاء به زمین اصلی علف هرز همراه با نشاء علف هرز به زمین اصلی وارد نشود.
• برای آنکه بذر علفهای هرز توسط آب منتقل نگردد، همیشه باید مسیر جویها را از وجود این علفها پاک کرد.

• حتی الا مکان باید مانع ورود حیوانات به این محل شد، چون در پاییز فضولات و پاهایشان آلوده به بذر علف هرز است که در بهار سبز خواهند شد.
• توصیه می شود که کشاورزان از قسمتهای عاری از بیماری و عاری از علف هرز اقدام به بذر گیری کنند تابذری بدون علف هرز و سالم و مرغوب داشته باشند.

• از ورود وسایل آلوده به بذر (ماشین آلات های مانند کمباین وخرمن کوب ) به مزرعه جلوگیری بعمل آید.
• از باقی گذاشتن علفهای هرز که توسط وجین از زمین خارج شده اند در داخل مزارع خود داری شود.

• محل احداث خزانه برنج سال آینده را در موقع وجین از علف هرز کاملا” پاک نگهداشته و نباید گذاشت تا علف هرزی باقی مانده و تولید بذر نماید.
• بعداز برداشت محصول محل خزانه سال آینده را با کاه و کلش آتش زده تا بذر و بوته های علف هرز کوچک باقی مانده در محل خزانه سال آینده از بین برود.
• در صورت بارندگی ویا هر دلیل دیگری که نتوان محل خزانه سال آینده را آتش زد باید بوته های علف هرزی که باقی مانده اند از زمین کند تا بعد از برداشت محصول این بوته ها بعلت شرایط مساعد پیش آمده رشد نکرده و بذر ندهند و پس از این عملیات باید اطراف محل خزانه سال آینده را مرز کشی نمود تا هرز آب مناطق بالا دست وارد محل خزانه نشود.

ب- مبارزه زراعی :

• عملیات و مراحل مختلف آماده کردن زمین اصلی برنج در صورتی که بموقع و به طور دقیق انجام شوند در کم کردن و یا از بین بردن علفهای هرز تأثیری زیادی خواهند داشت. در صورتی که شخم اول در پاییز انجام شود موجب از بین رفتن بذر سوروف شده و از طرف دیگر،چنانچه شخم عمیق و با فاصله انجام گیرد سبب می گردد که بذر علفهای هرز در عمق زیاد خاک قرار گرفته و جوانه آنها قادر به خروج از خاک نباشد
• غرقاب کردن شالیزار نقش مهمی در کنترل علفهای هرز برنج دارد. در صورتی که زمین را در اول بهار، قبل از کاشت و بعد از کاشت نشاء به صورت غرقاب آبیاری نمایند، وجودآب زیاد در داخل کرتها موجب کاهش رشد علفهای هرز بخصوص سوروف شده و از این راه کمک زیادی به کم شدن علفهای هرز خواهد شد. حتی در فصل غیر زراعی چنانچه تنظیم آب خوب انجام گیرد می تواند در کنترل علفهای هرز دائمی موثر واقع شود. در تنظیم عمق آب باید دقت شود که سطح آب خیلی پایین نباشد. شالیزار صاف و تسطیح شده باشدبطوریکه از بعضی نقاط آن خشکی بیرون نزند. خصوصا” ۳ الی ۴ هفته بعداز نشاء کاری شالیزار به تناوب خشک نشود تا علف هرز فرصت جوانه زدن پیدا نکند. با تنظیم آب به عمق ‍‍۱۰ سانتیمتر اکثر علفهای هرز از بین می روند. سطح آب بایستی متناسب با رشد گیاه برنج حداکثر تا ۱۰ سانتیمتری بالا بیاید. وحتی برای مصرف علف کشها فقط در صورت تنظیم آب با عمق مناسب می تواند موثر باشند.
• نشاء کاری برنج شرایطی را فراهم می کند که نشاءها بهتر بتوانند با علف های هرز رقابت کنند.زیرا نشاءها در هنگام کشت حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر طول دارند در حالی که علفهای هرز در ابتدای رویش هستند. بنابراین روش کشت نشایی یک روش مبارزه با علف هرز نیز محسوب می گردد.

ج – مبارزه مکانیکی:

از بین بردن علفهای هرز مزارع برنج به وسیله کارگر(وجین) رایجترین و متداول ترین روش مبارزه با علفهای هرز می باشد. وجین شالیزار در بیشتر مناطق شمال ایران به وسیله دست انجام شده و بندرت توسط ماشینهای وجین کن دستی صورت می گیرد.
وجین عمو ما” در دو نوبت، نوبت اول ۱۵ تا ۲۰ روز بعد از نشاء کاری و نوبت دوم حدود ۳۰ تا ۳۵ روز بعد از نشاء کاری است که با دست و یا پا بوسیله نیروی انسانی زن ومرد انجام می گیرد. معمولا در وجین اول ۱۵ تا ۲۰ نفر روز و در وجین دوم ۱۰ تا۱۲ نفر روز در هکتار مورد نیاز است. این روش امتیازات زیادی نسبت به روشهای دیگر به ویژه روش شیمیایی دارد. اولا هیچ علفی در برابر این روش مقاومت نشان نمی دهد زیرا هنگام وجین هر نوع علف هرز از یکساله تا دائمی پهن برگ یا نازک برگ توسط دست جمع آوری و یا مدفون می شوند. ثانیا” برای محیط زیست و حفظ تعادل طبیعی کاملا” بی ضرر است. ثالثا” با دست کشیدن در سطح خاک تهویه و خروج گازهای زیان آور امکان پذیر شده و اکسیژن بیشتری در اختیار ریشه ها قرار می گیرد. رابعا” استفاده از نیروی انسانی داخل کشور خرید مواد شیمیایی خارجی را منتفی می سازد و از نظر صرفه جوئی ارزی فوق العاده مفید می باشد. از معایب وجین دستی این است که پر زحمت و مستلزم نیروی انسانی زیادی است. بنابراین توصیه می گردد یکبار وجین دستی ۱۵ تا ۲۰ روز بعد از مصرف علف کشها در برنامه کار گنجانده شود تا با تلفیق روش شیمیایی و مکانیکی بتوان شالیزار را عاری از علف هرز نگه داشت.

ح – کنترل بیولوژیک :

استفاده از دشمنان طبیعی تا سطح قابل قبول اقتصادی که در حال حاضر با وجود روشهای شیمیایی ، زراعی و مکانیکی رونق چندانی ندارد. خصوصیاتی که یک عامل بیولوژیک باید داشته باشد عبارتند از :

برای گیاه برنج زیان آور نباشد، قادر به تولید مثل سریع باشد ، بایستی مقاوم بوده وقادر به حفظ موازنه جمیعت خود با علفهای هرزباشد، با شرایط محیطی میزبان سازگار باشد، از گزند دشمنان و عوامل بیماری دور باشد. ماشک شمالی علف هرز برنج را کنترل می کند. دو عدد غاز وحشی و یا ۰۰ ۳ عدد اردک علفهای هرز یک هکتار برنج را کنترل می کند.

د- روش شیمیایی:

یکی از آسانترین و موثر ترین و کم هزینه ترین روشهای کنترل علف هرز ، روش شیمیایی است. علت تمایل کشاورزان از علف کش :

• علفکش باعث کاهش دفعات عملیات شخم مخصو صا” در زمان کاشت می شود.
• علف کشها تلاش عملی انسان یعنی وجین دستی که کار طاقت فرسایی است را کاهش می دهد .
• در بازار به مقدار کافی موجود است و قیمت مناسبی نسبت به هزینه کارگری دارد. علاوه بر مقرون بصرفه بودن در کنترل علف های هرز سمج مثل قیاق و بند واش موفق است.در دو زمان می توان سموم شیمیایی را مصرف کرد:

الف- قبل از بذر پاشی

ب- بعد از بذر پاشی

البته لازم بذکر است که معمولا” یک هفته بعد از نشاء کاری بهترین موقع است.

علف کشها در کشاورزی امروزی به دودسته کلی تقسیم می شوند:

۱ – علف کشهای عمومی: ترکیبات شیمیایی هستند که برای از بین بردن کلیه گیاهان در مزارع زراعی و باغی و اراضی غیرزراعی مصرف می شوند. مانند گلیفوزیت( رانداپ) ، پاراکوآت( گراماکسون)و…
۲ – علف کشهای انتخابی: ترکیبات شیمیایی هستند که با غلظت معینی جهت از بین بردن نوعی خاص از گیاه در زراعت فرموله شده و در شرایط مطلوب پس از مصرف اثر منفی روی گیاهان زراعی ندارد.مانند ” تو- فور- دی (D – ۴ – ۲ )، بوتا کلر(ماچتی)

طریقه مصرف علف کش:

بطور کلی علف کشها در زراعت به دو طریق مصرف می گردند:

۱ – روی شاخ و برگ گیاه

۲ – دیگری در خاک پاشیده می شوند.

علف کشهایی که بصورت مایع روی اندامهای هوایی گیاه پاشیده می شوند به دو صورت، یکی به روش تماسی و دیگری به روش سیستماتیک( یعنی علف کش مورد نظر زمانی روی شاخ وبرگ پاشیده می شود از طریق اندامهای هوایی جذب و سپس به درون گیاه راه پیدا می کند.پس از وارد شدن به شیره گیاه به تمام قسمتهای حساس گیاه منتقل و او را از بین می برد. ) باعث مرگ گیاهان مورد نظر می شوند. علف کشهایی که در خاک جهت کنترل علفهای هرز مصرف می شوند، می توان آنها را قبل از زراعت یا قبل از جوانه زدن علفهای هرز در مزرعه مصرف کرد.

علف کشها از نظر حرکت به سه دسته تقسیم می شوند :

۱ – علف کشهای که حرکت محدود دارند؛ این قبیل علف کشها را روی شاخ وبرگ پاشیده و به آنها علف کشهای تماسی گویند.البته این علف کشها بخشهای زیر زمینی را از بین نمی برد مانند: پرو پانیل و بنتازون (بازاگران )

۲- علف کشهایی که از طریق آوند آبکشی و همچنین در بعضی از گیاهان که ریشه های رونده دارند به دو صورت جذب می گردد. این گونه علف کشها برای کنترل علفهای هرز یکساله ، دو ساله و چند ساله قابل استفاده می باشند. در حقیقت استفاده اصلی این علف کشها وقتی است که هدف از بین بردن تمامی اندامهای گیاه بخصوص اندامهای زیر زمینی باشد. مانند گلیفوزیت(رانداپ ) ، تو فور دی و لونداکس وستاف .
۳ – علف کشهایی که از طریق آوندهای چوبی حرکت می کنند و خاصیت تاثیر پذیری دارند ،مانند لونداکس و ستاف .

* لونداکس ۶۰ % (بن سولفورون متیل) و سینو سولفورون (ستاف) هر دو هم از طریق ریشه و هم از طریق انامهای هوائی گیاه جذب می شوند. بعد از جذب از طریق اندامهای چوبی و آبکشی از تقسیم سلولهای مریستمی جلوگیری می کنند.چون این گروه از علف کشها پس از جذب در گیاه برنج برنج به سرعت خنثی می شوند ضمن انتخابی عمل نمودن از درجه سمیت کمتری برای جانداران خونگرم برخوردار است.

انواع علف کشهای رایج برای مزارع برنج :

علف کشهای مصرفی برای علف هرز سوروف :

۱- رونستار (اگزا دیازون ):

پس از آنکه زمین برای نشاء کاری آماده شد یعنی یک تا دو روز قبل از نشاء کاری به مقدار ۳ تا ۴ لیتر در هکتار بکار برده می شود. البته بعد از نشاء کاری تا موقعی که سوروف هنوز دو برگی نشده باشد می توان آنرا بکار برد(معمو لا یک هفته بعد از نشاء کاری بهترین زمان مصرف علف کش است). پس ا زمصرف باید ۳ روز از ورود و خروج آب جلو گیری بعمل آورد. باید توجه داشت که مزرعه نبایستی بیش از حد غرقاب باشد زیرا سبب خفگی و سو زانندگی نشاء می شود. هنگام مصرف علف کش می بایست حداقل حدود یک سوم نشاء ها روی آب باشد.این علف کش به صورت قطره پاش مصرف می شود. روی سر پوش قوطی های این سم سه سوراخ تعبیه شده است که با در دست داشتن قوطی وارد مزرعه شده به فاصله ۲تا ۲.۵ متر (۷ قدم ) از مرز کناری در خط مستقیم حرکت نموده و هر دو قدم یکبار قوطی را به چپ و راست تکان داده ودر موقع برگشت به فاصله ۴ تا ۵ قدم از مسیر رفت عمل سمپاشی ( قطره پاشی ) را ادامه تا علف کش بصورت یکنواخت همه جا پخش گردد.

۲ – بنتیوکارپ (ساترن ) :

اگر چه بهترین موقع مصرف این علف کش هم یک هفته بعد از نشاء کاری است، اما ترجیحا” بعد ا ز نشاء کاری تا دو برگه شدن سوروف می باشد. البته می توان قبل از نشاء کاری هم آن را مصرف کرد. مقدار مصرف آن در قبل از نشاء کاری حدود ۷ لیتر و بعد از نشاء کاری ۵ تا ۶ لیتر است.

۳ – بوتاکلر (ماچتی ) :

زمان مصرف آن مانند ساترن یک هفته بعد از نشاء کاری است. مقدار مصرف آن ۳ تا ۴ لیتر در هکتار است.

۴ – مولینیت (اوردرام ):

موقع مصرف این سم یک هفته بعد از نشاء کاری و قبل از دو برگه شدن سوروف (وازمل) می باشد. چون این علف کش دارای حلالیت زیاد در آب بوده و به سرعت تبخیر می شود بایستی بلافاصله پس از مصرف مزرعه را غر قاب کرده و ۳ تا ۴ روز از خروج آب جلو گیری نموده و در صورت کاهش آب مجددا” مزرعه را غرقاب نماییم. مو لینیت را می توان بصورت قطره پاش و سمپاش مصرف کرد. در صورت مصرف قبل از نشاء کاری باید بلافاصله بطور سطحی با خاک مخلوط شود. مقدار مصرف آن ۶ لیتر در هکتار است.

۵ – پروپانیل :

برخلاف علف کشهای بالا علف کش تماسی بوده و از طریق برگ جذب می شودو بخشهای زیر زمینی را ازبین نمی برد. موقع مصرف این علف کش زمانی است که حداکثر سوروفها سبز شده و به مرحله ۳ تا ۴ برگی رسیده باشند. مصرف این سم بصورت سمپاشی می باشد ونمی توان آنرا بصورت قطره پاش مصرف کرد. یک تا دو روز قبل از سمپاشی می بایست آب مزرعه را خالی نموده تا همه سوروفها از آب خارج شده و در معرض سم قرار گیرند وهم فرصتی باشد تا بذر موجود در خاک سبز کرده و با علف کش تماس یابد. در مقع سمپاشی باید دقت شود که محلول سم با تمام سوروفها تماس حاصل نماید. پس از سمپاشی تا ۲۴ ساعت آب مزرعه همچنان قطع و سپس آبیاری گردد. چنانچه تا ۸ ساعت بعد از سمپاشی بارندگی شود اثر سم از بین میرود. مقدار مصرف ۱۰ تا ۱۵ لیتر در هکتار است. لازم به تذکر است مصرف این علف کش بعداز نشاء کاری چندان توصیه نمی شود زیرا سبب زردی برگها می شود.

علف کشهایی که برای جگنها و پهن برگها مصرف می شودعبارتند از:

۱ – بنتازون (بازاگران):

این علف کش تماسی بوده و در مرحله ۳ تا ۵ برگی علف هرز و پس از خالی کردن مزرعه از آب با سمپاش پاشیده می شود. مقدار مصرف آن ۳ تا ۵ لیتر در هکتار می باشد.

۲ – تو فو ردی :

علف کشی هورمونی است و مقدار مصرف آن ۱ تا ۱.۵ است. ( بهتر است ابتدا در سطح کمی استفاده گردد و در صورت عدم اثرات سو در کل مزرعه استفاده گردد)

۳ – لونداکس ۶۰ % (بن سولفورون متیل ):

بصورت قطره پاش مصرف می شود. مقدار مصرفی آن ۵۰ تا ۷۰ گرم را در۴ تا ۵  لیتر آب حل کرده و برای یک هکتا ر قابل می باشد.

۴ – سینو سولفورون (ستاف):

این علف کش بصورت قطره پاش مورد مصرف قرار می گیرد. و مقدار ۱۰۰ تا ۱۲۵ گرم آن را در ۴ تا ۵ لیتر آب حل نموده و قطره پاش می کنند.در موقع قطره پاش بایستی مزرعه دارای ۳ تا ۴ سانتیمتر آب باشد.

علف کشهایی که بر روی هر سه گروه علفهای هرز( پهن برگها، نازک برگها، جگنها) موثر است :

• سان رایس پلاس و مقدار مصرف این سم ۳ لیتر در هکتارو زمان مصرف قبل و بعد از نشاء کاری است.
• ریفیت( پرتیلاکلر) و مقدار مصرفی آن ۲ تا ۲.۵ لیتر در هکتار وزمان مصرف آن ۳ تا ۵ روز بعد از نشاء کاری است.
• تاپ استار ( اکسادیارژیل) ومقدار مصرفی این سم ۳ تا ۳.۵ لیتر در هکتار وزمان مصرف آن قبل از نشاءکاری است و بعلت اثر سوزانندگی بالای تاپ استار به هیچ وجه بعد از نشاء کاری توصیه نمی گردد.

جهت تکمیل اطلاعات خود در زمینه روشهای مبارزه با علفهای هرز برنج می توانید پست مربوط به آن را نیز مطالعه کنید.

 

میانگین امتیازات ۴ از ۵
از مجموع ۱۳ رای
فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب
 
 

2 دیدگاه در “علفهای هرز مزارع برنج و روشهای مبارزه با آنها

خیلی خوب بود ولی کاش منبع مینوشتین

سلام با عرض پوزش به دلیل قدیمی بودن این پست ها ، در زمان تغییر قالب و تفاوت نمایش پست تایپ های قالب قدیمی و جدید قسمت منابع پست های قدیمی از دست رفت. سعی ما بر اینه که تا جای امکان منابع رو دوباره قرار بدم اگه منبع اصلی رو که مقاله ز روی اون نگاشته شده است رو پیدا کنیم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: عدم امکان کپی مطالب

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

پشتیبانی واتساپ

برگشت به منوی تماس ها

کانال تلگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

پیج اینستاگرام شرکت

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها